Tag: มลพิษข้ามพรมแดน

เรื่องและภาพ: วีรภัทร เหลาเกิ้มหุ่ง Summary แม้เวลาจะล่วงเลยเกือบ 5 เดือน วิกฤติกลับยังไร้ท่าทีจะคลี่คลาย มีเพียงภาคประชาชนที่เป็นผู้สืบหาความจริง จนพบต้นตอจากเหมืองแรร์เอิร์ธนอกพรมแดน ขณะที่หน่วยงานรัฐส่วนใหญ่ยังคงปฏิเสธ มีเพียง กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) ที่เปิดเผยข้อมูลตรงไปตรงมา ตั้งแต่เดือนเม.ย. 2567 ชาวบ้านที่อาศัยอยู่ริมแม่น้ำกกเริ่มสังเกตเห็นว่าสีของแม่น้ำเปลี่ยนไป กลายเป็นสีขุ่นผิดปกติ แต่ก็ยังคงใช้ชีวิตตามปกติ จนกระทั่งเกิดเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่ในช่วงปลายปี 2567 ซึ่งก่อให้เกิดดินถล่มจำนวนมาก จึงตั้งข้อสังเกตว่าต้นเหตุดินถล่มอาจมีที่มาจากการทำเหมืองแร่ในเขตรัฐฉาน นอกจากนี้ ชุมชนในพื้นที่ริมแม่น้ำกกรายงานว่า ‘ปลาแค้’ ปลาน้ำจืดขนาดใหญ่ที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำกก...

28 พฤษภาคม 2568 คณะอนุกรรมาธิการการคุ้มครองผู้บริโภค วุฒิสภา ร่วมกับสภาองค์กรของผู้บริโภค และเครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช (Thai-PAN) แถลงผลการทดสอบสารพิษตกค้างจากการสุ่มตรวจผัก-ผลไม้นำเข้าจากด่านเชียงของ จังหวัดเชียงราย เมื่อ 3 เมษายน 2568 โดยระบุว่าพบ 7 ใน 10 ของกลุ่มตัวอย่าง มีสารพิษเกินมาตรฐาน ผลการทดสอบพบว่ามีสารเคมีตกค้างถึง 37 ชนิด โดยเฉพาะ ‘สารคลอร์ไพริฟอส’...

“มันเป็นวิกฤตที่ยาวมาก และเราไม่รู้ว่าจะสิ้นสุดเมื่อไหร่”  คำกล่าวของธารวารินทร์ ทองผาภูมิประภาส เยาวชนหญิงวัย 29 ปี จากหมู่บ้านคลิตี้ล่าง อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ผู้เติบโตมาในหมู่บ้านที่กลายเป็นพื้นที่พิสูจน์ความล้มเหลวของระบบเยียวยารัฐ ธารวารินทร์เกิดและเติบโตท่ามกลางวิกฤตมลพิษสารตะกั่วที่รั่วไหลลงลำห้วยคลิตี้ตั้งแต่ปี 2518 โดยมีโรงแต่งแร่ตะกั่วตั้งอยู่ที่คลิตี้บน ก่อนที่สารพิษจะไหลลงมายังคลิตี้ล่าง ช่วงเวลานั้นรัฐไม่ได้ออกมาตรการรับมือใดๆ จนกระทั่งผลกระทบเริ่มปรากฏในชีวิตประจำวันของคนในชุมชน “เราเคยถูกห้ามไม่ให้ลงไปเล่นน้ำ พ่อแม่จะเตือนเสมอว่า น้ำตรงนั้นมีสารตะกั่ว อย่าไปแตะมัน” เธอเล่าว่า ในหมู่บ้านมีวัวควายล้มตาย หญิงท้องแท้งลูก เด็กหลายคนป่วยเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ จนในปี 2545...

เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2568 ชรินทร์ ทองสุข ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย เป็นประธานการประชุมคณะทำงานขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำแม่น้ำข้ามพรมแดนลุ่มน้ำโขงเหนือ ครั้งที่ 1/2568 โดยมีหน่วยงานรัฐ นักวิชาการ และภาคประชาชนจากจังหวัดเชียงรายและเชียงใหม่เข้าร่วมอย่างพร้อมเพรียง การประชุมมุ่งวางกรอบแก้ปัญหามลพิษในลำน้ำสำคัญของภาคเหนือ ได้แก่ แม่น้ำโขง แม่น้ำกก และแม่น้ำสาย ซึ่งล้วนเป็นแม่น้ำสายหลักที่ไหลผ่านชายแดนไทย-เมียนมา โดยที่ผ่านมาพบปัญหาสารปนเปื้อนที่อาจเชื่อมโยงกับกิจกรรมเหมืองแร่ในฝั่งเมียนมา ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงรายเน้นย้ำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพิ่มความถี่ในการตรวจสอบคุณภาพน้ำ และเปิดเผยข้อมูลต่อประชาชนอย่างตรงไปตรงมา โดยเฉพาะในประเด็นน้ำดิบสำหรับผลิตน้ำประปา ซึ่งเป็นเรื่องที่กระทบความมั่นใจของประชาชนโดยตรง มีการหยิบยกข้อมูลการตรวจสารปนเปื้อนจากบริเวณเหนือและใต้เขื่อนเก็บน้ำเชียงราย ซึ่งพบระดับสารหนูและโลหะหนักต่ำกว่าค่ามาตรฐานหลังน้ำไหลผ่านเขื่อน นำไปสู่ข้อสังเกตว่าเขื่อนอาจช่วยดักตะกอนสารพิษได้บางส่วน...

สารหนูและโลหะหนักที่ปนเปื้อนในแม่น้ำกกและแม่น้ำสาย ไม่เพียงส่งผลต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชนในภาคเหนือ แต่กำลังกลายเป็นวิกฤตข้ามพรมแดนที่เกี่ยวพันกับภูมิรัฐศาสตร์ระดับภูมิภาค ทั้งไทย เมียนมา และจีน ท่ามกลางคำถามจากภาควิชาการและภาคประชาชนว่า รัฐบาลไทยกำลังจัดการกับปัญหานี้อย่างมีประสิทธิภาพเพียงพอหรือไม่ ภายใต้สถานการณ์อันเร่งด่วนนี้ สืบสกุล กิจนุกร อาจารย์ประจำสำนักวิชานวัตกรรมสังคม สาขาการพัฒนาระหว่างประเทศ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ได้สัมภาษณ์กับทาง Lanner แสดงความห่วงกังวลต่อวิกฤตสารปนเปื้อนในลุ่มน้ำกกและแม่น้ำสาย วิกฤตสิ่งแวดล้อมข้ามพรมแดนที่กำลังลุกลามอยู่ในปัจจุบัน พร้อมวิพากษ์การทำงานของรัฐบาลที่ยังขาดความเร่งด่วนและการบูรณาการในการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ “แม่น้ำกก แม่น้ำสาย สุดท้ายไหลลงแม่น้ำโขง และเกี่ยวข้องกับ 3 ประเทศคือ ไทย...