นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง

25 POSTS
ชนชั้นกลางระดับล่างที่ค่อนมาทางปีกซีกซ้ายในทางเศรษฐกิจการเมือง ร่ำเรียนมาทางด้านการศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ชื่นชอบประเด็นทางสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์และการเมืองร่วมสมัย เป็นคนให้ความสนใจประเด็นล้านนาคดีทั้งในมิติประวัติศาสตร์ สังคมวัฒนธรรมและวรรณกรรมล้านนา (อยู่บ้างเล็กน้อย) แม้ตัวเองไม่ใช่คนดีย์แต่ยังคงมีการครุ่นคิดและสงสัยว่า ตัวเองนั้นเป็นนักกิจกรรม (Activist) และเป็นผู้นิยมมาร์กซ (Marxist) อยู่หรือเปล่า

Exclusive articles:

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: ชักแม่น้ำทั้งสายให้ไหลลงสู่น้ำแม่โขง : ว่าด้วยเรื่องทิศทางการไหลของน้ำในลุ่มน้ำแม่กก

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง ความนำ “น้ำไหลจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำ”  ข้อความนี้สะท้อนกฎธรรมชาติว่าด้วยการไหลของน้ำที่เป็นไปตามแรงโน้มถ่วงของโลก ขณะเดียวกัน การไหลของน้ำตามแหล่งธรรมชาติอย่างลำธาร คลองหรือแม่น้ำก็เป็นอีกรูปแบบ ทิศทางและลักษณะของการไหลไปยังพื้นที่ต่าง ๆ อย่างมีความแตกต่างกัน  เงื่อนไขที่มีส่วนในการกำหนดการไหลของน้ำจึงขึ้นอยู่กับปัจจัยด้านภูมิประเทศของพื้นที่หรือถิ่นที่ต่าง ๆ อย่างเช่น สันปันน้ำ ความลาดเอียงของพื้นที่ ลักษณะหรือชนิดของดินในพื้นที่หรืออาณาบริเวณซึ่งได้รับอิทธิพลจากลักษณะการไหลของสายน้ำในแต่ละแห่งเรียกว่า “ลุ่มน้ำ” โดยชื่อของลุ่มน้ำต่าง ๆ จึงมักถูกกำหนดขึ้นตามแม่น้ำสายหลักในพื้นที่หรืออาณาบริเวณนั้น ๆ  ทั้งนี้ ทิศทางการไหลยังมีผลต่อการกำหนดความสัมพันธ์ทางสังคมของผู้คนหลากหลายรูปแบบทั้งด้านการตั้งถิ่นฐานอย่างที่อยู่อาศัย การดำรงชีพด้วยวิถีเกษตรกรรมการเพาะปลูก ตลอดจนการใช้สายน้ำเป็นเส้นทางสำหรับการคมนาคมเพื่อการติดต่อผู้คนในชุมชนอื่น ๆ...

จากช่างซอพลัดถิ่นศิลปินล้านนาสู่ดาราสมทบหน้าจอเงินและจอแก้ว เล่าหลังฉาก “ตัวละครผียายช่วย” ผ่านชีวิตและผลงานของ “แม่ครูจำปา แสนพรม”

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง  ความนำ ภาพยนตร์ไทยแนวสยองขวัญเหนือธรรมชาติที่สร้างความหลอนจนเป็นกระแสมาอย่างต่อเนื่องในช่วงระหว่างปี 2566 ถึงปี 2567 แฟนภาพยนตร์ไทยต่างให้การตอบรับคงหนีไม่พ้นเรื่อง “ธี่หยด” ภาพยนตร์ชวนขนหัวลุกที่สร้างจากเรื่องเล่าเมื่อ 50 กว่าปีก่อนในปี 2515 ที่เล่าถึงเรื่องราวเด็กสาวในหมู่บ้านห่างไกลในอำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี เสียชีวิตอย่างเป็นปริศนาการดำเนินเรื่องอย่างสยองขวัญที่ว่ามานี้ได้ส่งผลให้คนในครอบครัวของเธอนั้นจำต้องเผชิญกับสิ่งที่มีความลี้ลับและน่าหวาดหวั่นจนยากที่จะอธิบายได้ ภาพยนตร์เรื่องนี้ถูกเล่าผ่านตัวละครที่นำโดย ‘แย้ม’ ผู้เป็นน้องสาวคนกลางในครอบครัวที่มีพี่น้อง 6 คน ซึ่งมีอาการป่วยหนักโดยไม่ทราบสาเหตุที่อาศัยการดำเนินเรื่องผ่านการสร้างความน่ากลัวที่ไม่มีวิธีรับมือความสยองที่คืบคลานเข้ามาสู่ครอบครัวนี้อย่างไม่มีเหตุผล ยักษ์ผู้เป็นพี่ชายคนโตจึงต้องทำทุกวิถีทางเพื่อให้แย้มหายจากอาการประหลาดและทำให้ครอบครัวมีชีวิตรอดไปจากเสียงเรียกสยองอันเป็นปริศนาในยามค่ำคืนมีนัยว่า “ธี่….หยด….” ไม่เพียงเท่านั้นเรื่องเล่าผีสุดสะพรึงเมื่อ 50...

