กองบรรณาธิการ

เรื่อง: กุลธิดา กระจ่างกุล อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก คือหนึ่งในพื้นที่ชายแดนที่มีพลวัตทางเศรษฐกิจและสังคมสูงที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศ เมืองเล็กๆ แห่งนี้เป็นศูนย์รวมของแรงงานข้ามชาติจากเมียนมาหลายหมื่นคนที่เข้ามาทำงานในโรงงาน การเกษตร การประมง และงานบริการ ความท้าทายด้านสาธารณสุขในแม่สอดสะท้อนภาพใหญ่ของทั้งประเทศว่า ถึงเวลาแล้วที่ไทยต้องขยับจากการมอง ‘คนข้ามชาติ’ เป็นภาระ ไปสู่การมองพวกเขาเป็น ‘เพื่อนร่วมชุมชน’ เพราะสุขภาวะของพวกเขาไม่ได้กระทบแค่ชีวิตของตัวเอง หากโยงถึงความมั่นคงด้านสุขภาพของคนไทยด้วยเช่นกัน บทความนี้ชวนมอง ‘สุขภาพชายแดน’ ผ่านสองพื้นที่สำคัญคือ แม่สอด–อุ้มผาง บนชายแดนไทย–เมียนมา ทั้งในมิติของระบบสิทธิสุขภาพ ช่องว่างเชิงโครงสร้าง และคำถามใหญ่ว่า...

1 ธันวาคม 2568 เครือข่ายกลุ่มเกษตรกรภาคเหนือ (คกน.) และเครือข่ายจัดเวทีเสวนาในหัวข้อ ‘การต่อสู้ของพี่น้องชาติพันธุ์กับความสำคัญของรัฐธรรมนูญ’ โดยมีองค์กรภาคประชาชนจากไทย–เมียนมาร่วมแลกเปลี่ยน เพื่อทบทวนประวัติศาสตร์การต่อสู้ด้านสิทธิชุมชน สิ่งแวดล้อม และโครงสร้างอำนาจในรัฐธรรมนูญ พร้อมทั้งร่วมกันมองไปสู่รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ในปี 2569 การเสวนาครอบคลุม 4 ประเด็นหลัก ได้แก่ ประวัติศาสตร์ขบวนการเคลื่อนไหวของชาวบ้าน กรณีผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมที่ยังไม่ได้รับการแก้ไข การวิพากษ์รัฐธรรมนูญไทยตลอดหลายยุคสมัย และข้อเสนอว่าด้วยสิทธิของกลุ่มชาติพันธุ์ในรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ทางไกลสู่ความเป็นธรรม ประวัติศาสตร์ คกน. กับความฝันรัฐธรรมนูญที่ประชาชนมีส่วนร่วม ณัฏฐ์วัฒน์ เสนาะพรไพร...

3 ธันวาคม 2568 หลังกรณีการเสียชีวิตของ พลทหารราเชน ยวามื่อ ภายในค่ายสฤษดิ์เสนา จังหวัดพิษณุโลก เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2568 ซึ่งเกิดขึ้นเพียงไม่ถึง 10 วันหลังเข้ารับการฝึกและสร้างข้อสงสัยจากครอบครัวและสังคม ล่าสุดมูลนิธิผสานวัฒนธรรม (CrCF) เปิดเผยความคืบหน้าว่า มีการเรียกเจ้าหน้าที่ทหารเข้าให้ข้อมูลต่อคณะกรรมาธิการพัฒนาการเมือง การมีส่วนร่วมของประชาชน และสิทธิมนุษยชน วุฒิสภา พร้อมมีคำสั่งลงโทษเจ้าหน้าที่ภายในค่ายแล้วบางส่วน เมื่อวันที่ 2...

3 ธันวาคม 2025 พื้นที่ปลูกฝิ่นในเมียนมาเพิ่มขึ้นสู่ระดับสูงสุดในรอบสิบปี ตามรายงานล่าสุดของสำนักงานว่าด้วยยาเสพติดและอาชญากรรมแห่งสหประชาชาติ (UNODC) ซึ่งระบุถึงแนวโน้มการขยายตัวของพืชเสพติดในช่วงที่ประเทศยังเผชิญความขัดแย้งและเศรษฐกิจที่ถดถอยอย่างต่อเนื่อง รายงาน ‘การสำรวจฝิ่นเมียนมา 2025’ ชี้ว่า พื้นที่ปลูกฝิ่นเพิ่มขึ้น 17% ภายในหนึ่งปี จาก 45,200 เป็น 53,100 เฮกตาร์ โดยการขยายตัวเกิดขึ้นในทุกภูมิภาคของประเทศ สะท้อนให้เห็นบทบาทที่เติบโตขึ้นของเมียนมาในฐานะแหล่งผลิตฝิ่นผิดกฎหมายรายใหญ่ของโลก หลังปริมาณการเพาะปลูกในอัฟกานิสถานลดลงในช่วงหลัง เดลฟีน ชานซ์ ผู้แทน UNODC...

“ถ้ารัฐช่วยได้ อยากจะให้ช่วยคนที่หาดใหญ่เยอะๆ หน่อย เพราะเขาเหมือนกับคนสิ้นไร้ไม้ตอกเลย เหลือแต่ตัวอย่างเดียว ทรัพย์สินอะไรก็เสียหายหมด เริ่มจาก 0 ใหม่ ถ้ารัฐมีความสามารถที่จะช่วยได้แต่ร้านเป็นแสนก็ถือว่ายังน้อยอยู่นะในความรู้สึกของเรา” เจ้าของร้านดอกไม้ “ขอให้มีกำลังใจสู้ อะไรที่มันผ่านไปแล้วพยายามสู้ให้ได้ ห้ามคิดสั้น สู้ชีวิตให้ได้ เดี๋ยวมันก็ผ่านไปเอง ห้ามคิดสั้นเด็ดขาด สู้ไป ขอให้โชคดีกันทุกคน อย่าได้เจออะไรแบบนี้กันอีกเลย เพราะตัวเองก็เจอมาแล้ว ค่อยๆ กัดฟันไป เดี๋ยวมันก็ผ่านไปเอง” ร้านผ้าเด่นเจริญ  “ล้านนาเนี่ยน”...