HIGHLIGHT

เจาะประเด็น

Opinion

ความหมายของพระพุทธชินราชในประวัติศาสตร์ไทย  

ความสวยงามของพระพุทธรูปที่ขึ้นชื่อว่างดงามที่สุดในประเทศไทยคือพระพุทธชินราช ตั้งอยู่ ณ วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัด พิษณุโลก การนำเสนอภาพของพระพุทธชินราชในช่วงเวลาต่างๆ มิได้นำเสนอภาพของความงดงามเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ภาพการอธิบายเกี่ยวกับพระพุทธรูปองค์นี้มีความหมายที่เปลี่ยนแปลงไปอยู่ตลอดเวลา ความหมายของพระพุทธชินราชช่วงแรกปรากฏในพงศาวดารเหนือ สันนิษฐานว่าเขียนในรัชกาลที่ 1 ซึ่งเป็นการเขียนในแบบจารีต กล่าวคือเล่าเรื่องภายใต้พระบารมีของกษัตริย์คือพระยาจักรพรรดิราชเป็นผู้สร้างพระองค์นี้ ความเปลี่ยนแปลงในช่วงเวลาต่อมาคือคำอธิบายพระพุทธชินราชภายใต้รัฐแบบใหม่ กล่าวคือการอธิบายภายใต้แนวคิดจักรวาลวิทยาแบบไตรภูมิใช้ไม่ได้อีกแล้ว แต่ต้องอธิบายภายใต้ขอบเขตอำนาจรัฐของสยามที่มีพรมแดนแผนที่ชัดเจน ฉะนั้น การอธิบายทำนองนี้ต้องมีความรู้ทางประวัติศาสตร์ที่เป็นจริง (เป็นเหตุเป็นผลทางวิทยาศาสตร์) มารองรับการเล่าเรื่อง...

มนุษย์ ความเชื่อ ถิ่นที่อยู่ เมื่อสาละวินไม่ใช่แค่แม่น้ำแต่คือจิตวิญญาณของเรา

เรื่อง: ณัฎฐณิชา พลศรี “สาละวินมันเป็นมากกว่าแม่น้ำเฉยๆ เป็นแม่น้ำที่เปรียบเสมือนแม่ของเราที่น้ำนมหยดแรกที่เราดื่มมาจากแม่ของเรา แต่น้ำหยดที่สองที่เราดื่มของน้ำสาละวิน” - ลาหมึทอ ดั่งแดนวิมาน เยาวชนบ้านท่าตาฝั่งริมแม่น้ำสาละวิน - ไม่ว่าจะเป็นอดีตหรือปัจจุบันมนุษย์ก็ยังคงมีความเชื่อเรื่องสิ่งศักดิ์สิทธิ์หรือสิ่งที่มองไม่เห็นว่ามีอยู่จริง ไม่ว่าจะเป็นเทวดา ผี หรือเทพเจ้า เช่น การเข้าทรงที่สามารถเห็นได้ทั่วโลก เป็นการให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์หรือวิญญาณมาเข้าร่างของร่างทรงเพื่อที่จะติดต่อกับมนุษย์บนโลกซึ่งเป็นการเชื่อมโลกมนุษย์และโลกวิญญาณเข้าด้วยกันผ่านตัวกลางที่เรียกว่าร่างทรง ผู้ที่จะมาเข้าร่างของร่างทรงอาจจะเป็นญาติของใครสักคนหรือเทพตนใดตนหนึ่งก็ได้ บางสังคมมองว่าป่าและแม่น้ำคือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คอยปกปักรักษาทรัพยากรธรรมชาติเอาไว้ให้มีความอุดมสมบูรณ์ เช่น วิถีชีวิตของชาวปกาเกอะญอผูกติดอยู่กับธรรมชาติ ป่าสะดือของชาวปกาเกอะญอที่นำสายสะดือของเด็กแต่ละคนไปใส่กระบอกไม้ไผ่ผูกไว้กับต้นไม้...

อาทิตย์อัสดงตรงฝั่งแม่สาย อรุณรุ่งตะวันฉายในท่าขี้เหล็ก : เท็กซัสลุ่มน้ำแม่สาย มุมไบขนาดย่อส่วน 

