ผู้เฒ่าร้องรัฐเร่งแปลงสัญชาติ หลังอยู่ไทยมานานกว่า 60 ปี แต่ยังไร้บัตรประชาชน

6 ตุลาคม 2568 สำนักข่าวชายขอบรายงานว่า อดีตสมาชิกวุฒิสภา เตือนใจ ดีเทศน์ หรือ ‘ครูแดง’ เรียกร้องให้รัฐบาลเร่งกระบวนการแปลงสัญชาติให้ผู้สูงอายุไร้สัญชาติทั่วประเทศ หลังลงพื้นที่หมู่บ้านเทอดไทย อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา พบผู้เฒ่ากว่า 80 คนที่อาศัยอยู่ในไทยมานานกว่า 60 ปี แต่ยังไม่มีบัตรประชาชน แม้ลูกหลานจะได้รับสัญชาติไทยแล้วทั้งหมด

ครูแดงระบุว่า ปัจจุบันมีผู้สูงอายุในพื้นที่กว่า 100 คนที่ยื่นคำร้องขอแปลงสัญชาติ โดยอยู่ในขั้นตอนพิจารณาของกระทรวงมหาดไทย ส่วนอีกหลายร้อยรายรอการสอบสัมภาษณ์จากคณะทำงานจังหวัดก่อนส่งเรื่องต่อกรมการปกครอง ทั้งหมดอยู่ภายใต้แนวทางตามมติคณะรัฐมนตรีวันที่ 29 ตุลาคม 2567 ที่มุ่งเร่งรัดการแก้ปัญหาสัญชาติและสถานะบุคคลของผู้ที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยมานาน

เธอกล่าวว่า จังหวัดเชียงรายเป็นพื้นที่ที่มีจำนวนคำร้องแปลงสัญชาติมากที่สุดของประเทศ โดยมีผู้ผ่านการพิจารณาระดับจังหวัดแล้วกว่าพันคน ในจำนวนนี้ 400 คนผ่านความเห็นชอบของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย และอยู่ระหว่างรอพระบรมราชานุญาต อีกกว่า 900 คนยังรอส่งเรื่องเข้าสู่กระบวนการ

ครูแดงระบุเพิ่มเติมว่า ทั้งประเทศมีผู้สูงอายุไร้สัญชาติราว 110,000 คน และจำนวนยังเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เธอเสนอให้รัฐบาลมีมติคณะรัฐมนตรีใหม่ร่วมกับสภาความมั่นคงแห่งชาติและกระทรวงมหาดไทย เพื่อย่นระยะเวลาการแปลงสัญชาติให้เหลือไม่เกินสองปี

“ผู้เฒ่าเหล่านี้อยู่บนแผ่นดินไทยมานานกว่า 40 ปี ลูกหลานต่างเป็นคนไทยแล้ว รัฐควรให้ความสำคัญกับความมั่นคงของมนุษย์ เพื่อให้กลุ่มเปราะบางนี้เข้าถึงสิทธิอย่างเท่าเทียม”

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ผู้เฒ่าที่เข้าร่วมการหารือได้ร่วมเล่าประวัติการเข้ามาอยู่ในไทย และวางแผนทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพจิตและความทรงจำผู้สูงอายุชาติพันธุ์ โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

ส่างอุ่ง คำใส อายุ 73 ปี เล่าว่าอยู่ในประเทศไทยมาตั้งแต่ปี 2517 ลูกหลานทุกคนได้สัญชาติไทยแล้ว “อยู่ที่นี่มาครึ่งชีวิต ทำงานสุจริตมาตลอด อยากได้เป็นคนไทยเพื่อความภาคภูมิใจ” เขากล่าว

เช่นเดียวกับ จงจื้อ แซ่หวง อายุ 73 ปี ซึ่งอพยพจากมณฑลยูนนานเมื่อปี 2507 ตั้งรกรากในบ้านเทอดไทยและถือใบสำคัญประจำตัวต่างด้าวมาตั้งแต่ปี 2549 ปัจจุบันอยู่ระหว่างรอผลการแปลงสัญชาติ

แม่เฒ่าแลง เจนลาม อายุ 71 ปี กล่าวทิ้งท้ายว่า “เมื่อก่อนเทอดไทยเป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ บนภูเขา ทุกวันนี้กลายเป็นตำบลใหญ่ แต่เรายังไม่ได้เป็นคนไทย อยู่มาจะครบ 50 ปีแล้ว อยากมีบัตรประชาชนเหมือนคนอื่นสักที”