นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง

ชนชั้นกลางระดับล่างที่ค่อนมาทางปีกซีกซ้ายในทางเศรษฐกิจการเมือง ร่ำเรียนมาทางด้านการศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ชื่นชอบประเด็นทางสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์และการเมืองร่วมสมัย เป็นคนให้ความสนใจประเด็นล้านนาคดีทั้งในมิติประวัติศาสตร์ สังคมวัฒนธรรมและวรรณกรรมล้านนา (อยู่บ้างเล็กน้อย) แม้ตัวเองไม่ใช่คนดีย์แต่ยังคงมีการครุ่นคิดและสงสัยว่า ตัวเองนั้นเป็นนักกิจกรรม (Activist) และเป็นผู้นิยมมาร์กซ (Marxist) อยู่หรือเปล่า
25 POSTS

ชวนคิด ชวน(ไม่)ฟิน ชวนจินตนาการ เศรษฐกิจการเมืองว่าด้วยเรื่อง “วิมานหนาม” กับความรักที่กิน(ไม่)ได้

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง ทันทีที่ตัวอย่างภาพยนตร์ “วิมานหนาม” หรือ The Paradise Of...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: สัปป๊ะความเชื่อว่าด้วย ‘เรื่องผี’ กับบทบาทความเป็นชายและ ความเป็นหญิงในสังคมล้านนา

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง “อันว่าผี มีอยู่ทุกเครือเขาและเส้นหญ้า จะหาแผ่นดินว่างผี สักฝ่ามือก็หามีไม่” คำกล่าวโบราณข้างต้นของบรรพชนชาวล้านนาที่ยกมาอ้างนี้ สะท้อนถึงความอุดมสมบูรณ์ของ “ผี”...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: อำลาด้วยอาลัย ศิลปินนักร้องเพลงไตย ผู้ขับเคลื่อนการเมืองวัฒนธรรมผู้ยิ่งใหญ่นาม “จายสายมาว”

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง “จายสายมาว” ชื่อเสียงเรียงนามนี้คงเป็นที่คุ้นหูหรืออยู่ในความทรงจำของผองคนชนไทใหญ่ในฐานะศิลปินเพลงที่ได้รับความนิยมมากที่สุด “จาย” หรือ “ชาย”นั้น เป็นคำนำหน้านามเรียกชื่อของ...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: นโยบายด้านภาษีที่ไม่ลงรอยกับวิถีชีวิตชาวนาสู่การต่อต้านของชาวนาและกบฏพญาผาบ

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง การปฏิรูประบบราชการแผ่นดินจากดินแดนประเทศราชล้านนามาสู่การปกครองในรูปแบบมณฑลพายัพของรัฐบาลสยาม ดำเนินการผ่านการรวมศูนย์อำนาจและลดทอนอำนาจจากเหล่าบรรดาเจ้านายท้องถิ่นในล้านนาตามขนบของรัฐจารีตแบบดั้งเดิมเพื่อดำเนินการจัดการปกครองตามขนบของรัฐสมัยใหม่เข้ามาแทนที่ โดยมีการปรับเปลี่ยนนโยบายด้านภาษีในรูปแบบใหม่ซึ่งได้มีการปรับปรุงหลายวาระในเรื่องกฎเกณฑ์ ข้อบังคับและพระราชบัญญัติที่ประกาศออกมานับแต่ปี พ.ศ.2427  สิ่งเหล่านี้ได้ก่อให้เกิดผลกระทบโดยตรงต่อผู้คนทั่วไปในสังคมล้านนาโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ชาวนา”...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: เศรษฐกิจในสังคมล้านนาจากสนธิสัญญาเชียงใหม่ถึงการเดินทางมาของรถไฟและก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2

