ลมหนาวและเหล้าเสรี

Date:

ในค่ำคืนที่ละอองไอของหมอกหนาว

แทรกซอนเข้าชายคาเรือน

และซุกซอนเข้าชายผ้าห่ม

ทำให้ระบมร้าวในกล้ามเนื้อและแกนกระดูก

ผมตื่นมากลางดึก

แล้วนึกอยากดื่มเหล้าที่รสเสรี 

เสรีในที่นี้คือรสที่แปร่งปร่าลิ้นออกไป

ตามวัถตุดิบและภูมิปัญญาของบ้านนั้น

ชุมชนนั้นและสูตรลับของเขาคนนั้น

ที่มันหลากหลายรสสุนทรีย์อันมีมาแต่เดิม

คนทำไร่ข้าวโพดบนเชิงดอยไหล่เขา 

เขามีเหล้าข้าวโพดแก้หนาว

ในค่ำคืนที่ฟ้าเป็นสีเทาหม่นมัว 

คนทำสวนลำไย

เขามีเหล้าที่หมักจากผลลำไยหวานละมัย

ยั่วน้ำลายจากกกลิ้น 

เพื่อนนาข้าว

เขามีน้ำขาวที่ขม-อมหวานขื่นพอประมาณ

และชุ่มคอ 

คนทำตาลเขามี”ไอ้โอ๊ก” 

ที่เป็นชื่อวิสามัญรู้กันในหมู่คนชอบน้ำตาลเมา

ถ้าได้เชื้อแบบยีสป่าละรสเข้าท่ากว่าไหนๆ 

คนชอบยาดองสมุนไพร ตัดด้วยดอกกัญชา

บางค่ำคืนถึงกับต้องนอนห่มฟ้าและผิงดาว 

ยามเช้าอาบแสงแรกของวันใหม่

ด้วยหัวใจที่เปล่าเปลือยเลยทีเดียว

เหล่านี้คือภูมิปัญญาของคนบนแผ่นดินนี้

ที่มีความรู้ทางด้านชีวเคมีและศาสตร์แห่งสมุนไพร 

กักบ่มและกลั่นกรองสุนทรียรส

บางคราวเป็นน้ำกษัยปรุงยารักษากายให้ทุเลาจากโรคา

โลกของทุนนิยมสมัยใหม่

ที่มันรวมหัวกับนโยบายแห่งรัฐแบบแยบยล

ด้วยการกีดกันองค์ความรู้ของบรรพชน

ให้ด้อยค่าโดยตีตราว่าไม่ได้มาตรฐาน-ผิดกฏหมาย 

และสุดท้ายเขียนกรอบไว้ให้ผู้คนเข้าไม่ถึง

เครี่องดื่มเหล่านี้

ควรเป็นแค่อาหารในครัวเรือนหรือเปล่า

สักจอกสักถ้วยก่อนกินข้าว

เรียกน้ำย่อยให้เจริญในธัญญาพลารส

เลือดลมฉีดพล่านถึงปลายประสาทเบาสบาย

โถๆๆๆๆ พ่อคุณเอย

ไฉนเลยดัดจริตวจนภาษา เจรจาเลี้ยวลดคดไป

คุยนักคุยหนา สารพัดจะคุยจะพูดจาโยกโย้

สุดท้าย….

เครื่องดื่มในครัวในเรือนชานแต่ทำกินกันเองไม่ได้

คนมีอำนาจมันบังคับทางอ้อมให้ต้องซื้อจากนายทุน

ภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษเรา

ในการรังสรรค์จากธัญญาหาร-พลาหาร

แต่เราทำกินกันเองไม่ได้ 

มันควรจะเป็นเมรัยธารา

ที่มนุษยชาติควรมีสิทธิ์ได้ลิ้มลอง

มิใช่สิทธิ์ที่ทุนใหญ่จับมือกับกฏหมาย 

และครองไว้แต่ผู้เดียว

ซึ่งเขาเองก็มิใช่ต้นคิดแต่เขาได้สิทธิ์ครอบครอง

อย่ามาอ้างว่าเพื่อสุขภาพอนามัย 

คนจะกินหรือไม่กินไม่เห็นมีใครอยู่ค้ำฟ้าได้สักคน

“ลมหนาวและเหล้าเสรี”

