กองบรรณาธิการ

เรื่อง : ณัฏฐวรรธน์ คล้ายสมมุติ  ตั้งแต่กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ชาวนาภาคกลางและชาวนาภาคเหนือตอนล่างรวมตัวประท้วงรัฐบาล เหตุจากราคาข้าวตกต่ำมาตั้งแต่เดือนมกราคม จากรายงานของ Thai-pbs ประเมินว่ามีชาวนาเข้าร่วมการประท้วงมากกว่า 1,000 คน โดยรวมตัวกันที่สะพานเดชาติวงศ์ จ.นครสวรรค์ เรียกร้องการแก้ไขปัญหาราคาข้าวเปลือกตกต่ำ พร้อมกันนี้ยังมีการชุมนุมที่ว่าการอำเภอชุมแสง จ.นครสวรรค์ ควบคู่ไปด้วย ขณะที่ จังหวัดพิจิตร ชาวนาประมาณ 2,000 คน รวมตัวกันที่ศาลากลางจังหวัด เพื่อเรียกร้องการประกันราคาข้าวที่ตกต่ำ วันที่ 13...

ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 23 กันยายน 2567 ชุมชนบ้านห้วยหินลาดใน อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย ต้องประสบกับภัยน้ำป่าไหลหลากและดินโคลนถล่มจากฝนตกหนักต่อเนื่องหลายวัน อันเป็นผลจากสภาพอากาศแปรปรวนและปริมาณน้ำฝนสะสมสูง ทำให้ดินอุ้มน้ำจนเกิดการพังทลาย ส่งผลให้บ้านเรือนเสียหาย 7 หลัง ถนนถูกตัดขาด ระบบไฟฟ้าและประปาหยุดชะงัก สะท้อนถึงความเปราะบางของชุมชนบนพื้นที่สูงที่แม้จะมีการจัดการทรัพยากรอย่างยั่งยืน แต่ก็ยังคงได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติทางธรรมชาติที่รุนแรงขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ด้วยเหตุนี้ มูลนิธิพัฒนาภาคเหนือร่วมกับชุมชนบ้านห้วยหินลาดในและบ้านผาเยือง อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย จัดเวทีสาธารณะเพื่อศึกษาปัจจัยการถล่มของดินในพื้นที่ป่าอนุรักษ์บนที่สูง เมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์...

“รัฐไทยมีปัญหา 2 แบบนั่นคือ Over-centralized รวมศูนย์อำนาจมากเกินไป และ Over-fragmented รวมศูนย์เข้าไปแต่กลับแตกกระจายกัน” รศ.สมชาย ปรีชาศิลปกุล อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ชี้ให้เห็นว่าการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 นั้น ไม่สามารถพิจารณาเพียงแค่ในมิติของสิ่งแวดล้อมเท่านั้น แต่ยังต้องวิเคราะห์ผ่านโครงสร้างอำนาจของรัฐ ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อประสิทธิภาพของมาตรการแก้ไขปัญหา สมชายเผยมุมมองในส่วนของปัญหาระดับชาติว่า การที่นักวิชาการที่ศึกษารัฐสมัยใหม่มอง “รัฐชาติ” (Nation-State) ว่ามีขนาดที่ไม่เหมาะสมต่อการแก้ปัญหาบางประเภท กล่าวคือ รัฐมีขนาด...

ปัญหามลพิษทางอากาศ โดยเฉพาะฝุ่น PM 2.5 เป็นประเด็นที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนในหลายพื้นที่ของประเทศไทยและภูมิภาคอาเซียน โดยมีสาเหตุมาจากทั้งปัจจัยภายในประเทศและปัจจัยข้ามพรมแดน กรกนก วัฒนภูมิ ตัวแทนเครือข่ายติดตามการลงทุนไทยและความรับผิดชอบข้ามพรมแดน ETOs Watch ได้กล่าวถึงการรับมือกับปัญหานี้ ทั้งในมุมมองของภาครัฐและภาคธุรกิจ รวมถึงข้อท้าทายและแนวทางการแก้ไขที่จำเป็นต้องดำเนินการอย่างจริงจัง กรกนกตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับการดำเนินงานของภาครัฐ โดยวิเคราะห์ข้อมูลจากเว็บไซต์ ครม. พบว่า หากค้นหาคำว่า ‘มลพิษทางอากาศ’ ตั้งแต่วันที่ 10 เมษายน 2566 จนถึงปัจจุบัน...

“ปัญหาใหญ่ของฝุ่นควันภาคเหนือ คือการที่ผู้ว่าราชการไม่มีอำนาจหน้าที่ในการจัดการต้นตอของหมอกควัน เพราะหน่วยงานที่ดูแลคือส่วนกลาง”  ผศ.ดร.ณัฐกร วิทิตานนท์ อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พูดถึงการกระจายอำนาจของรัฐกับการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 ในภาคเหนือ ซึ่งเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่มีความซับซ้อนสูง และมีความเกี่ยวข้องกับหลายภาคส่วน ทั้งในระดับท้องถิ่น ระดับภูมิภาค และระดับประเทศ แต่ยังไม่สามารถแก้ปัญหาที่ต้นเหตุได้อย่างแท้จริง ณัฐกรเล่าว่าในอดีตเขาเคยมองว่าการกระจายอำนาจเป็นแนวทาง ที่สามารถช่วยแก้ปัญหา PM2.5 ได้ แต่เมื่อเขาได้ศึกษาให้ลึกลงไป ก็พบว่าการกระจายอำนาจเพียงอย่างเดียวไม่สามารถแก้ปัญหาได้ทั้งหมด เนื่องจากยังมีข้อจำกัดด้านโครงสร้างอำนาจ การบริหารงาน และทรัพยากร “เรื่องนี้ผมได้อยู่กับมันมานานและเริ่มเข้าใจถึงความยากในการแก้ปัญหา...