นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง

ชนชั้นกลางระดับล่างที่ค่อนมาทางปีกซีกซ้ายในทางเศรษฐกิจการเมือง ร่ำเรียนมาทางด้านการศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ชื่นชอบประเด็นทางสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์และการเมืองร่วมสมัย เป็นคนให้ความสนใจประเด็นล้านนาคดีทั้งในมิติประวัติศาสตร์ สังคมวัฒนธรรมและวรรณกรรมล้านนา (อยู่บ้างเล็กน้อย) แม้ตัวเองไม่ใช่คนดีย์แต่ยังคงมีการครุ่นคิดและสงสัยว่า ตัวเองนั้นเป็นนักกิจกรรม (Activist) และเป็นผู้นิยมมาร์กซ (Marxist) อยู่หรือเปล่า
24 POSTS

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: สัปป๊ะความเชื่อว่าด้วย ‘เรื่องผี’ กับบทบาทความเป็นชายและ ความเป็นหญิงในสังคมล้านนา

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง “อันว่าผี มีอยู่ทุกเครือเขาและเส้นหญ้า จะหาแผ่นดินว่างผี สักฝ่ามือก็หามีไม่” คำกล่าวโบราณข้างต้นของบรรพชนชาวล้านนาที่ยกมาอ้างนี้ สะท้อนถึงความอุดมสมบูรณ์ของ “ผี”...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: อำลาด้วยอาลัย ศิลปินนักร้องเพลงไตย ผู้ขับเคลื่อนการเมืองวัฒนธรรมผู้ยิ่งใหญ่นาม “จายสายมาว”

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง “จายสายมาว” ชื่อเสียงเรียงนามนี้คงเป็นที่คุ้นหูหรืออยู่ในความทรงจำของผองคนชนไทใหญ่ในฐานะศิลปินเพลงที่ได้รับความนิยมมากที่สุด “จาย” หรือ “ชาย”นั้น เป็นคำนำหน้านามเรียกชื่อของ...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: นโยบายด้านภาษีที่ไม่ลงรอยกับวิถีชีวิตชาวนาสู่การต่อต้านของชาวนาและกบฏพญาผาบ

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง การปฏิรูประบบราชการแผ่นดินจากดินแดนประเทศราชล้านนามาสู่การปกครองในรูปแบบมณฑลพายัพของรัฐบาลสยาม ดำเนินการผ่านการรวมศูนย์อำนาจและลดทอนอำนาจจากเหล่าบรรดาเจ้านายท้องถิ่นในล้านนาตามขนบของรัฐจารีตแบบดั้งเดิมเพื่อดำเนินการจัดการปกครองตามขนบของรัฐสมัยใหม่เข้ามาแทนที่ โดยมีการปรับเปลี่ยนนโยบายด้านภาษีในรูปแบบใหม่ซึ่งได้มีการปรับปรุงหลายวาระในเรื่องกฎเกณฑ์ ข้อบังคับและพระราชบัญญัติที่ประกาศออกมานับแต่ปี พ.ศ.2427  สิ่งเหล่านี้ได้ก่อให้เกิดผลกระทบโดยตรงต่อผู้คนทั่วไปในสังคมล้านนาโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ชาวนา”...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: เศรษฐกิจในสังคมล้านนาจากสนธิสัญญาเชียงใหม่ถึงการเดินทางมาของรถไฟและก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2

ล้านนาเป็นดินแดนที่ถูกผนวกรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรสยาม แต่เดิมมีสถานะเป็นหัวเมืองประเทศราชมาตั้งแต่ยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์และถูกรวบอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางในสมัยรัชกาลที่ 5 เพื่อทำการปฏิรูปด้านการเมืองการปกครองโดยเรียกอาณาบริเวณดินแดนล้านนาว่าเป็น “มณฑลพายัพ” ซึ่งมีฐานะเป็นส่วนหนึ่งของพระราชอาณาเขตที่ตั้งอยู่ทางด้านเหนือสุดของของราชอาณาจักรสยามโดยมีอาณาเขตติดต่อกับรัฐเพื่อนบ้านของสยามซึ่งมีสถานะเป็นรัฐอาณานิคมในกำกับของมหาอำนาจชาติตะวันตกในขณะนั้นได้แก่ พม่าในฐานะส่วนหนึ่งของอาณานิคมอินเดียที่อยู่ภายใต้การปกครองของประเทศอังกฤษ มลายูที่เป็นดินแดนอาณานิคมซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของประเทศอังกฤษและลาวพืชเป็นดินแดนอาณานิคมซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของประเทศฝรั่งเศส ทั้งนี้...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา : ว่าด้วยเรื่องราวจาก “เจ้าพระยา” สู่ “พิงคนที” จากนิทานคำกลอนเรื่องพระอภัยมณีของ “สุนทรภู่” สู่คร่าวซอเรื่องพระอภัยมณีของ “พระยาพรหมโวหาร”