ล้านนาเป็นดินแดนที่ถูกผนวกรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรสยาม แต่เดิมมีสถานะเป็นหัวเมืองประเทศราชมาตั้งแต่ยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์และถูกรวบอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางในสมัยรัชกาลที่ 5 เพื่อทำการปฏิรูปด้านการเมืองการปกครองโดยเรียกอาณาบริเวณดินแดนล้านนาว่าเป็น “มณฑลพายัพ” ซึ่งมีฐานะเป็นส่วนหนึ่งของพระราชอาณาเขตที่ตั้งอยู่ทางด้านเหนือสุดของของราชอาณาจักรสยามโดยมีอาณาเขตติดต่อกับรัฐเพื่อนบ้านของสยามซึ่งมีสถานะเป็นรัฐอาณานิคมในกำกับของมหาอำนาจชาติตะวันตกในขณะนั้นได้แก่ พม่าในฐานะส่วนหนึ่งของอาณานิคมอินเดียที่อยู่ภายใต้การปกครองของประเทศอังกฤษ มลายูที่เป็นดินแดนอาณานิคมซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของประเทศอังกฤษและลาวพืชเป็นดินแดนอาณานิคมซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของประเทศฝรั่งเศส ทั้งนี้...
spot_img

Popular

รัฐฉานเผชิญวิกฤต เหมืองแรร์เอิร์ธก่อมลพิษ น้ำโคลนท่วมไร่นาชาวบ้าน

18 กันยายน 2025 มูลนิธิสิทธิมนุษยชนไทใหญ่ (Shan Human Rights Foundation :...

ท่อวางผิดกับปัญหาที่ยังทับซ้อน เมื่อสิทธิชุมชนบ้านนางแตนยังถูกละเลยในโครงการรัฐ

โครงการพัฒนาระบบกระจายน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ มูลค่ากว่า 79 ล้านบาท เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตรในพื้นที่ตำบลท่าผา อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง กลับกลายเป็น ‘ปัญหาทับซ้อน’...

[ชุดข้อมูล] 68 ล้านบาท เปิดมูลค่าความเสียหายแม่น้ำสายปนเปื้อนสารพิษเหมืองแร่ เกษตร 56 ล้านต่อปี ประมง 12 ล้านต่อปี

‘แม่น้ำสาย’ ถือเป็นหนึ่งในแม่นํ้าสำคัญที่กั้นพรมแดนระหว่างจังหวัดเชียงรายของไทยและเมืองท่าขี้เหล็กในรัฐฉานของเมียนมา โดยบริเวณริมสองฝั่งแม่น้ำเต็มไปด้วยกิจกรรม การค้าขาย และการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ทำให้พื้นที่ดังกล่าวกลายเป็นหัวใจของเศรษฐกิจท้องถิ่น สืบเนื่องมาจากสถานการณ์แม่น้ำกกปนเปื้อนสารพิษจากการทำเหมืองแร่ในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา (อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่)  จึงนำมาสู่การตั้งถามต่อแม่น้ำสาขาอื่นๆ ที่เชื่อมโยงกับชายแดนเมียนมา...

68 ล้านบาท เปิดมูลค่าความเสียหายแม่น้ำสายปนเปื้อนสารพิษเหมืองแร่ เกษตร 56 ล้านต่อปี ประมง 12 ล้านต่อปี

เรื่อง: วิชชากร นวลฝั้น ภาพ: วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง Summary ‘แม่น้ำสาย’ ถือเป็นหนึ่งในแม่นํ้าสำคัญที่กั้นพรมแดนระหว่างจังหวัดเชียงรายของไทยและเมืองท่าขี้เหล็กในรัฐฉานของเมียนมา โดยบริเวณริมสองฝั่งแม่น้ำเต็มไปด้วยกิจกรรม การค้าขาย และการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม...

ชุมชนแม่ฮ่าง-สกน.ลำปาง ยื่น รมว.ทรัพยากรฯ ขอถอน ‘คทช.’ หน่วยงานยันทำได้ตามขั้นตอน

ภาพ: กัญญ์วรา  หมื่นแก้ว 17 กันยายน 2568 ตัวแทนชุมชนบ้านแม่ฮ่างและชุมชนบ้านสันติสุข ตำบลนาแก อำเภองาว จังหวัดลำปาง...