ชวนคิด ชวน(ไม่)ฟิน ชวนจินตนาการ เศรษฐกิจการเมืองว่าด้วยเรื่อง “วิมานหนาม” กับความรักที่กิน(ไม่)ได้

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง ทันทีที่ตัวอย่างภาพยนตร์ “วิมานหนาม” หรือ The Paradise Of Thorns ถูกเผยแพร่ไปในสื่อออนไลน์ช่องทางต่างๆ มีคำบรรยายเป็นประโยคสั้นๆ ในคลิปวีดิโอตัวอย่างภาพยนตร์เรื่องนี้ที่ได้มีการระบุว่าบทภาพยนตร์เรื่องดังกล่าวสร้างสรรค์ขึ้นโดยมีแรงบันดาลใจจาก “ความไม่เท่าเทียม” แน่นอนว่าหลายคนที่เห็นตัวอย่างหรือมีโอกาสได้ดูภาพยนตร์เรื่องนี้แล้วก็พอที่จะอนุมานได้ว่าการเล่าเรื่องราวและการดำเนินไปของวิมานหนาม ตั้งแต่ต้นจนจบคงเต็มไปด้วยการนำเสนอประเด็นที่เกี่ยวกับความไม่เท่าเทียมในหลายมิติแทรกสอดตลอดทุกอณูของเรื่องราวที่คงจะมีผลทำให้ผู้ชมหลายท่านจะวิเคราะห์ ตีความ มองเห็นสัญญะบางอย่างที่พยายามจะ “บ่งชี้” ถึงความไม่เท่าเทียมที่มีอยู่ทั้งในฉาก ภาพ เสียงและบทสนทนา ขณะที่ประเด็นความไม่เท่าเทียมซึ่งมีฐานะเป็นกระแส ซึ่งผู้คนในสังคมไทยต่างก็ได้มีความตระหนักและให้ความสำคัญที่แผ่ขยายเป็นวงกว้าง...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: สัปป๊ะความเชื่อว่าด้วย ‘เรื่องผี’ กับบทบาทความเป็นชายและ ความเป็นหญิงในสังคมล้านนา

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง “อันว่าผี มีอยู่ทุกเครือเขาและเส้นหญ้า จะหาแผ่นดินว่างผี สักฝ่ามือก็หามีไม่” คำกล่าวโบราณข้างต้นของบรรพชนชาวล้านนาที่ยกมาอ้างนี้ สะท้อนถึงความอุดมสมบูรณ์ของ “ผี” ที่มีอยู่ในผืนแผ่นดินถิ่นล้านนาแถบนี้อย่างมากมาย ผีในสังคมล้านนาหรือว่าสังคมทั่วไปจึงมีฐานะเป็นทั้งความเชื่อ วิถีศรัทธา ความน่ากลัว ตลอดสิ่งที่ควรค่าแก่การบูชาที่แทรกซึมอยู่ในทุกวิถีการดำรงชีวิตของคนล้านนาที่มี  ความเกี่ยวพันกับสิ่งที่เรียกว่า “ผี” ตั้งแต่เกิดไปจนตาย แม้มีการเผยแพร่ศาสนาหรือลัทธิต่าง ๆ มาสู่ดินแดนล้านนาจึงได้มีการผสมผสานกับรากฐานความเชื่อดั้งเดิมและสามารถรับศาสนาความเชื่อใหม่ที่เผยแพร่เข้ามาสู่สังคมแห่งนี้ ล้านนาจึงเป็นอาณาบริเวณในการหลอมรวมความเชื่อของศาสนาต่าง ๆ เข้าด้วยกันซึ่งส่งผลให้วิถีชีวิตของผู้คนในดินแดนแถบนี้มาอย่างยาวนาน “ผี” ถูกประกอบสร้างความหมายและความสัมพันธ์ที่เป็นไปในในลักษณะที่ประนีประนอมกับพุทธศาสนา...

