เรื่อง: วิชชากร นวลฝั้น และ วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง

ภาพ: วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง

เทศบาลนครมีบทบาทสำคัญในการบริหารจัดการเมือง ดูแลบริการสาธารณะที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของประชาชน ตั้งแต่การศึกษา สาธารณสุข การแก้ไขปัญหาสาธารณะ การส่งเสริมเศรษฐกิจและวัฒนธรรม ไปจนถึงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อส่งเสริมให้พลเมืองมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

งบประมาณประจำปีจึงเป็นตัวชี้วัดสำคัญที่บอกได้ว่าหน่วยงานท้องถิ่นเลือกให้ความสำคัญกับเรื่องใดมากที่สุด ร่างงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2569 ของเทศบาลนครเชียงใหม่ ซึ่งมีวงเงินรวมกว่า 1,973,913,300 บาท ได้แสดงให้เห็นการจัดสรรงบประมาณในแต่ละด้านอย่างชัดเจน แต่เมื่อพิจารณาไปถึงงบสำหรับการแก้ไขปัญหาสาธารณะที่เป็นปัญหา ‘เรื้อรัง’ ของชาวเชียงใหม่มาอย่างยาวนาน เช่น ปัญหาฝุ่น PM2.5 และปัญหาทางเท้า กลับพบว่ามีสัดส่วนไม่ถึง 1% ขณะที่งบสำหรับป้องกันน้ำท่วมอยู่เพียง 2.41% ของงบทั้งหมด สะท้อนประเด็นคำถามต่อทิศทางการบริหารเมือง ว่าแท้จริงแล้วให้ความสำคัญกับคุณภาพชีวิตของประชาชนมากน้อยเพียงใด

ข้อมูลจากอาสาประชาชน เปิดเผยร่างเทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2569 ของเทศบาลนครเชียงใหม่ว่า งบประมาณรายจ่ายทั่วไปแบ่งออกเป็น 4 ด้านสำคัญ โดยด้านที่ได้รับงบมากที่สุดคือ ‘ด้านบริการชุมชนและสังคม’ 969.1 ล้านบาท หรือราว 49.09% รองลงมาคือ ‘ด้านการดำเนินงานอื่น’ 460.1 ล้านบาท หรือ 23.31% ขณะที่ ‘ด้านบริหารทั่วไป’ อยู่ที่ 308.3 ล้านบาท หรือ 15.61% และ ‘ด้านเศรษฐกิจ’ 236.3 ล้านบาท หรือ 11.97%

ร่างงบประมาณรายจ่ายทั่วไป ประจำปี 2569

ที่มา : อาสาประชาชน, ร่างเทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจําปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 เทศบาลนครเชียงใหม่

เมื่อเจาะลึกไปยังแต่ละด้านของร่างงบประมาณรายจ่ายและนับเฉพาะรายจ่ายที่ถูกจัดสรรไว้สำหรับการแก้ไขปัญหาสาธารณะในเขตเทศบาลนครเชียงใหม่ พบว่ามีอยู่ 4 รายการ ได้แก่ งบกำจัดขยะ งบป้องกันนํ้าท่วม งบป้องกันฝุ่นควัน PM2.5 และงบปรับปรุงทางเท้า

เทียบงบฯ แก้ไขปัญหาสาธารณะ กับ งบฯ เทศบาลนครเชียงใหม่ ปี 69

ที่มา : อาสาประชาชน, ร่างเทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจําปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 เทศบาลนครเชียงใหม่

จากข้อมูลเมื่อเทียบ ‘งบประมาณแก้ไขปัญหาสาธารณะ’ กับ ‘งบประมาณเทศบาลนครเชียงใหม่ปี 69’ พบว่างบประมาณในการกำจัดขยะ 253,666,705 (คิดเป็น 12.85% ของงบฯ ปี 69) ในขณะที่ งบผู้สูงอายุ 196,215,200 (คิดเป็น 9.94%) และงบป้องกันน้ำท่วม 47,570,000 (คิดเป็น 2.41%) ส่วนงบป้องกันฝุ่นควันและปรับปรุงทางเท้ากลับพบว่าได้รับการจัดสรรงบไม่ถึง 1% ของงบฯ ปี 69

เมื่อชำแหละลึกลงไปในงบการกำจัดขยะ พบว่างบประมาณส่วนใหญ่ถูกจัดสรรให้กับการ ‘จ้างเหมาเอกชน’ ในการกำจัดขยะ คิดเป็นเงินจำนวน 253,170,605 บาท ส่วนโครงการส่งเสริมการจัดการวัสดุใช้แล้ว หรือการรีไซเคิลขยะ กลับได้รับการจัดสรรงบเพียง 80,000 บาท หรือคิดเป็น 0.03% ของงบประมาณการจัดการขยะ อาจสะท้อนให้เห็นถึงการขาดวิสัยทัศน์ในการพัฒนาจัดการขยะอย่างยั่งยืน

