กองบรรณาธิการ

ผ่านมากว่าครึ่งปีกับวิกฤตสารโลหะหนักปนเปื้อนในแม่น้ำกกที่ไม่เพียงแต่ส่งผลต่อระบบนิเวศของสายน้ำ แต่กระทบไปถึงวิถีชีวิตของผู้คนริมฝั่งแม่น้ำ เศรษฐกิจ การท่องเที่ยว การประกอบอาชีพอย่างการประมงและการเกษตร กลายเป็นปัญหาใหญ่ข้ามพรมแดนที่ไม่อาจแก้ได้ฝ่ายเดียว นี่เป็นสัญญาณบ่งบอกว่าสายน้ำสำคัญที่หล่อเลี้ยงชีวิตของผู้คนมานับไม่ถ้วนกำลังเผชิญกับหายนะอย่างหนัก แม่น้ำกกมีต้นกำเนิดอยู่ในเขตรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ไหลเข้าสู่ประเทศไทยในตำบลท่าตอน อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ตลอดจนไหลผ่านอำเภอเมืองเชียงราย อำเภอเวียงเชียงรุ้ง อำเภอแม่จัน อำเภอดอยหลวง และไหลลงสู่แม่น้ำโขงที่อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย สถานการณ์ปัญหาเริ่มต้นในช่วงเดือนมีนาคม 2568 เมื่อชาวบ้านในพื้นที่ตำบลท่าตอน สังเกตเห็นว่าแม่น้ำกกมีสีขุ่นผิดปกติ กระทั่งได้มีการเรียกร้องให้หน่วยงานที่รับผิดชอบเข้าตรวจสอบก็พบว่าแม่น้ำกกมีการปนเปื้อนสารหนูและสารตะกั่วเกินค่ามาตรฐาน  ผลการตรวจสอบสารปนเปื้อนเกินค่ามาตรฐานจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 จังหวัดเชียงใหม่...

​14 ตุลาคม 2568 ชาวประมงจากสามชุมชนปากแม่น้ำกก ได้แก่ บ้านเชียงแสนน้อย บ้านสบคำ ตำบลเวียง และบ้านสบกก ตำบลบ้านแซว อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย รวมตัวกันจัดเวทีหารือผลกระทบจากสารพิษในแม่น้ำกก พร้อมยื่นข้อเสนอ 4 ข้อให้หน่วยงานรัฐเข้ามาช่วยเหลือ หลังได้รับผลกระทบหนักจากการปนเปื้อนสารพิษจากเหมืองแร่ต้นน้ำในประเทศเมียนมา การประชุมจัดขึ้นที่ศาลาตลาดปลาบ้านเชียงแสนน้อย โดยมี สืบสกุล กิจนุกร อาจารย์มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง และ สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต ร่วมระดมข้อมูลจากชาวประมงกว่า...

มติคณะรัฐมนตรีล่าสุดเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม 2568 มีคำสั่งให้โยกย้ายข้าราชการระดับสูงของกระทรวงมหาดไทย จำนวน 45 ตำแหน่ง ในพื้นที่ 17 จังหวัดภาคเหนือมีการปรับเปลี่ยนอีกครั้ง หลังจากมติครม. ล่าสุด เพิ่งมีคำสั่งให้โยกย้ายในวันที่ 19 สิงหาคม ที่ผ่านมา จากเอกสาร บัญชีรายชื่อผู้ที่ขอให้นำความกราบบังคมทูลพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งประเภทบริหาร ระดับสูง สังกัดกระทรวงมหาดไทย จำนวน 45 ราย  พบว่ามีผู้ว่าที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่...

ภาพ: วชิรญาณ์ วิรัชบุญญากร เสียงตะโกน “เหมืองแร่ออกไป! เหมืองแร่ออกไป!” ดังก้องไปทั่วผืนนา บ้านกะเบอะดิน อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่  11 ตุลาคม 2568 ชุมชนกะเบอะดินจัดงาน ‘ครบรอบ 6 ปี คัดค้านเหมืองแร่ถ่านหินอมก๋อย’ บนผืนนาและพื้นที่จิตวิญญาณของหมู่บ้าน พื้นที่ซึ่งเคยเป็นพื้นที่เป้าหมายในโครงการเหมืองถ่านหินที่ชาวบ้านคัดค้านต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2562 สำหรับชาวกะเบอะดิน ผืนนาไม่ใช่แค่ที่ทำกิน แต่คือหัวใจของชุมชน เป็นแหล่งอาหารของครอบครัว เป็นที่ประกอบพิธีกรรมและบูชาผืนดิน เป็นพื้นที่ที่ผูกโยงความเชื่อกับความอยู่รอดของผู้คนมาหลายชั่วอายุ...

แม่น้ำกก แม่น้ำสาย และแม่น้ำรวก เป็นแม่น้ำสายหลักที่หล่อเลี้ยงชีวิตและเศรษฐกิจท้องถิ่นของจังหวัดเชียงรายและเชียงใหม่ ที่กำลังเผชิญกับวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนจากเหมืองแร่แรร์เอิร์ธในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ส่งผลให้ความกังวลเรื่องคุณภาพน้ำและความปลอดภัยในการใช้ประโยชน์เพิ่มสูงขึ้น พร้อมขยายผลกระทบไปยังโครงสร้างเศรษฐกิจท้องถิ่นที่พึ่งพาแม่น้ำเหล่านี้ Lanner ประเมินมูลค่าความเสียหายทางเศรษฐกิจจากวิกฤติการปนเปื้อนสารพิษในแม่น้ำกก สาย รวก ผ่านการตั้งสมมติฐานว่า หากวิกฤติในครั้งนี้อยู่ในระดับที่ ‘เลวร้ายที่สุด’ มูลค่าความเสียหายต่อปีจะคิดเป็นเม็ดเงินจำนวนเท่าไร ซึ่งการประเมินนี้อ้างอิงข้อมูลจากหน่วยงานรัฐเป็นหลัก ควบคู่ไปกับสอบถามผู้ได้รับผลกระทบในพื้นที่  อย่างไรก็ตาม การประเมินนี้เป็นการคำนวณ ‘เบื้องต้น’ ที่อาศัยข้อมูลที่มีอยู่อย่างจำกัด ซึ่งในความเป็นจริงมูลค่าความเสียหายอาจมีจำนวนที่สูงกว่านี้ 1.3 พันล้าน มูลค่าความเสียหาย ‘แม่น้ำกก’ จากการสำรวจพบว่ากลุ่มอาชีพที่พึ่งพาแม่น้ำกกแบ่งเป็นสามกลุ่มหลัก...