บทกวีโดย Areerut Panthong

ภาพโดย จิรศักดิ์ คลุมดวง

Lanner เปิดพื้นที่ให้ทุกคนสามารถเป็นส่วนหนึ่งในการขยายพื้นที่การสื่อสารสังคมอย่างมีส่วนร่วม เพื่อร่วมกันส่งเสียงของพวกเราให้ดังขึ้น! เปิดรับต้นฉบับงานสื่อสารทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น บทความ ความคิดเห็น บทความวิชาการ สารคดีเชิงข่าว ความเรียง บทบันทึก เรื่องสั้น บทกวี Video Photo-essay และงานสื่อสารอื่นๆ ที่บอกเล่าเรื่องราวและประเด็นทางสังคมในพื้นที่ภาคเหนือและประเด็นที่เกี่ยวข้อง ​

สามารถส่งต้นฉบับ ประวัติขนาดสั้นของเจ้าของผลงาน มาที่ lanner.editor@gmail.com ระบุ “ส่งต้นฉบับ Lanner” ​

มาร่วมกันสร้างพื้นที่สื่อสาร สังคมประชาธิปไตย ชีวิตใหม่ที่ดีกว่าไปด้วยกัน

ทีมข่าวที่ประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลาย บ้างก็มาจากทะเล บ้างก็มาจากภูเขา แต่สุดท้ายก็ลงเอยที่ภาคเหนืออยู่ที่ Lanner นี่แหละ...

กองบรรณาธิการ
กองบรรณาธิการ
ทีมข่าวที่ประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลาย บ้างก็มาจากทะเล บ้างก็มาจากภูเขา แต่สุดท้ายก็ลงเอยที่ภาคเหนืออยู่ที่ Lanner นี่แหละ...

น้ำท่วมขังเขตเมือง น้ำป่าไหลหลาก และน้ำล้นตลิ่ง สำรวจน้ำท่วมภาคเหนือ 5 พื้นที่ กับคำถามว่าทำไมน้ำถึงยังท่วมอยู่ เมื่อปัญหาไม่ใช่แค่ฝนตกหนัก?

เรื่องและภาพ: วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง Summary ปัญหาน้ำท่วมเป็นสถานการณ์ที่เกิดซ้ำทุกปีในช่วงฤดูฝน ส่งผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ เศรษฐกิจ และโครงสร้างพื้นฐาน โดยเฉพาะในพื้นที่ภาคเหนือ จากการสำรวจพื้นที่น้ำท่วมใน 17 จังหวัดภาคเหนือ...

คนเหนือฮู้ก่อ บ่ะต้องปิ๊กบ้านก่เลือกตั้งได้! ลงทะเบียนเลือกตั้งล่วงหน้าได้แล้ววันนี้ ก่อนหมดเขต 5 มกรา 2569 

อย่างตี้ฮู้กั๋นว่า คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ได้กำหนดหื้อ วันอาทิตย์ที่ 8 กุมภาพันธ์ 2569 เป็นวันเข้าคูหาเลือกตั้งโดยพร้อมเพรียงกันของผู้มีสิทธิเลือกตั้งทั่วประเทศไทย...

MMN ออกแถลงการณ์ ‘วันผู้ย้ายถิ่นสากล’ ชี้นโยบายย้ายถิ่นที่เป็นธรรมคือจุดแข็งร่วมลุ่มน้ำโขง ร้องรัฐไทยคุ้มครองสิทธิแรงงานข้ามชาติ

18 ธันวาคม 2568 เครือข่ายการย้ายถิ่นในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง (Mekong Migration Network: MMN) ออกแถลงการณ์เนื่องในวันผู้ย้ายถิ่นสากล...

หยาดเหงื่อใต้ฐานราก จาก ‘แรงงานข้ามชาติ’ สู่ ‘ผู้สร้างเมือง’ ที่ทำให้ไทยเดินหน้า บันทึกชีวิต ความฝัน และฟันเฟืองที่มองไม่เห็นของแรงงานไทใหญ่

เรื่อง: กุลธิดา กระจ่างกุล / ภาพ: จิราเจต จันทร์คำ  แรงงานข้ามชาติจากประเทศเพื่อนบ้าน โดยเฉพาะจากเมียนมา ถือเป็นกลไกสำคัญที่ขาดไม่ได้...