กองบรรณาธิการ

เรื่อง: ศรีนิธิรินทร์ ชื่นวณิช ภาพ: ปรัชญา ไชยแก้ว ในภาคเหนือของประเทศไทย โดยเฉพาะดินแดนล้านนา ภูมิประเทศที่เต็มไปด้วยขุนเขาสลับกับพื้นที่ราบต่ำ ทำให้แม่น้ำสายหลักไหลหล่อเลี้ยงชุมชนมายาวนาน ผู้คนจึงตั้งถิ่นฐานใกล้แหล่งน้ำ ใช้ชีวิตและทำการเกษตรโดยพึ่งพาธรรมชาติอย่างแนบแน่น แต่ธรรมชาติมีจังหวะของมัน ฤดูฝนน้ำหลากจนท่วมตลิ่ง หน้าแล้งน้ำน้อยจนไร่นาแห้งเหือด เพื่ออยู่ร่วมกับความไม่แน่นอนนี้ ชาวล้านนาจึงคิดค้นระบบจัดการน้ำที่เรียบง่ายแต่ชาญฉลาด ใช้ความเข้าใจธรรมชาติเพื่อสร้างความมั่นคงในการดำรงชีวิต “ฝาย” และ “เหมืองฝาย” คือคำตอบจากภูมิปัญญาล้านนา เป็นระบบชลประทานชุมชนที่ทั้งกักเก็บ แบ่งสรร และระบายน้ำอย่างเป็นธรรม ใครที่เติบโตมาในชนบทเหนือ มักคุ้นตากับภาพของคูน้ำเล็กๆ...

19 มิถุนายน 2568 มูลนิธิสิทธิมนุษยชนไทใหญ่ (SHRF) เปิดเผยหลักฐานจากภาพถ่ายดาวเทียมล่าสุด ชี้ให้เห็นการขยายตัวอย่างรวดเร็วของเหมืองแร่แรร์เอิร์ธในพื้นที่เมืองป้อก (Pauk Township) ทางตอนเหนือของเขตกองทัพว้า (UWSA) รัฐฉาน ประเทศเมียนมา โดยจำนวนเหมืองเพิ่มขึ้นจาก 3 แห่งในปี 2558 เป็น 26 แห่งภายในเดือนกุมภาพันธ์ 2568 หรือเพิ่มขึ้นกว่า 8 เท่าในรอบ...

20 มิถุนายน 2568 เนื่องในวันผู้ลี้ภัยโลก เครือข่ายสนับสนุนสันติภาพกะเหรี่ยง (KPSN) จัดงานวันผู้ลี้ภัยสากล (World Refugee Day) ภายใต้หัวข้อ “Community as A Superpower” หรือ “ชุมชนคือรากฐานพลังอันยิ่งใหญ่” เพื่อส่งเสียงแทนผู้ลี้ภัย และเรียกร้องให้รัฐบาลจัดระบบทางกฎหมายให้ผู้ลี้ภัยสามารถทำงานนอกค่ายได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ณ Holiday Garden Hotel &...

ประชาชนเชียงรายนัดรวมตัวอีกครั้งในวันเสาร์นี้ (21 มิถุนายน 2568) จัดกิจกรรม “ปอยหลวง เพื่อแม่น้ำกก สาย รวก โขง” ที่ขัวศิลปะ พิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัยเมืองเชียงราย เพื่อตอกย้ำข้อเรียกร้องให้รัฐเร่งจัดการปัญหามลพิษจากเหมืองแร่ต้นน้ำในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ที่ยังไม่มีความคืบหน้า ขณะเครือข่ายภาคประชาชนเตรียมเปิดเวทีฟังเสียงผู้ได้รับผลกระทบ พร้อมเชิญกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และสถานทูตจีนร่วมรับฟังด้วย รักษ์ดาว พริชาร์ด ผู้ประสานงานเครือข่ายประชาชนปกป้องแม่น้ำกก สาย รวก โขง เปิดเผยว่า...

ชาวเวียงแก่นและชุมชนใกล้เคียงออกมาแสดงความกังวลอย่างหนักต่อโครงการเขื่อนปากแบงใน สปป.ลาว ซึ่งตั้งอยู่ไม่ไกลจากชายแดนไทย โดยหวั่นว่าจะส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศและวิถีชีวิตของชุมชนริมแม่น้ำโขง ทั้งน้ำท่วม การเปลี่ยนแปลงของแม่น้ำ และสารพิษสะสมในน้ำ ขณะที่ตัวแทนโครงการยืนยันว่าเขื่อนเป็นระบบน้ำไหลผ่าน ไม่มีการกักเก็บน้ำในระดับสูง พร้อมมาตรการควบคุมระดับน้ำเพื่อป้องกันผลกระทบ แต่เสียงคัดค้านจากชาวบ้านและกลุ่มอนุรักษ์ยังไม่ลดลง พร้อมเรียกร้องให้เปิดเผยข้อมูลอย่างโปร่งใสก่อนดำเนินโครงการ เมื่อวันที่ 18 มิถุนายน 2568 ที่ศาลาประชาคมบ้านห้วยลึก อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย มีการจัดประชุมชี้แจงและรับฟังความคิดเห็นโครงการเขื่อนผลิตไฟฟ้าพลังน้ำปากแบง (Pak Beng HPP) ซึ่งจะสร้างกั้นแม่น้ำโขงในแขวงอุดมไซ สปป.ลาว...