6 มิถุนายน 2568 พัศพงศ์ ใจคล่องแคล่ว ผู้บัญชาเรือนจำกลางเชียงราย ตำบลดอยฮาง อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับประเด็นที่นักโทษในเรือนจำได้รับผลกระทบจากปัญหาสารตกค้างในแม่น้ำกก เนื่องจากเรือนจำผลิตน้ำใช้เองโดยใช้น้ำดิบจากแม่น้ำกกและน้ำบาดาล ซึ่งมีค่าสารโลหะหนักเกินมาตรฐาน
พัศพงศ์เปิดเผยว่า ก่อนหน้านี้ทางเรือนจำได้เชิญศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ 1/1 เชียงราย มาตรวจน้ำใช้ในเรือนจำ เมื่อวันที่ 9 เมษายน 2568 และวันที่ 3 พฤษภาคม 2568 ซึ่งเรือนจำใช้น้ำ 2 ระบบ คือ น้ำจากแม่น้ำกก และน้ำบาดาล โดยตรวจพบสารตะกั่วในปริมาณที่เกินมาตรฐานของกรมอนามัยทั้ง 2 แหล่ง แต่สารหนูและแคดเมียมมีในปริมาณที่ต่ำกว่ามาตรฐาน
ทั้งนี้น้ำที่สูบมาจากแม่น้ำกกผ่านการบำบัดโดยการกรองแล้ว การตรวจครั้งล่าสุด สารตะกั่วมีปริมาณ 0.011 mg/L (มาตรฐานน้ำดื่มของกรมอนามัยอยู่ที่ 0.01mg/L) และในระบบน้ำบาดาลพบปริมาณ 0.018 mg/L
เบื้องต้นทางเรือนจำได้รายงานกรมราชทัณฑ์ เพื่อปรับปรุงระบบกรองน้ำใช้ทั้ง 2 แหล่ง และเพิ่มสารส้มเพื่อให้ตกตะกอนมากขึ้น จากนั้นจะให้ทางศูนย์วิทยาศาสตร์ฯ มาตรวจอีกครั้ง
ในการแก้ปัญหาระยะเร่งด่วน ทางเรือนจำได้เสนอของบประมาณเพืีอซื้อเครื่องกรองน้ำระบบ RO ( Reverse Osmosis) ที่สามารถกรองโลหะหนักได้ ราคาประมาณ 4 แสนกว่าบาท ซึ่งจะสามารถกรองได้ 24,000 ลิตรต่อวัน เพียงพอต่อผู้ต้องขังจำนวนกว่า 4,000 คน
พัศพงศ์กล่าวว่า ในการแก้ไขระยะกลางทางเรือนจำได้วางแผนที่จะแยกท่อจ่ายระบบน้ำบาดาลและระบบประปาจากแม่น้ำกก ให้พร้อมสำหรับการงดจ่ายน้ำหากระบบใดมีปัญหา และจะมีการเปลี่ยนฝาเหล็กของบ่อพักน้ำ เพราะสงสัยว่าอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้มีสารโลหะหนักปนเปื้อน
เขายังกล่าวอีกว่า ในระยะยาว ได้ประสานทางประปาส่วนภูมิภาคเชียงรายให้ขยายเขตบริการมายังเรือนจำกลางเชียงราย ซึ่งบริเวณใกล้ๆ พื้นที่ตำบลดอยฮางก็มีบ้านเรือนชาวบ้านจำนวนมาก ที่ยังไม่มีน้ำประปาภูมิภาคใช้ หากขยายประชาชนก็จะได้ประโยชน์ได้น้ำปลอดภัยด้วย ซึ่งทางเรือนจำได้ทำหนังสือแจ้งเสนอการขอไปยัง การประปาส่วนภูมิภาค (กปภ.) และกรมราชทัณฑ์แล้ว พร้อมยังเสริมว่ากำลังจะทำหนังสือเพื่อเสนอต่อผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย
นอกจากนี้เรือนจำฯ ยังได้เตรียมขอความอนุเคราะห์บุคลากรจาก กปภ.เขต 9 ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์เชียงราย และสาธารณสุขเชียงราย เพื่อไปให้คำแนะนำเพิ่มเติมในการจัดหาน้ำสะอาดให้กับผู้ต้องขังให้มีความปลอดภัย และมีการเฝ้าระวังอาการป่วยที่เป็นผลจากสารปนเปื้อน โดยมีการสังเกตอาการป่วยของผู้ต้องขัง และการสุ่มตรวจเลือดผู้ต้องขังที่อยู่ในเรือนจำมาเป็นเวลานาน
ทีมข่าวที่ประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลาย บ้างก็มาจากทะเล บ้างก็มาจากภูเขา แต่สุดท้ายก็ลงเอยที่ภาคเหนืออยู่ที่ Lanner นี่แหละ...