นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง

ชนชั้นกลางระดับล่างที่ค่อนมาทางปีกซีกซ้ายในทางเศรษฐกิจการเมือง ร่ำเรียนมาทางด้านการศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ชื่นชอบประเด็นทางสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์และการเมืองร่วมสมัย เป็นคนให้ความสนใจประเด็นล้านนาคดีทั้งในมิติประวัติศาสตร์ สังคมวัฒนธรรมและวรรณกรรมล้านนา (อยู่บ้างเล็กน้อย) แม้ตัวเองไม่ใช่คนดีย์แต่ยังคงมีการครุ่นคิดและสงสัยว่า ตัวเองนั้นเป็นนักกิจกรรม (Activist) และเป็นผู้นิยมมาร์กซ (Marxist) อยู่หรือเปล่า
24 POSTS

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: สัปป๊ะความเชื่อว่าด้วย ‘เรื่องผี’ กับบทบาทความเป็นชายและ ความเป็นหญิงในสังคมล้านนา

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง “อันว่าผี มีอยู่ทุกเครือเขาและเส้นหญ้า จะหาแผ่นดินว่างผี สักฝ่ามือก็หามีไม่” คำกล่าวโบราณข้างต้นของบรรพชนชาวล้านนาที่ยกมาอ้างนี้ สะท้อนถึงความอุดมสมบูรณ์ของ “ผี”...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: อำลาด้วยอาลัย ศิลปินนักร้องเพลงไตย ผู้ขับเคลื่อนการเมืองวัฒนธรรมผู้ยิ่งใหญ่นาม “จายสายมาว”

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง “จายสายมาว” ชื่อเสียงเรียงนามนี้คงเป็นที่คุ้นหูหรืออยู่ในความทรงจำของผองคนชนไทใหญ่ในฐานะศิลปินเพลงที่ได้รับความนิยมมากที่สุด “จาย” หรือ “ชาย”นั้น เป็นคำนำหน้านามเรียกชื่อของ...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: นโยบายด้านภาษีที่ไม่ลงรอยกับวิถีชีวิตชาวนาสู่การต่อต้านของชาวนาและกบฏพญาผาบ

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง การปฏิรูประบบราชการแผ่นดินจากดินแดนประเทศราชล้านนามาสู่การปกครองในรูปแบบมณฑลพายัพของรัฐบาลสยาม ดำเนินการผ่านการรวมศูนย์อำนาจและลดทอนอำนาจจากเหล่าบรรดาเจ้านายท้องถิ่นในล้านนาตามขนบของรัฐจารีตแบบดั้งเดิมเพื่อดำเนินการจัดการปกครองตามขนบของรัฐสมัยใหม่เข้ามาแทนที่ โดยมีการปรับเปลี่ยนนโยบายด้านภาษีในรูปแบบใหม่ซึ่งได้มีการปรับปรุงหลายวาระในเรื่องกฎเกณฑ์ ข้อบังคับและพระราชบัญญัติที่ประกาศออกมานับแต่ปี พ.ศ.2427  สิ่งเหล่านี้ได้ก่อให้เกิดผลกระทบโดยตรงต่อผู้คนทั่วไปในสังคมล้านนาโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ชาวนา”...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: เศรษฐกิจในสังคมล้านนาจากสนธิสัญญาเชียงใหม่ถึงการเดินทางมาของรถไฟและก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2

