ภาพ: amnesty international thailand
ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนรายงานว่า เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2568 ที่เรือนจำกลางจังหวัดเชียงราย ทนายความเข้าเยี่ยม บัสบาส-มงคล ถิระโคตร นักกิจกรรมวัย 32 ปี จากจังหวัดเชียงราย ซึ่งถูกคุมขังในคดีตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 หลังศาลอุทธรณ์ภาค 5 มีคำพิพากษาจำคุกในสามคดี รวมโทษ 54 ปี 6 เดือน โดยทุกคดียังอยู่ระหว่างการยื่นฎีกา
บัสบาสเริ่มอดอาหารมาตั้งแต่วันที่ 17 พฤษภาคม ซึ่งเป็นวันเกิดครบรอบ 32 ปีของเขา เพื่อเรียกร้องให้มีการปล่อยตัวนักโทษการเมืองทั้งหมด โดยยังคงดื่มน้ำ กาแฟ และนมเท่านั้น ล่าสุดการอดอาหารของเขาดำเนินต่อเนื่องมาแล้วถึง 40 วัน ส่งผลให้มีอาการอ่อนเพลีย มือสั่น วูบหลับ และหายใจโรยแรง
ก่อนหน้านี้ เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน บัสบาสถูกย้ายตัวจากเรือนจำกลางเชียงรายไปยังเรือนจำกลางเชียงใหม่ โดยไม่มีการชี้แจงเหตุผลชัดเจน ครอบครัวของเขาสอบถามไปยังเรือนจำ ทราบเพียงว่าการย้ายตัวเกิดขึ้นตามคำขอความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคง คาดว่าเกี่ยวข้องกับกรณีกลุ่ม ‘เพื่อนไม่ทิ้งเพื่อน’ จากกรุงเทพฯ เดินทางมาทำกิจกรรม ‘ยืนหยุดขังสัญจร’ ที่หน้าเรือนจำ
อย่างไรก็ตาม ภายหลังกลุ่มยืนหยุดขังเดินหน้าทำกิจกรรมที่เรือนจำกลางเชียงรายในวันที่ 18 มิถุนายน และที่เรือนจำกลางเชียงใหม่ในวันที่ 19 มิถุนายน บัสบาสจึงถูกย้ายตัวกลับมายังเรือนจำเชียงรายอีกครั้งในช่วงปลายสัปดาห์ที่ผ่านมา
จากการเข้าเยี่ยมล่าสุด ทนายความระบุว่า บัสบาสมีอาการอ่อนเพลียเห็นได้ชัด ระหว่างการพูดคุยมีอาการเบลอ มือสั่น และต้องพึ่งยาดมกับพัดลมจากเพื่อนผู้ต้องขัง ขณะเดียวกันเขายังเล่าว่า ระหว่างถูกย้ายตัวไปเชียงใหม่ เขาถูกนำตัวไปแดนแรกรับเพื่อกักโรค โดยไม่มีการดูแลรักษาพยาบาลใดๆ ตลอดช่วงเดินทางถูกใส่กุญแจข้อเท้าไว้ตลอดเวลา และเมื่อกลับมาเชียงรายก็ถูกกักโรคอีกครั้ง ทั้งยังไม่ได้รับยารักษาโรคซึมเศร้าตามปกติ และในช่วงกักโรคมีเพียงน้ำเปล่าให้ดื่มเท่านั้น ไม่มีอาหารหรือของเหลวอื่นๆ รวมถึงไม่มีแพทย์หรือพยาบาลมาตรวจสุขภาพ
บัสบาสเปิดเผยว่า เขายังคงรู้สึกอ่อนเพลียจากการเดินทางและการถูกกักโรค แม้เวลาจะผ่านมาแล้วหลายวัน พร้อมตั้งข้อสังเกตว่าการย้ายตัวครั้งนี้ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการรักษาพยาบาล แต่เชื่อว่าเกี่ยวเนื่องกับกิจกรรมของประชาชนที่มาให้กำลังใจหน้าเรือนจำ พร้อมฝากขอบคุณกลุ่มยืนหยุดขังทุกคน แม้ไม่ได้พบหน้ากัน
บัสบาสยังยืนยันว่าจะอดอาหารต่อไป พร้อมบอกทุกคนว่าเขารู้ขีดจำกัดของร่างกายตัวเอง ไม่ต้องเป็นห่วง ทั้งนี้ เขาทราบว่าทีมทนายความเตรียมยื่นขอประกันตัวในสัปดาห์นี้ หากได้ปล่อยตัว เขารับรู้ว่าจะต้องมีขั้นตอนฟื้นฟูร่างกายอย่างเป็นระบบก่อนกลับมารับประทานอาหารได้ตามปกติ
ในการเข้าเยี่ยมที่เชียงใหม่เมื่ออาทิตย์ที่ผ่านมา บัสบาสกล่าวถึงเหตุผลที่สามารถอดทนอดอาหารมาได้ว่า “ถ้าตอบหล่อๆ ก็คงตอบว่าอุดมการณ์ ส่วนหนึ่งก็เพราะอุดมการณ์และมวลชนข้างนอก แม้ประชาชนจะถกเถียงเห็นต่างกันไปบ้าง แต่มวลชนก็เป็นสิ่งหนึ่งที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของผม แล้วผมคิดถึงพ่อกับแม่เสมอ เพื่อเป็นกำลังใจให้ผมอดอาหารต่อไปได้”
ทีมข่าวที่ประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลาย บ้างก็มาจากทะเล บ้างก็มาจากภูเขา แต่สุดท้ายก็ลงเอยที่ภาคเหนืออยู่ที่ Lanner นี่แหละ...