ล้านนาเนี่ยน: พี่เป้ ไรเดอร์

“เราขับแกร็บ เราอยู่บนถนน เราเลี่ยงไม่ได้ จะเลี่ยงก็ต้องเลือกรับงานไม่ไปทางที่รถติด เพราะค่ารอบระบบก็ไม่ได้เพิ่มให้เรา ตอนนี้ค่ารอบเริ่มต้นที่ 19 บาท”

“มันทำให้เราเสียเวลากับค่ารอบที่มันถูก จากปกติถ้ารถไม่ติด ต่อให้ค่ารอบถูกเราก็ใช้เวลานิดเดียว ก็ยังโอเค แต่ตอนนี้ค่ารอบมันถูกอยู่แล้วและมาเจอรถติด เราต้องใช้เวลามากขึ้น ก็ไม่คุ้มเรา เราก็ต้องปรับตัว เราวิ่งรถทุกวัน เราก็รู้ว่าตรงไหนรถติดไม่ติด ก็เลือกรับงานเอา ปลายทางตรงไหนที่รถติดก็ไม่เอา มันก็ทำให้เราต้องมานั่งคัดงานและก็รายได้น้อยลง”

พี่เป้ ไรเดอร์ อายุ 39 ปี ปรับตัวกับชีวิตรถติดของเชียงใหม่ที่เป็นปัญหาหนักในตอนนี้ด้วยการเลือกรับงาน เปลี่ยนที่จอดรอผู้โดยสาร หาเอาตรงที่เรารู้สึกว่ารถไม่ติดมาก อย่างในมอ (มหาวิทยาลัยเชียงใหม่) รับงานส่งนักศึกษากลับหอใกล้ๆ แถวนี้ ใช้เวลาไม่เยอะ ส่วนไหนที่รถติดเราก็ไม่ไป เมื่อก่อนตอนที่รถยังไม่ติดขนาดนี้ เราก็จะไปรอรับงานอยู่ในคูเมือง รับต่างชาติ มีโอกาสได้รับงานที่ไปไกลๆ มากกว่า

ปัญหารถติดในเชียงใหม่เริ่มมีมาตั้งแต่มีโครงการขุดถนนบริเวณคูเมืองเพื่อวางสายไฟลงดินของการไฟฟ้าเมื่อปี 2566 หลังจากนั้นคนเชียงใหม่ก็อยู่กับรถติดที่กินเวลานานขึ้นมาเป็นระยะๆ แต่เมื่อใดที่เสียงก่นด่าของประชาชนในพื้นที่ดังมากพอ หรือถึงช่วงเทศกาลต้อนรับนักท่องเที่ยวอย่างสงกรานต์ ยี่เป็ง ปีใหม่ ทางจังหวัดก็จะปรับถนนให้รถวิ่งได้ปกติเป็นพักๆ จนเมื่อช่วงกลางปีนี้ การไฟฟ้าส่งคืนถนนคูเมืองให้ทางเทศบาลหลังเอาสายไฟลงดินเสร็จเรียบร้อย เมื่อเดือนสิงหาคม 2568 ทางเทศบาลก็ได้มีการปรับปรุงลาดยางผิวถนนคูเมืองใหม่ให้ดีขึ้นหลายจุด จนคนเชียงใหม่เหมือนจะพ้นเคราะห์จากปัญหารถติดได้ช่วงหนึ่ง ก่อนที่ทางเทศบาลจะประกาศปิดแยกกาดต้นพยอม เส้นทางระบายรถหลักหลัง มช. เพื่อปรับปรุงระบบผันน้ำ ตั้งแต่วันที่ 10 พ.ย. – 30 พ.ย. 2568 พร้อมกับมีการขุดถนนเอาสายไฟลงดินหน้าโรงพยาบาลเชียงใหม่รามอีกครั้ง ที่บีบให้ถนนเหลือเลนเดียว จนเป็นคอขวดให้รถมาติดรวมกันบริเวณนั้น กลายเป็นว่าตอนนี้เชียงใหม่มีปัญหารถติดรอบด้านทั้งบริเวณคูเมือง มช. นิมมาน เมญ่า และเป็นฝันร้ายบนท้องถนนของคนเชียงใหม่ ที่รถติดกินเวลาในชีวิตนานขึ้นแบบที่คนเชียงใหม่ไม่เคยเจอ

“รถมันติดเพราะที่เขามาทำถนนกัน ตรงต้นพยอมด้วย ตรงโรงพยาบาลเชียงใหม่รามที่เขาขุดถนนด้วย แล้วมันบีบเหลือเลนเดียว รถติดยาวมาก กระทบหมด ถนนที่ออกมาจากซูเปอร์ไฮเวย์ เขาจะต้องมาทางนั้น สวนดอก–ห้วยแก้ว รถกู้ภัย รถฉุกเฉิน เข้าออกโรงพยาบาลกันลำบากมาก เพราะเขาขุดเจาะถนนนี่แหละ บางวันรถติดหน้าโรงพยาบาลเชียงใหม่รามยาวไปถึงโรงเรียนวัฒโนฯ เลย ไปทางนู้นแล้ว”

ตอนขับแกร็บเมื่อก่อนรถติดเป็นบางช่วง ตอนยังไม่ทำถนนก็จะติดแค่ช่วงเช้า ช่วงเร่งด่วน คนทำงาน เด็กนักเรียนไปโรงเรียน แล้วก็ติดตอนเย็นคนเลิกงาน รถก็จะติดแค่ 2 ช่วง “แต่ตั้งแต่ทำถนนปุ๊บ รถติดตลอดเส้นที่เขาทำถนน”

