ชุดข้อมูล

กว่า 5 เดือนที่ผ่านมา แม่น้ำกกหนึ่งในแม่น้ำสายสำคัญของภาคเหนือได้เปลี่ยนสภาพจากแหล่งน้ำธรรมชาติที่หล่อเลี้ยงวิถีชีวิตของผู้คนนับล้านชีวิต กลายเป็นแหล่งน้ำที่กำลังปนเปื้อนสารพิษอย่างเงียบงัน ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ความเปลี่ยนแปลงที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่าเริ่มคืบคลานเข้ามา ตั้งแต่น้ำที่เคยใสกลับกลายเป็นขุ่นข้นอย่างผิดแปลกไป จากเหตุการณ์ดินถล่มและน้ำท่วมที่หนักหน่วงขึ้น สู่ปลาในแม่น้ำที่เริ่มแสดงอาการผิดปกติ ปรากฎการณ์เหล่านี้ล้วนจุดประกายคำถามว่าเกิดอะไรขึ้นกันแน่กับแม่น้ำกก แม้จะมีข้อมูลจากภาคประชาชนที่บ่งชี้ว่าต้นตอของการปนเปื้อนนั้นอาจมีที่มาจากกิจกรรมที่อยู่นอกประเทศ แต่กลับไม่มีท่าทีจากรัฐในการสร้างความร่วมมือกับภาคประชาชน หรือแม้แต่ยอมรับว่ามีผลว่าในขณะนี้สถานการณ์เข้าสู่จุดเริ่มต้นของวิฤติแล้ว ผลลัพธ์ของความล่าช้าและไม่ตรงไปตรงมานี้คือความเสียหายที่จะลุกลามจากแม่น้ำกก เข้าสู่แม่น้ำโขงอย่างไร้การควบคุม จากวิกฤติในระดับท้องถิ่น จะกลายเป็นหายนะระดับภูมิภาค ทั้งที่หากรัฐเปิดเผยอย่างตรงไปตรงมาและสร้างการมีส่วนร่วมระหว่างภาคประชาชน การแก้ไขปัญหาและการสร้างความมั่นใจต่อประชาชนอาจมีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น ดาวน์โหลด อ่านรายงาน แม่น้ำกกไม่ได้มีแค่ปลาแข้ คนเชียงรายไม่ได้ใช้แค่น้ำประปา: ปัญหาแม่น้ำกกปนเปื้อนกับความไม่จริงใจในการแก้ปัญหาของภาครัฐ https://www.lannernews.com/13072568-01/ ชุดข้อมูลนี้สามารถนำไปต่อยอดในทางสาธารณะที่ไม่แสวงหาผลกำไรได้อย่างอิสระ โดยไม่ต้องขออนุญาต ขอเพียงการอ้างอิงแหล่งที่มา

ผลงานชิ้นนี้อยู่ภายใต้ซีรีส์คอนเทนต์ ‘พลังงาน / คน / ภาคเหนือ’ จากความร่วมมือระหว่าง Lanner และ JET in Thailand ปฏิเสธไม่ได้ว่าโลกใบนี้หมุนด้วยพลังงาน ทุกสายไฟที่พาดผ่านยอดเสา ทุกวินาทีที่หลอดไฟสว่างสว่างไสวยามค่ำคืน ล้วนเป็นผลลัพธ์ของระบบไฟฟ้าที่ซับซ้อน และเต็มไปด้วยบทบาทสำคัญต่อวิถีชีวิตของผู้คน ‘ไฟฟ้า’ จึงกลายเป็นปัจจัยพื้นฐานที่หล่อเลี้ยงชีวิตในทุกมิติ ตั้งแต่ครัวเรือนเล็กๆ ไปจนถึงกลไกขับเคลื่อนของภาคธุรกิจ ภาครัฐ และภาคอุตสาหกรรม ทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับประเทศ และไม่ผิดนักถ้าจะบอกว่าไม่มีไฟฟ้าอาจจะไม่มีชีวิต แต่ทว่าเบื้องหลังของไฟฟ้าที่คอยหล่อเลี้ยงหน่วยต่างๆ...

เรื่อง: สมหมาย ควายธนู ‘ว้า’ ที่เขียนถึงในที่นี้เกี่ยวข้องกับคนบนพื้นที่สูง หรือที่รู้จักกันว่า ‘ละว้า’ และ ‘ลัวะ’ ซึ่งพูดภาษาตระกูลมอญ-เขมร อาศัยอยู่ในบริเวณหุบเขาทอดยาวสลับซับซ้อนกับที่ราบในลุ่มแม่น้ำสาละวินตอนบนและแม่น้ำโขง เป็นส่วนหนึ่งในบริเวณที่สูงซึ่งนักวิชาการเรียกกันว่า ‘โซเมีย’ โดยว้ามักถูกเข้าใจว่าเป็น ‘นักล่าหัวมนุษย์’ และ ‘ผู้ผลิตยาเสพติด’ รายใหญ่ แต่อาจเปลี่ยนแปลงไปผ่านข้อมูลจากหนังสือ ‘Stories from an Ancient Land: Perspectives...

แม้ในจานอาหารที่เรากินอยู่ในทุกวัน อาจไม่ได้มี ‘ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์’ เป็นวัตถุดิบหลักในเมนูอาหาร แต่หากเปลี่ยนจาก ‘ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์’ เป็น ‘เนื้อไก่’ เนื้อสัตว์ชนิดนี้คงเป็นวัตถุดิบหลักที่เห็นอยู่ในแทบจะทุกเมนู และเป็นวัตถุดิบหลักที่ใครหลายคนเลือกบริโภคในชีวิตประจำวัน และเบื้องลึกเบื้องหลังของเมนูเนื้อไก่ กลับเต็มไปด้วยเรื่องราวมากมายของพืชชนิดนี้ ที่เป็นฟันเฟืองขนาดใหญ่ในห่วงโซ่อุตสาหกรรมเนื้อสัตว์ที่เติบโตอย่างรวดเร็วในไทยและในระดับโลก และท้ายสุดก็ได้ย้อนกลับมาทำร้ายระบบทางเดินหายใจของประชาชนคนไทยหลายคน ผ่านฝุ่นพิษที่มีชื่อเรียกว่า PM2.5 บทความนี้จะเปิดข้อมูลที่สำคัญ พร้อมพาผู้อ่านไปสำรวจว่าแท้จริงแล้วปัญหามลพิษทางอากาศที่อยู่ในพื้นที่ภาคเหนือ มีเส้นทางอย่างไร ตั้งแต่การปลูกข้าวโพดในระบบเกษตรพันธสัญญา ผ่านไปยังอุตสาหกรรมเนื้อไก่ที่เติบโตขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งนำมาสู่ปัญหาฝุ่นในท้ายสุด และเบื้องหลังของปัญหาเหล่านี้ มีนโยบายใดจากทั้งภาครัฐและเอกชนที่มีส่วนเกี่ยวข้อง หนึ่งในกลไกหลักที่ขับเคลื่อนอุตสาหกรรมเนื้อไก่อย่างเข้มข้น คือการปลูกข้าวโพดในระบบ ‘เกษตรพันธสัญญา’...

หลังสิ้นสุดการเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) ปี 2568 เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา มาถึงตอนนี้นายก อบจ. หลายจังหวัด เริ่มเดินหน้าประกาศนโยบายพัฒนาจังหวัดกันอย่างคึกคัก หลังการประกาศผลการเลือกตั้งอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2568 ที่ผ่านมา โดยได้กำหนดให้ นายก อบจ. ต้องแถลงนโยบายต่อ ส.อบจ. ภายใน...