งบฯ จัดการขยะ ในร่างงบฯ เทศบาลเชียงใหม่ ปี 69

ที่มา : ร่างเทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจําปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 เทศบาลนครเชียงใหม่

ถัดมางบฯ ผู้สูงอายุ 196,215,200 บาท ส่วนใหญ่พบว่าเป็นเบี้ยผู้สูงอายุ โดยมีจำนวนเงิน 195,547,200 บาท และเป็นโครงการช่วยเหลือผู้สูงอายุรวม   บาท แบ่งออกเป็น 1. โครงการผู้สูงวัยเรียนรู้ได้ตลอดชีวิต 543,000 บาท 2. โครงการพัฒนาศักยภาพคณะกรรมการผู้สูงอายุและแกนนำผู้สูงอายุ 100,000 บาท 3. โครงการส่งเสริมสุขภาพและพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุโรงพยาบาลเทศบาลนครเชียงใหม่ 25,000 บาท

ขณะที่งบฯ ป้องกันนํ้าท่วม แม้ว่าในร่างงบประมาณฯ จะมีการจัดสรรงบสูงถึง 47,570,000 บาท แต่เมื่อชำแหละดูรายละเอียดจะพบว่าโครงการส่วนใหญ่เป็นการปรับปรุงถนนพร้อมระบบระบายนํ้า จำนวน 40,570,000 บาท เป็นโครงการก่อสร้างทางระบายนํ้า จำนวน 3,800,000 บาท โครงการปรับปรุงระบบระบายนํ้า จำนวน 1,000,000 บาท และที่เหลือเป็นโครงการขุดลอกลำเหมือง จำนวน 2,200,000 บาท โดยปัญหานํ้าท่วมขังในเขตเทศบาลนครเชียงใหม่ นับว่าเป็นปัญหาเรื้อรังที่คอยกวนใจผู้ใช้รถใช้ถนน นักท่องเที่ยว รวมถึงมีบ้านเรือนประชาชนก็รับผลกระทบ

ส่วนงบฯ ป้องกันฝุ่นควัน PM2.5 เป็นงบที่น่าเป็นห่วงมากที่สุด โดยปัญหามลพิษทางอากาศ PM2.5 ถือเป็นเรื่องที่กระทบกับวิถีชีวิตของประชาชน โดยเฉพาะในภาคเหนือที่ต้องเผชิญในช่วงเดือนธันวาคม-มีนาคมของทุกปี เมื่อชำแหละในร่างงบประมาณฯ พบว่างบประมาณป้องกันฝุ่นควัน PM2.5 มีจำนวนเพียง 103,000 บาท ประกอบด้วย 3 โครงการ ได้แก่ 1.โครงการอบรมการรู้ รับ ปรับตัว จากฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM2.5) จำนวน 56,000 บาท 2.โครงการอบรมสร้างเครือข่ายอากาศสะอาด จำนวน 34,000 บาท และ3.โครงการเฝ้าระวังและแก้ไขปัญหาหมอกควันเทศบาลนครเชียงใหม่ 13,000 บาท ตัวเลขที่แสดงให้เห็นเหล่านี้อาจสื่อถึงการให้ความสำคัญและการเอาจริงเอาจังในการแก้ไขและป้องกันมลพิษทางอากาศ PM2.5 ของเทศบาลนครเชียงใหม่

อย่างไรก็ตามประชาชนยังต้องติดตามและตรวจสอบการทำงานของหน่วยงานท้องถิ่นอย่างใกล้ชิด แม้ว่าจะมีรายละเอียดร่างงบประมาณรายจ่ายในปี 2569 แสดงให้เห็นแล้วก็ตาม แต่ก็ไม่อาจสบายใจได้ว่างบประมาณเหล่านี้จะถูกนำไปใช้อย่างมีประสิทธิภาพและโปร่งใสที่สุด

วิชชากร นวลฝั้น

นักมานุษยวิทยามือสมัครเล่น ผู้ที่สนใจประเด็นทางสังคมรอบตัว และพยายามตามหาคำตอบเพื่ออธิบายปรากฎการณ์ที่เกิดขึ้น อีกทั้งยังพัฒนาการสื่อสารประเด็นทางสังคมในหลากหลายรูปแบบ เพื่อต้องการให้สังคมเกิดการรับรู้เพิ่มขึ้น

วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง

อดีตนักศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมือง ผู้ชื่นชอบในการเดินป่า ปรัชญาและดนตรีสากล พบเจอได้ตามร้านขายเครื่องดื่ม ทุกเทศกาลและวันหยุดนักขัตฤกษ์

• วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง

  #molongui-disabled-link

  

  08/23/2025

  เจาะงบเทศบาลนครเชียงใหม่ ผ่านร่างงบประมาณฯ ปี 2569 งบป้องกันน้ำท่วมมีแค่ 2.41% ส่วนฝุ่น – ทางเท้า มีไม่ถึง 1%