เจาะประเด็น

แม่น้ำกก แม่น้ำสาย และแม่น้ำรวก เป็นแม่น้ำสายหลักที่หล่อเลี้ยงชีวิตและเศรษฐกิจท้องถิ่นของจังหวัดเชียงรายและเชียงใหม่ ที่กำลังเผชิญกับวิกฤติมลพิษข้ามพรมแดนจากเหมืองแร่แรร์เอิร์ธในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ส่งผลให้ความกังวลเรื่องคุณภาพน้ำและความปลอดภัยในการใช้ประโยชน์เพิ่มสูงขึ้น พร้อมขยายผลกระทบไปยังโครงสร้างเศรษฐกิจท้องถิ่นที่พึ่งพาแม่น้ำเหล่านี้ Lanner ประเมินมูลค่าความเสียหายทางเศรษฐกิจจากวิกฤติการปนเปื้อนสารพิษในแม่น้ำกก สาย รวก ผ่านการตั้งสมมติฐานว่า หากวิกฤติในครั้งนี้อยู่ในระดับที่ ‘เลวร้ายที่สุด’ มูลค่าความเสียหายต่อปีจะคิดเป็นเม็ดเงินจำนวนเท่าไร ซึ่งการประเมินนี้อ้างอิงข้อมูลจากหน่วยงานรัฐเป็นหลัก ควบคู่ไปกับสอบถามผู้ได้รับผลกระทบในพื้นที่  อย่างไรก็ตาม การประเมินนี้เป็นการคำนวณ ‘เบื้องต้น’ ที่อาศัยข้อมูลที่มีอยู่อย่างจำกัด ซึ่งในความเป็นจริงมูลค่าความเสียหายอาจมีจำนวนที่สูงกว่านี้ 1.3 พันล้าน มูลค่าความเสียหาย ‘แม่น้ำกก’ จากการสำรวจพบว่ากลุ่มอาชีพที่พึ่งพาแม่น้ำกกแบ่งเป็นสามกลุ่มหลัก...

เรื่อง: วิชชากร นวลฝั้น ภาพ: วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง Summary ‘แม่น้ำรวก’ ถือเป็นหนึ่งในแม่นํ้าสำคัญที่กั้นพรมแดนระหว่างจังหวัดเชียงรายของไทยและเมืองท่าขี้เหล็กในรัฐฉานของเมียนมา โดยบริเวณริมสองฝั่งแม่น้ำเต็มไปด้วยกิจกรรม การค้าขาย และการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ทำให้พื้นที่ดังกล่าวกลายเป็นหัวใจของเศรษฐกิจท้องถิ่น จากการสำรวจพบว่า พื้นที่ริมแม่น้ำรวกมีอาชีพหลักคือภาคเกษตรกรรม ส่วนภาคการท่องเที่ยวไม่มีความเกี่ยวข้องโดยตรงกับแม่น้ำอย่างมีนัยสำคัญ ขณะที่ภาคประมงส่วนใหญ่เป็นฟาร์มเพาะเลี้ยงที่ไม่ได้ใช้น้ำจากแม่น้ำรวกในการประกอบกิจการ ส่งผลให้การประเมินมูลค่าความเสียหายในครั้งนี้มีเพียงเฉพาะภาคเกษตรกรรมเท่านั้น ข้อมูลจาก สํานักงานพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ระบุว่า ในปี 2567 จังหวัดเชียงรายมีผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด (GPP) รวมทั้งสิ้น 116,580 ล้านบาท...

เรื่อง: สุทธิกานต์ วงศ์ไชย ภาพ: พงศธร นาใจ 18 กันยายน 2568 กรมชลประทาน โดยโครงการชลประทานเชียงราย ชี้แจงถึงโครงการฟื้นฟูแก้มลิงเวียงหนองหล่ม พื้นที่ตั้งอยู่ในตำบลจันจว้า อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย ครอบคลุมกว่า 14,000 ไร่ เดิมเป็นหนองน้ำธรรมชาติที่ตื้นเขินและเต็มไปด้วยวัชพืช ทำให้ไม่สามารถเก็บกักน้ำได้เต็มประสิทธิภาพ ส่งผลให้ชุมชนรอบพื้นที่ประสบปัญหาการขาดแคลนน้ำ ปัญหานี้ถูกสะท้อนโดยนายกเทศมนตรีตำบลจันจว้าและผู้นำชุมชนต่อหน่วยงานรัฐ จนกระทั่งวันที่ 18 พฤษภาคม 2564 คณะรัฐมนตรีเห็นชอบกรอบแผนพัฒนาและฟื้นฟูเวียงหนองหล่ม...

เรื่อง: สุทธิกานต์ วงศ์ไชย ภาพ: วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง ทุกวันที่ 28 กันยายนของทุกปี ถูกกำหนดเป็น วันยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัยสากล (International Safe Abortion Day) เพื่อย้ำเตือนถึงสิทธิของผู้หญิงในการตัดสินใจเกี่ยวกับร่างกายและสุขภาพของตนเอง สำหรับประเทศไทย ปีนี้นับเป็นปีที่ 4 แล้ว นับจากการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา (ฉบับที่ 28) ที่มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์...

โครงการพัฒนาระบบกระจายน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ มูลค่ากว่า 79 ล้านบาท เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการเกษตรในพื้นที่ตำบลท่าผา อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง กลับกลายเป็น ‘ปัญหาทับซ้อน’ เมื่อแนวท่อส่งน้ำถูกวางพาดผ่านไร่นาของชาวบ้านนางแตน ส่งผลให้พื้นที่ทำกินซึ่งควรสร้างผลผลิต กลับกลายเป็นดินเสียที่ไม่สามารถเพาะปลูกได้ ชาวบ้านจึงต้องเผชิญทั้งความสูญเสียทางเศรษฐกิจและความกังวลเกี่ยวกับสิทธิในที่ดินของตนเอง แม้โครงการจะประกาศแล้วเสร็จตั้งแต่เดือนเมษายน 2567 แต่คำถามสำคัญยังคงอยู่ นั่นคือ ใครจะเป็นผู้รับผิดชอบต่อความเสียหายที่เกิดขึ้น เหตุใดแบบแปลนโครงการจึงไม่ถูกเปิดเผย และเหตุใดเสียงคัดค้านจากชาวบ้านจึงไม่ได้รับการพิจารณา การร้องเรียนที่ส่งไปยังหน่วยงานต่างๆ ตั้งแต่เทศบาล ป.ป.ช. กสม. จนถึงผู้ตรวจการแผ่นดิน...