การณิก จันทดา สส.พรรคประชาชน จังหวัดเชียงใหม่ เผยระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) และประกันสังคม (สปส.) มีความแตกต่างด้านงบประมาณและสิทธิประโยชน์ เสนอให้มีการทบทวนค่าใช้จ่ายรายหัวและพิจารณาการรวมสิทธิรักษาพยาบาลของกองทุนต่างๆ เพื่อลดภาระประชาชนและบุคลากรทางการแพทย์
11 มีนาคม 2568 การณิก จันทดา สส.เชียงใหม่ พรรคประชาชน เปิดเผยว่า ได้เข้าร่วมรับฟังในการประชุมคณะกรรมาธิการการสาธารณสุข สภาผู้แทนราษฎร เมื่อวันที่ 6 มี.ค. 2568 ที่มีวาระพิจารณาศึกษาสิทธิประโยชน์ด้านการรักษาพยาบาลของผู้ประกันตน ซึ่งได้เชิญผู้แทนจากด้วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ กระทรวงสาธารณสุข, สำนักงานประกันสังคม (สปส.) สำหนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) และตัวแทนจากภาคประชาสังคม
โดยแม้ว่าทั้งสองสิทธิจะมีรูปแบบการให้บริการที่คล้ายคลึงกัน แต่จากการพิจารณาในรายละเอียดพบว่ามีความแตกต่างที่สำคัญหลายประการ เช่น ในด้านแหล่งที่มาของเงินทุน ระบบหลักประกันสุขภาพฯ (สปสช.) ได้รับการสนับสนุนจาก ภาษีประชาชนโดยดูแลผู้มีสิทธิจำนวน 47 ล้านคน ในขณะที่ระบบประกันสังคม (สปส.) มีรายได้จากการสมทบร่วมกันสามฝ่าย ได้แก่ นายจ้าง ลูกจ้าง และรัฐบาล ครอบคลุมผู้มีสิทธิ 14.3 ล้านคน
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติได้มีการพัฒนาปรับปรุงสิทธิประโยชน์ให้แก่ผู้ถือบัตรทองอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้มีความครอบคลุมที่มากกว่าผู้ใช้สิทธิประกันสังคม โดยได้เพิ่มโอกาสในการกระจายการให้บริการผู้ป่วยในหน่วยปฐมภูมิใกล้บ้าน เช่น การรับยาที่ร้านยา บริการ Telemedicine และทันตกรรมเคลื่อนที่ ซึ่งเป็นบริการที่ไม่มีในสิทธิประกันสังคม
แม้ว่าทั้งสองระบบจะมีข้อกำหนดที่ชัดเจนในเรื่องการส่งต่อผู้ป่วย แต่ในทางปฏิบัติยังคงมีความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนของผู้ให้บริการที่หน้างาน ส่งผลให้ประชาชนเกิดความสับสนและไม่พอใจต่อบริการที่ได้รับ
ในส่วนของบริการทันตกรรม สิทธิบัตรทองครอบคลุมบริการตามความจำเป็น ทั้งบริการพื้นฐาน การถอนฟัน อุดฟัน และขูดหินปูน แต่สำหรับผู้ประกันตนในระบบประกันสังคมจะถูกจำกัดวงเงินไม่เกิน 900 บาทต่อปี ซึ่งปัจจุบันมีความพยายามเพิ่มวงเงินเป็น 1,200 บาทต่อปี
ระบบสายด่วนของ สปสช. หมายเลข 1330 ได้รับการประเมินว่ามีประสิทธิภาพมากกว่าสายด่วน 1506 ของประกันสังคม ทั้งในแง่การให้ข้อมูลและความรวดเร็วในการรับสาย ตามเสียงสะท้อนจากผู้ใช้บริการจริง
การณิก ได้ตั้งข้อสังเกตและสอบถามไปยังผู้ชี้แจงเกี่ยวกับกรณีที่ผู้มีสิทธิประกันสังคมมักได้รับการเสนอทางเลือกจากโรงพยาบาลว่า หากเลือกการผ่าตัดแบบธรรมดาซึ่งมีแผลขนาดใหญ่และต้องใช้เวลาพักฟื้นนาน จะไม่เสียค่าใช้จ่าย แต่หากเลือกการผ่าตัดแบบส่องกล้องที่มีแผลขนาดเล็กและใช้เวลาพักฟื้นน้อยกว่า จะต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่ม 10,000-30,000 บาท ขึ้นอยู่กับหัตถการ ซึ่งสำนักงานประกันสังคมไม่สามารถให้คำตอบที่ชัดเจนต่อประเด็นนี้ได้
การณิก แสดงความเห็นว่า ถึงเวลาแล้วที่ระบบสาธารณสุขของไทยจะต้องมีการทบทวนค่าใช้จ่ายรายหัวที่เรียกเก็บจากทั้งสิทธิ สปสช. และสิทธิประกันสังคม เพื่อให้รองรับกับเทคนิคทางการแพทย์สมัยใหม่ที่แม้จะมีค่าใช้จ่ายสูง แต่มีความจำเป็นต่อผลการรักษา ไม่ว่าจะเป็นเทคนิคการส่องกล้องที่ช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็วขึ้น หรือการใช้เครื่องเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ที่ช่วยในการวินิจฉัยโรคได้แม่นยำยิ่งขึ้น
การณิก ยังเสนอให้มีการพูดคุยเกี่ยวกับประเด็นการรวมสิทธิการรักษาพยาบาลของกองทุนต่างๆ เพื่อหาแนวทางแก้ไขร่วมกัน เนื่องจากในที่สุดแล้ว ภาระจะตกอยู่กับผู้ป่วยและประชาชนที่ได้รับบริการในโรงพยาบาลที่ไม่ได้มาตรฐาน รวมถึงภาระงานที่หนักของบุคลากรทางการแพทย์และลูกจ้างเหมารายวัน/รายเดือน ที่ต้องทำงานหนักในโรงพยาบาล แต่ไม่ได้รับสวัสดิการที่เหมาะสมจากรัฐบาล มีเพียงเงินเดือนที่ต่ำและต้องแบกรับความกดดันจากงานด้านสาธารณสุข