เรื่อง: ธนพงษ์ หมื่นแสน “….ฟากฟ้ายามเย็นเห็นแสงรำไรอาทิตย์จะลับโลกไปพระจันทร์จะโผล่ขึ้นมาหมู่มวลวิหคเหินลมอยู่กลางเวหาจะหลับคืนสู่ชายคาชายป่าคือแหล่งพักพิง.…” ผู้เขียนมุ่งใช้ข้อความสี่บรรทัดนี้ ทำหน้าที่แทน “ตัวอักษรที่มีเสียง” ซึ่งใครหลายคนคงพอที่จะฮึมฮำร่ำร้องได้ในใจหรือสามารถเปล่งคำและความออกมาเป็นเสียงที่แสนไพเราะเสนาะโสต แม้เนื้อความของบทเพลง “แม่สาย” ได้เคยขยายและยังคงฉายภาพถึงเรื่องราวชีวิตของเด็กหญิงสาวที่ถูกพรากจากหมู่บ้านฐานถิ่นเพื่อเดินทางไกลไปเป็นเสมือนดั่งเช่นนกน้อยที่รอคอยวัน “กลับมาแค่ทันพระสวด” ทว่าความเจ็บปวดรวดร้าวของเนื้อหาในบทเพลงๆ นี้ ก็คงจะถูกแทนที่ด้วยพรรณนาโวหารที่เตะใจต้องอารมณ์ความรู้สึกของผู้คนทั่วไปอยู่ไม่น้อย  โดยเฉพาะอย่างยิ่งห้วงเวลาที่ผู้เขียนกำลังตกอยู่ในอารมณ์และห้วงเวลาแห่งการดื่มด่ำร่ำรสคราฟต์เบียร์พื้นถิ่นยี่ห้อหนึ่งอยู่ตรงคาเฟ่ริมฟุตบาท ณ ฝั่งตรงข้ามปากทางขึ้นวัดพระธาตุดอยเวาอันเป็นพื้นที่ชุมทางแหล่งการค้าของผู้คนในท้องที่ของเมืองแม่สาย ถัดจากโค้งคุ้งชุมทางแหล่งการค้าแถบที่ว่านี้เลยไปอีกนิด ติดตั้งแต่เชิงสะพานข้ามแดนเป็นถนนสายเล็กๆ เลาะเลียบตีนดอยเวายาวไปทางทิศตะวันตก...

INTERVIEW

Food culture: “ถั่วเน่า” อีกหนึ่งของกิ๋นของผู้คนที่หลากหลายชาติพันธุ์ในพะเยา

เรื่องและภาพ : กมลชนก เรือนคำ แม้ว่าเราจะถูกใจหรือไม่ถูกใจ ผลคัดเลือก "1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น" ภายใต้โครงการการส่งเสริม และพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็นไทย รสชาติ…ที่หายไป ประจำปีงบประมาณ 2566 ของกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) กระทรวงวัฒนธรรม แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า หลังการประกาศผลแล้วเกิดการวิพากษณ์วิจารณ์กันนั้น...

อิสรภาพบนกระดานสเก็ต จากเชียงใหม่ถึงฮานอย การเดินทางไร้ระเบียบบนสเก็ตบอร์ดของ โตโต้-จิรวัฒน์ นาวาจักร์

เรื่อง: วัชรพล นาคเกษม ภาพ: ปรัชญา ไชยแก้ว “อิสรภาพเวลาที่อยู่บนสเก็ตบอร์ดทำให้ไม่เคยคิดจะเลิกเล่นมันอีกเลยทั้งชีวิต” ‘Tony Hawk’ Pro Skateboarder ผู้ลือลั่นที่สุดในโลก เปล่งวาจาฝังโลกนี้ไว้ ไม่ว่า Hawk จะพูดเพื่อตัวเองหรือผลตอบแทนแบบใด มันกลับผลักดันให้ผู้คนที่หลงไหลในสเก็ตบอร์ดเคลื่อนไปบนถนนหนทางที่เต็มไปด้วยอิสระตามใจนึก เหมือน โตโต้-จิรวัฒน์ นาวาจักร์ ที่เตรียมตัวไถสเก็ตออกเดินทางโดยลำพังจากบ้านเกิดที่เชียงใหม่มุ่งสู่กรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม ด้วยระยะทางกว่า 1,189...

“ถ้าไม่ไป ก็เสียชาติเกิด” Side Story 50 ปีนักเรียนภาคเหนือกับประชาธิปไตยในเดือนตุลา

เรื่อง: วัชรพล นาคเกษม ภาพ: ปรัชญา ไชยแก้ว เรานัด ‘สุทธิศักดิ์ ปวราธิสันต์’ ที่สวนอัญญา เฮือนครูองุ่น มาลิก หอประวัติศาสตร์ประชาชนภาคเหนือ สถานที่ที่เต็มไปด้วยความทรงจำของผู้คนหลายช่วงวัยมาร่วม 50 ปี จนถึงวันนี้สวนอัญญายังคงทำหน้าที่เป็นทั้งสถานที่จัดกิจกรรมทางสังคม รวมไปถึงการเป็นที่นัดพบปะมิตรสหาย โดยเฉพาะกับเหล่านักศึกษา นักเรียน ที่มีประสบการณ์และความทรงจำร่วมในช่วงปี 2516-2519 เมื่อปฏิทินเวลาเดินทางถึงเดือนตุลาคม ภาพการเคลื่อนไหวเรียกร้องประชาธิปไตยเพื่อหลุดพ้นจากวงจรของเผด็จการทหารในปี...