ก๊อนเก๊าเล่าล้านนา: อำลาด้วยอาลัย ศิลปินนักร้องเพลงไตย ผู้ขับเคลื่อนการเมืองวัฒนธรรมผู้ยิ่งใหญ่นาม “จายสายมาว”

เรื่อง: นวลคำ ขะยอมแดง สุภาพชนคนเมือง “จายสายมาว” ชื่อเสียงเรียงนามนี้คงเป็นที่คุ้นหูหรืออยู่ในความทรงจำของผองคนชนไทใหญ่ในฐานะศิลปินเพลงที่ได้รับความนิยมมากที่สุด “จาย” หรือ “ชาย”นั้น เป็นคำนำหน้านามเรียกชื่อของ “พ่อชายคนไตย” เฉกเช่นเดียวกับคนว่า “นาง” ซึ่งเป็นคำนำหน้านามเรียกชื่อของ “แม่ญิงคนไตย” ดังนั้น จายสายมาวจึงเป็นนามเรียกขานของผู้ชายที่มีชื่อว่า “สายมาว” อันเป็นนามที่สัมพันธ์กับ “ลุ่มน้ำมาว” อันเป็นแผ่นดินถิ่นเกิดของเขา ทั้งนี้ ผลงานเพลงของเขาไม่ต่ำกว่า 50 อัลบั้มของจายสายมาวนั้น ก็น่าจะเป็นสิ่งยืนยันถึงการได้รับความนิยมชมชอบที่แฟนเพลงมีต่อตัวเขาได้ดีซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นผลงานการสร้างสรรค์จากตัวของเขาเอง...

Breaking

กระทรวงทรัพย์ฯ รุกตรวจคุณภาพน้ำประปาหมู่บ้าน กะเหรี่ยงรวมมิตร-ห้วยทรายขาว ยืนยันเบื้องต้นไม่พบสารหนูปนเปื้อน

17 ตุลาคม 2568 กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยกรมควบคุมมลพิษ (คพ.) เดินหน้าตรวจสอบคุณภาพน้ำประปาหมู่บ้านในพื้นที่จังหวัดเชียงราย หลังประชาชนแสดงความกังวลต่อความปลอดภัยของแหล่งน้ำอุปโภคบริโภคที่อาจปนเปื้อนสารโลหะหนัก สุชาติ ชมกลิ่น...

‘บางระกำโมเดล’ ก้าวไกลระดับโลก แต่ ‘คน’ โดนทิ้งไว้กลางน้ำ

เรื่อง: ฐิติพร มะโนวรรณา, ภาพ: ตุลา ธารา ‘บางระกำโมเดล’ โครงการบริหารจัดการน้ำโดยชุมชน ภายใต้สำนักงานชลประทานที่ 3...

เบื้องหลังเจ้าตลาดแร่แรร์เอิร์ธโลก จีนกับห่วงโซ่อุปทานเหมืองแร่ในเมียนมา

เรื่อง: สุทธิกานต์ วงศ์ไชย, ภาพ: วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง เบื้องหลังโทรศัพท์สมาร์ตโฟน รถยนต์ไฟฟ้า และกังหันลม ล้วนมีวัตถุดิบสำคัญที่ถือเป็นหัวใจของเทคโนโลยีสมัยใหม่...

ริมกกซวยซ้ำ! น้ำประปา ผัก ปลา ปนเปื้อนโลหะหนัก ชาวบ้าน 7 รายมีสารในปัสสาวะสูง จี้รัฐเร่งแก้ไข

ผ่านมากว่าครึ่งปีกับวิกฤตสารโลหะหนักปนเปื้อนในแม่น้ำกกที่ไม่เพียงแต่ส่งผลต่อระบบนิเวศของสายน้ำ แต่กระทบไปถึงวิถีชีวิตของผู้คนริมฝั่งแม่น้ำ เศรษฐกิจ การท่องเที่ยว การประกอบอาชีพอย่างการประมงและการเกษตร กลายเป็นปัญหาใหญ่ข้ามพรมแดนที่ไม่อาจแก้ได้ฝ่ายเดียว นี่เป็นสัญญาณบ่งบอกว่าสายน้ำสำคัญที่หล่อเลี้ยงชีวิตของผู้คนมานับไม่ถ้วนกำลังเผชิญกับหายนะอย่างหนัก แม่น้ำกกมีต้นกำเนิดอยู่ในเขตรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ไหลเข้าสู่ประเทศไทยในตำบลท่าตอน...
spot_imgspot_img