ผมจะเริ่มวิ่งงาน 10 โมงถึง 2 ทุ่ม ใช้ชีวิตอยู่บนถนนเกือบทั้งวัน ตอนเย็นไม่ว่าเราจะออกมาทางช้างเผือก ห้วยแก้ว มาสวนดอก รอบคูเมือง รถติดหมด

“มันทำให้เราเสียเวลากับค่ารอบที่มันถูก จากปกติถ้ารถไม่ติดต่อให้ค่ารอบถูกเราก็ใช้เวลานิดเดียว ก็ยังโอเค แต่ตอนนี้ค่ารอบมันถูกอยู่แล้วและมาเจอรถติด เราต้องใช้เวลามากขึ้น ก็ไม่คุ้มเรา เราก็ต้องปรับตัว เราวิ่งรถทุกวัน เราก็รู้ว่าตรงไหนรถติดไม่ติด ก็เลือกรับงานเอา ปลายทางตรงไหนที่รถติดก็ไม่เอา มันก็ทำให้เราต้องมานั่งคัดงานและก็รายได้น้อยลง”

ขับแกร็บงานจะกระจุกอยู่ในเมืองมากกว่านอกเมือง รอบนอกไม่ค่อยมีงาน ปัญหาอีกอย่างเวลารับงานนอกเมือง จุดกลับรถหายากมาก ต้องกลับรถแยกต่อแยกและใช้ระยะทางที่ไกล เราก็เลยรับงานอยู่ในเมือง

“แต่พอเราเลือกรับงาน รายได้ก็น้อยลงไปเยอะมากเลยนะ อย่างเมื่อเช้าเรามานั่งเลือกงานจนถึงตอนนี้เพิ่งจะได้ 300 กว่าบาท (เวลาประมาณหนึ่งทุ่ม) ปกติตอนนี้เราต้องได้แล้ว 700–800 บาท จะว่าเราเลือกรับงานก็ได้ แต่มันไม่คุ้มนะ ใช้เวลามากเกินไปต่อรอบ อีกอย่างบางครั้งผู้โดยสารต่างชาติตัวหนักอยู่แล้ว ขับยาก เราก็จะต้องเอาผู้โดยสารมาซิกแซก เราต้องดูแลชีวิตผู้โดยสารอีก ก็เลยทำให้มันยากมากกับปัญหารถติดนะ ยิ่งในวันฝนตก”

ผมคิดว่าถ้าผู้ว่าฯ เขาลงมาดูแลจริงจัง เร่งทำให้มันจริงจัง เอาสายไฟลงดิน ทำถนนอะไร คงจะไม่นาน ทีนี้รถก็ติดแค่ช่วงเวลาเร่งด่วน แป๊บเดียว แบบนี้เรารับได้ ใช้เวลาสัก 2 ชั่วโมงรถก็ซาแล้ว แต่แบบทุกวันนี้รถมันไม่ซาสักที

“ถามว่ามาวิ่งรถตอนนี้ ตามหลักจริงๆ ก็ไม่คุ้มหรอก ไหนจะค่าน้ำมัน ค่าสึกหรอเรา แต่เราก็ต้องทำ เพราะไม่ทำจะไปทำอะไรล่ะ จริงมั้ย เราก็เอาแค่พอซื้อข้าวซื้ออะไรไปก่อน วันๆ หักค่าน้ำมันแล้วเหลือเข้าบ้าน 300 บาท ถือว่าโอเคแล้วนะทุกวันนี้ จะวิ่งรถนานกว่านี้ก็ไม่ได้ 2 ทุ่มผมต้องกลับไปรับแฟนเข้าบ้าน เราก็มีชีวิตตรงอื่น”

จำได้มั้ย ก่อนหน้านี้ที่คูเมือง ถนนก็เคยขุดแล้วก็ทำใหม่จนราบรื่นมาแล้ว แต่ตอนนี้มาเริ่มขุดกันใหม่อีกรอบ “ฝากถึงผู้ว่าฯ หน่อยก็ดีเหมือนกันนะ ถ้าสมมติผู้รับเหมาเขามาขุดแล้วลงมือทำเลย มันก็โอเค ไม่ใช่เขามาขุดแล้วมาปิดถนน แต่ยังไม่ได้ทำอะไร มันทำให้รถติดเปล่าๆ รถสัญจรทุกวัน หรือถ้าจะขุดก็เอาแผ่นเหล็กมาปิด เอายางมะตอยมาแปะขอบๆ ไว้ให้รถสัญจรได้ปกติ พอถึงเวลาที่จะทำถนนก็ค่อยมายกแผ่นเหล็กออก ไม่ต้องปิดถนนตลอด”

ผมมาจากกรุงเทพ ย้ายมาอยู่เชียงใหม่เมื่อต้นปี ตอนต้นปียังไม่เป็นแบบนี้ แต่คนที่เขาอยู่เชียงใหม่ เขาขับแกร็บมาก่อน เขาก็มาบ่นให้ผมฟังอยู่นะ “ถนนคูเมืองเป็นมาเป็นชาติแล้ว” ปัญหาคงสะสมมาหลายปี

“เชียงใหม่ตอนนี้อารมณ์เดียวกับกรุงเทพละ ผู้โดยสารที่เขามาจากกรุงเทพเขาก็บอกว่า ‘เขามาเชียงใหม่เพื่อหนีรถติด’ แต่ตอนนี้ก็ไม่ได้แตกต่างอะไรกับกรุงเทพ ติดเหมือนกัน”