Video & Podcast

spot_img

ศิลปะ-ศิลปิน

ชาวเชียงใหม่ชวนกันอาสา เก็บขยะกระทงแม่น้ำปิงหลังเทศกาลยี่เป็ง

29 พฤศจิกายน 2566 เวลา 16:00 น. กลุ่มอาสาภาคประชาชนรวมตัวกันช่วยเก็บเศษกระทงและขยะในแม่น้ำปิง บริเวณท่าเรือวัดฟ้าฮ่าม หลังเทศกาลยี่เป็ง 2566 เมืองเชียงใหม่ได้จบลงเมื่อวานนี้ สืบเนื่องจากเมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน 2566 ผู้ใช้เฟสบุ๊คชื่อ Bella Intaranan ได้โพสต์เชิญชวนประชาชนร่วมกันเก็บขยะกระทงโดยนัดหมายวันที่ 29 พฤศจิกายน ซึ่งในวันนี้มีผู้ร่วมเป็นอาสาจำนวนมาก ส่วนหนึ่งเป็นกลุ่มนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และประชาชนที่ทราบการนัดหมายผ่านการบอกต่อกัน Bella Intaranan (ครูเบลล่า) ได้ระบุว่ามาทำกิจกรรมนี้ทุกๆ ปี โดยนัดหมายผ่านการบอกต่อๆ กัน ในครั้งนี้ดีใจที่มีกลุ่มนักศึกษามาช่วยเยอะ มีผู้เข้าร่วมบางท่านนำน้ำดื่ม น้ำหวาน และขนมมาแบ่งปันกัน และบางคนที่รู้ข่าวแต่ไม่สามารถมาในเวลานัดหมายได้บริจาคเงินปัจจัยสนับสนุนกลุ่มอาสาสำหรับกิจกรรมครั้งนี้แทน กิจกรรมครั้งนี้เป็นการพายเรือคายัคของวัดฟ้าฮ่าม ในการลงไปเก็บขยะที่ลอยอยู่ในแม่น้ำ โดยเก็บใส่ถุงดำจนเต็มแล้วนำมาเปลี่ยนถุงที่บริเวณท่าเรือก่อนจะพายเรือไปเก็บขยะอีกรอบ โดยเริ่มตั้งแต่เวลาประมาณ 16:30 น. ยาวไปถึงช่วงค่ำ  ซึ่งยังคงมีประชาชนอาสาเดินทางมาช่วยกะนอย่างต่อเนื่อง แม้ในบริเวณนี้จะไม่ใช่พื้นที่หลักของงานเทศกาลที่มีประชาชนลอยกระทงหนาแน่น แต่ก็ยังมีปริมาณขยะและเศษกระทงในแม่น้ำปิงที่เก็บมาได้จำนวนมาก

กาดหมั้ว

ชาวเชียงใหม่ชวนกันอาสา เก็บขยะกระทงแม่น้ำปิงหลังเทศกาลยี่เป็ง

29 พฤศจิกายน 2566 เวลา 16:00 น. กลุ่มอาสาภาคประชาชนรวมตัวกันช่วยเก็บเศษกระทงและขยะในแม่น้ำปิง บริเวณท่าเรือวัดฟ้าฮ่าม หลังเทศกาลยี่เป็ง 2566 เมืองเชียงใหม่ได้จบลงเมื่อวานนี้ สืบเนื่องจากเมื่อวันที่ 24 พฤศจิกายน 2566 ผู้ใช้เฟสบุ๊คชื่อ Bella Intaranan ได้โพสต์เชิญชวนประชาชนร่วมกันเก็บขยะกระทงโดยนัดหมายวันที่ 29 พฤศจิกายน ซึ่งในวันนี้มีผู้ร่วมเป็นอาสาจำนวนมาก ส่วนหนึ่งเป็นกลุ่มนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และประชาชนที่ทราบการนัดหมายผ่านการบอกต่อกัน Bella Intaranan (ครูเบลล่า) ได้ระบุว่ามาทำกิจกรรมนี้ทุกๆ ปี โดยนัดหมายผ่านการบอกต่อๆ กัน ในครั้งนี้ดีใจที่มีกลุ่มนักศึกษามาช่วยเยอะ มีผู้เข้าร่วมบางท่านนำน้ำดื่ม น้ำหวาน และขนมมาแบ่งปันกัน และบางคนที่รู้ข่าวแต่ไม่สามารถมาในเวลานัดหมายได้บริจาคเงินปัจจัยสนับสนุนกลุ่มอาสาสำหรับกิจกรรมครั้งนี้แทน กิจกรรมครั้งนี้เป็นการพายเรือคายัคของวัดฟ้าฮ่าม ในการลงไปเก็บขยะที่ลอยอยู่ในแม่น้ำ โดยเก็บใส่ถุงดำจนเต็มแล้วนำมาเปลี่ยนถุงที่บริเวณท่าเรือก่อนจะพายเรือไปเก็บขยะอีกรอบ โดยเริ่มตั้งแต่เวลาประมาณ 16:30 น. ยาวไปถึงช่วงค่ำ  ซึ่งยังคงมีประชาชนอาสาเดินทางมาช่วยกะนอย่างต่อเนื่อง แม้ในบริเวณนี้จะไม่ใช่พื้นที่หลักของงานเทศกาลที่มีประชาชนลอยกระทงหนาแน่น แต่ก็ยังมีปริมาณขยะและเศษกระทงในแม่น้ำปิงที่เก็บมาได้จำนวนมาก

คนล้านนา

spot_img

LATEST STORY

TAG CLOUD