กองบรรณาธิการ

วันที่ 16 มิถุนายน 2568 ที่บ้านขวัญคีรีนอก ตำบลบ้านร้อง อำเภองาว จังหวัดลำปาง มีการจัดเวทีประชุมสาธารณะ เพื่อชี้แจงและทำความเข้าใจเกี่ยวกับแนวทางการกำหนดเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างขั้นตอนการเตรียมประกาศจัดตั้ง โดยมีตัวแทนจากหลายหน่วยงานเข้าร่วม ได้แก่ ได้แก่ อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท (เตรียมการ), สำนักจัดการทรัพยากรพื้นที่อนุรักษ์ ที่ 13 ลำปาง, ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่โป่ง, ชุมชนบ้านขวัญคีรี, มูลนิธิพัฒนาภาคเหนือ, สหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ ...

จากกรณีเมื่อวันที่ 16 มิถุนายน 2568 พบครูเสียชีวิตจากการอัตวินิบาตกรรมในบ้านพัก พร้อมทิ้งจดหมายกล่าวถึงปัญหาการทำงานที่ไม่เป็นระบบ การขาดการสนับสนุนจากผู้บริหาร และภาระงานที่หนักเกินไป รวมถึงสุขภาพที่ทรุดโทรมจากความเครียด Rocket Media Lab ร่วมกับ มูลนิธิแพธทูเฮลท์ ได้จัดทำแบบสอบถามครูผู้สอนระดับประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงมัธยมศึกษาปีที่ 6 และระดับ ปวช. ทั่วประเทศ จำนวน 303 คน ระหว่างวันที่...

เรื่อง: ชัยพงษ์  สำเนียง ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร (1) ความเป็นไทยเป็นสิ่งที่เราคิดว่ามีความแก่นแท้คงที่ไม่เปลี่ยนแปลง มีความเป็นมายาวนานซึ่งกลับไม่ใช่อย่างนั้นเลยเพราะความเป็นไทยเป็นสิ่งที่มีความลื่นไหล และเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดๆ ความเป็นไทยไม่ได้ฝังอยู่ในเลือดเนื้อ แต่เป็นสิ่งที่ถูกประกอบสร้างขึ้นมาเป็นสิ่งประดิษฐิ์ของยุคสมัย โดยวัฒนธรรมไทยก็เป็นสิ่งที่มีความผสมผสานเจือปนกับวัฒนธรรมอื่นๆ อย่างเช่นเรื่องของตัวอักษรในจารึกหลักแรกในช่วงพ่อขุนรามคำแหง ที่มักใช้กล่าวอ้างว่าเป็นจารึกต้นกำเนิดภาษาไทย ก็ไม่มีความเป็นไทยทั้งหมดโดยจะพบว่ามีการประยุกต์อักษรขอม-มอญมาใช้ร่วมด้วย นอกจากนี้เราจะพบว่าภาษาไทยก็ยังถูกจัดไว้ในกลุ่มภาษาไท-กะได ที่สะท้อนถึงการเชื่อมกับคนกลุ่มอื่นๆ ก่อนจะถูกดึงออกมาเป็นอีกกลุ่มภาษาหนึ่ง หรือทฤษฎีที่บอกว่าคนไทยมาจากไหน อย่างเช่นทฤษฎีที่บอกเคลื่อนย้ายมาจากทางใต้ของจีนในแถบมณฑลกวางสี  ทฤษฎีที่บอกว่าคนไทยอยู่ในแถบสุวรรณภูมิมาแต่เดิม หรือแม้แต่คนไทยมาจากเทือกเขาอัลไตต่างก็ทำให้ถึงการกระจาย และสัมพันธ์กับคนกลุ่มต่างๆ ซึ่งเกี่ยวกับความเป็นไท(ไทย)ที่มีการศึกษามาอยู่เรื่อยๆ จนถึงปัจจุบัน ตั้งอยู่บนคำถาม 2...

จากกรณีที่บริษัทเอกชนแห่งหนึ่งได้ยื่นคำขอประทานบัตรทำเหมืองแร่เหล็กครอบคลุมพื้นที่กว่า 221 ไร่ในเขตเขาปูน เขาใหญ่ จังหวัดนครสวรรค์ พื้นที่เขาหินปูนอันอุดมสมบูรณ์ที่เปรียบเสมือนแหล่งต้นน้ำ แหล่งอาศัยของสัตว์ป่า และพืชพรรณหลากชนิด อีกทั้งยังเป็นภูเขาศักดิ์สิทธิ์ที่ฝังรากอยู่ในวิถีชีวิต ความเชื่อ และจิตวิญญาณของชุมชนมาอย่างยาวนาน ประชาชนในพื้นที่จึงออกมาร่วมปกป้องทรัพยากรและคัดค้านกระบวนการขอประทานบัตรเหมืองแร่เหล็กในพื้นที่  เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2568 ‘กลุ่มคนรักษ์เขาปูน–เขาใหญ่’ ร่วมกับ ‘เครือข่ายชุมชนปกป้องทรัพยากรนครสวรรค์’ และภาคประชาชน จัดกิจกรรม ‘เวทีชาวบ้านปกป้องสิทธิชุมชน คัดค้านเหมืองแร่’ ณ ศาลาวัดเขาปูน...

ผลงานชิ้นนี้อยู่ภายใต้ซีรีส์คอนเทนต์ ‘พลังงาน / คน / ภาคเหนือ’ จากความร่วมมือระหว่าง Lanner และ JET in Thailand ปฏิเสธไม่ได้ว่าโลกใบนี้หมุนด้วยพลังงาน ทุกสายไฟที่พาดผ่านยอดเสา ทุกวินาทีที่หลอดไฟสว่างสว่างไสวยามค่ำคืน ล้วนเป็นผลลัพธ์ของระบบไฟฟ้าที่ซับซ้อน และเต็มไปด้วยบทบาทสำคัญต่อวิถีชีวิตของผู้คน ‘ไฟฟ้า’ จึงกลายเป็นปัจจัยพื้นฐานที่หล่อเลี้ยงชีวิตในทุกมิติ ตั้งแต่ครัวเรือนเล็กๆ ไปจนถึงกลไกขับเคลื่อนของภาคธุรกิจ ภาครัฐ และภาคอุตสาหกรรม ทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับประเทศ และไม่ผิดนักถ้าจะบอกว่าไม่มีไฟฟ้าอาจจะไม่มีชีวิต แต่ทว่าเบื้องหลังของไฟฟ้าที่คอยหล่อเลี้ยงหน่วยต่างๆ...