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง วันที่ 26 มิถุนายนของทุกปี นอกจากจะเป็นวันต่อต้านยาเสพติดแล้ววันดังกล่าวนี้ยังตรงกับ “วันสุนทรภู่” อันเป็นวันที่มักจะอยู่ในความทรงจำของใครหลาย...
spot_img

Popular

ประมวลน้ำท่วมภาคเหนือ 29 ก.ค. 68 เชียงรายเสี่ยงน้ำกกล้นตลิ่งช่วงเย็น ตาก–สุโขทัย–น่าน-พะเยา เผชิญน้ำล้นตลิ่ง ดินถล่ม ชุมชนอพยพฉุกเฉิน

วันที่ 29 กรกฎาคม 2568 สถานการณ์น้ำท่วมในพื้นที่ภาคเหนือยังคงรุนแรงต่อเนื่องจากฝนตกหนักติดต่อกันหลายวัน ทำให้หลายจังหวัดได้รับผลกระทบทั้งน้ำท่วมและดินถล่ม โดยเฉพาะจังหวัดสุโขทัย ตาก เชียงราย...

ละลานล้านนา : ยวนพ่าย (?) รวมข้อคิดเห็นว่าด้วยวรรณกรรมการทำสงครามระหว่าง ‘เมืองเหนือ-เมืองใต้’ และใครคือยวน

เรื่อง : ปวีณา หมู่อุบล ‘ยวนพ่าย’ เป็นชื่อของวรรณกรรมสมัยอยุธยาตอนต้นเรื่องหนึ่ง ที่หลายๆ คนอาจรู้จักกันในนาม ‘ลิลิตยวนพ่าย’ โดยที่อาจจะรู้จักไปพร้อมๆ...

ประมวลนํ้าท่วมเชียงราย – แม่สาย – ดอยหลวง 27-28 ก.ค. 68  ฝนตกหนักต่อเนื่อง น้ำสายเข้าท่วมพื้นที่ตลาดสายลมจอย 

จากกรณีเกิดฝนตกหนักต่อเนื่องในพื้นที่จังหวัดเชียงราย ข้อมูลจากสำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดเชียงราย ระบุว่า สถานการณ์ ณ วันที่ 27 กรกฎาคม 2568...

ประมวลน้ำท่วมสุโขทัย 25-28 ก.ค. นํ้ายมทลายพนังกั้นนํ้า กระแสนํ้าไหลแรงพัดบ้านเรือนประชาชน

หลังจากที่พายุ ‘วิภา’ ได้เคลื่อนตัวเข้ามายังประเทศไทยตั้งแต่วันที่ 22 กรกฎาคม 2568 ทำให้หลายพื้นที่เกิดฝนตกหนัก ฝนที่ตกอย่างต่อเนื่องส่งผลให้เกิดดินโคลนถล่ม นํ้าป่าไหลหลาก...

กระตุ้นเศรษฐกิจแบบใดทำไมมีแต่ถนน ผ่าตัด ‘งบกระตุ้นเศรษฐกิจ 68’ ภาคเหนือ

เรื่อง: ปองภพ ดั่นสมานฉันท์ชัย Summary  แต่เดิมแล้ว งบประมาณก้อนนี้ถูกจัดเตรียมไว้สำหรับนโยบายเงินดิจิทัล 10,000 บาทของรัฐบาล แต่โครงการดังกล่าวต้องถูกยกเลิกไป คณะรัฐมนตรีจึงได้มีมติเมื่อปลายเดือนตุลาคม 2568...