ล้านนาเป็นดินแดนที่ถูกผนวกรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรสยาม แต่เดิมมีสถานะเป็นหัวเมืองประเทศราชมาตั้งแต่ยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์และถูกรวบอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางในสมัยรัชกาลที่ 5 เพื่อทำการปฏิรูปด้านการเมืองการปกครองโดยเรียกอาณาบริเวณดินแดนล้านนาว่าเป็น “มณฑลพายัพ” ซึ่งมีฐานะเป็นส่วนหนึ่งของพระราชอาณาเขตที่ตั้งอยู่ทางด้านเหนือสุดของของราชอาณาจักรสยามโดยมีอาณาเขตติดต่อกับรัฐเพื่อนบ้านของสยามซึ่งมีสถานะเป็นรัฐอาณานิคมในกำกับของมหาอำนาจชาติตะวันตกในขณะนั้นได้แก่ พม่าในฐานะส่วนหนึ่งของอาณานิคมอินเดียที่อยู่ภายใต้การปกครองของประเทศอังกฤษ มลายูที่เป็นดินแดนอาณานิคมซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของประเทศอังกฤษและลาวพืชเป็นดินแดนอาณานิคมซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของประเทศฝรั่งเศส ทั้งนี้...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา : ว่าด้วยเรื่องราวจาก “เจ้าพระยา” สู่ “พิงคนที” จากนิทานคำกลอนเรื่องพระอภัยมณีของ “สุนทรภู่” สู่คร่าวซอเรื่องพระอภัยมณีของ “พระยาพรหมโวหาร”

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง วันที่ 26 มิถุนายนของทุกปี นอกจากจะเป็นวันต่อต้านยาเสพติดแล้ววันดังกล่าวนี้ยังตรงกับ “วันสุนทรภู่” อันเป็นวันที่มักจะอยู่ในความทรงจำของใครหลาย...
spot_img

Popular

ประมวลน้ำท่วมภาคเหนือ 26 สิงหาคม แพร่-เชียงใหม่-ลำปาง-แม่ฮ่องสอน-อุตรดิตถ์ น้ำท่วมฉับพลันจากพายุ ‘คาจิกิ’

ภาพ: Runner Torn 26 สิงหาคม 2568 กรมอุตุนิยมวิทยา รายงานความคืบหน้าพายุโซนร้อน ‘คาจิกิ’ ที่ส่งผลกระทบเป็นวงกว้าง...

เหมืองแรร์เอิร์ธผุด 19 แห่งในรัฐฉาน ห่างแม่น้ำโขงเพียง 40 กม. หวั่นกระทบข้ามพรมแดน

25 สิงหาคม 2568 มูลนิธิสิทธิมนุษยชนไทใหญ่ Shan Human Rights Foundation (SHRF)...

Lanner Joy: สร้างนักบอลด้วยประสบการณ์จริง  ‘เขลางค์ ยูไนเต็ด’ สโมสรที่อยากยกระดับเด็กลำปางให้เป็นนักฟุตบอลอาชีพ

เรื่อง : วิชชากร นวลฝั้น ภาพ : Khelang United หากติดตามข่าววงการลูกหนังไทยลีกในช่วงนี้ หลายคนคงเห็นข่าวการอำลาแฟนบอลของสโมสร ‘ลำปาง...

‘ปิดเทอมสร้างสรรค์’ จากห้องเรียนสู่สนามทดลองชีวิต บันทึกใต้ดอยหลวงเชียงดาวจาก Learning Creator Workshop ภาคเหนือ

เรื่อง: ปวิชญา ม่วงแดง ภาพ: แคนคำ ตาคำ เมื่อการเรียนในห้องเรียนอาจไม่เพียงพอสำหรับเด็กยุคใหม่ที่ต้องเจอความท้าทายรอบตัวและโลกที่เคลื่อนไปอย่างไม่หยุดยั้ง การเปิดพื้นที่ไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ให้เด็กได้ก้าวออกมาเรียนรู้นอกห้องเรียนจึงเป็นอีกทางเลือกสำคัญ โครงการ ‘ปิดเทอมสร้างสรรค์’ เชื่อว่าการเรียนรู้นั้นเป็นกระบวนการต่อเนื่องที่เกิดขึ้นได้ทุกที่และตลอดชีวิต จากการเริ่มต้นที่อยากสร้างทางเลือกในการเรียนรู้ของเด็ก...