กองบรรณาธิการ

จากกรณีที่บริษัทเอกชนแห่งหนึ่งได้ยื่นคำขอประทานบัตรทำเหมืองแร่เหล็กครอบคลุมพื้นที่กว่า 221 ไร่ในเขตเขาปูน เขาใหญ่ จังหวัดนครสวรรค์ พื้นที่เขาหินปูนอันอุดมสมบูรณ์ที่เปรียบเสมือนแหล่งต้นน้ำ แหล่งอาศัยของสัตว์ป่า และพืชพรรณหลากชนิด อีกทั้งยังเป็นภูเขาศักดิ์สิทธิ์ที่ฝังรากอยู่ในวิถีชีวิต ความเชื่อ และจิตวิญญาณของชุมชนมาอย่างยาวนาน ประชาชนในพื้นที่จึงออกมาร่วมปกป้องทรัพยากรและคัดค้านกระบวนการขอประทานบัตรเหมืองแร่เหล็กในพื้นที่  เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2568 ‘กลุ่มคนรักษ์เขาปูน–เขาใหญ่’ ร่วมกับ ‘เครือข่ายชุมชนปกป้องทรัพยากรนครสวรรค์’ และภาคประชาชน จัดกิจกรรม ‘เวทีชาวบ้านปกป้องสิทธิชุมชน คัดค้านเหมืองแร่’ ณ ศาลาวัดเขาปูน...

ผลงานชิ้นนี้อยู่ภายใต้ซีรีส์คอนเทนต์ ‘พลังงาน / คน / ภาคเหนือ’ จากความร่วมมือระหว่าง Lanner และ JET in Thailand ปฏิเสธไม่ได้ว่าโลกใบนี้หมุนด้วยพลังงาน ทุกสายไฟที่พาดผ่านยอดเสา ทุกวินาทีที่หลอดไฟสว่างสว่างไสวยามค่ำคืน ล้วนเป็นผลลัพธ์ของระบบไฟฟ้าที่ซับซ้อน และเต็มไปด้วยบทบาทสำคัญต่อวิถีชีวิตของผู้คน ‘ไฟฟ้า’ จึงกลายเป็นปัจจัยพื้นฐานที่หล่อเลี้ยงชีวิตในทุกมิติ ตั้งแต่ครัวเรือนเล็กๆ ไปจนถึงกลไกขับเคลื่อนของภาคธุรกิจ ภาครัฐ และภาคอุตสาหกรรม ทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับประเทศ และไม่ผิดนักถ้าจะบอกว่าไม่มีไฟฟ้าอาจจะไม่มีชีวิต แต่ทว่าเบื้องหลังของไฟฟ้าที่คอยหล่อเลี้ยงหน่วยต่างๆ...

จากกรณีชาวบ้านในพื้นที่ตำบลแม่อิงและตำบลห้วยแก้ว อำเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา แจ้งเหตุผ่านสื่อพะเยาทีวี เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2568 ว่าพบการเผาและฝังกลบซากหมูจำนวนมากในฟาร์มแห่งหนึ่งใกล้พระธาตุภูขวาง บริเวณระหว่างบ้านสันต้นผึ้งและบ้านม่วงคำ ส่งกลิ่นเหม็นกระจายทั่วชุมชน สร้างความตื่นตระหนกและกังวลในหมู่ชาวบ้านว่าจะเป็นโรคระบาด โดยเวลา 13.30 น. ในวันเดียวกัน ปศุสัตว์จังหวัดพะเยาพร้อมเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องลงตรวจสอบฟาร์มหมูดังกล่าว พบว่าสาเหตุที่มีหมูตาย 70 ตัวในช่วง 20 วัน มาจากระบบไฟฟ้าไม่เสถียรส่งผลให้ระบบระบายอากาศขัดข้อง เนื่องจากซากหมูที่ตายนั้นมีจำนวนมากเกินกว่าความสามารถของบ่อฝังซากภายในฟาร์ม คนงานจึงได้นำไปเผาที่บริเวณท้ายฟาร์มใกล้สระน้ำ...

13 มิถุนายน 2568 สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิตออกแถลงการณ์คัดค้านแนวทางการสร้างฝายดักสารพิษในแม่น้ำกกที่รัฐบาลกำลังเดินหน้า โดยย้ำว่าเป็นการ “แก้ปัญหาปลายเหตุ” ที่เสี่ยงกระทบระบบนิเวศและใช้งบประมาณมหาศาลโดยไม่จัดการกับต้นตอปัญหาที่แท้จริง ซึ่งคือกิจกรรมเหมืองต้นน้ำในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ที่ดำเนินการโดยกลุ่มทุนจีน จากการลงพื้นที่ของสมาคมฯ ตั้งแต่ต้นน้ำในตำบลท่าตอน อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ จนถึงบ้านสบกก อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย พบว่าชาวบ้านในลุ่มน้ำกกแสดงความกังวลต่อโครงการฝายดักตะกอน โดยมองว่าอาจช่วยลดสารพิษได้เพียงระยะสั้น แต่ไม่สามารถหยุดการปล่อยสารพิษจากเหมืองได้จริง ทั้งยังซ้ำเติมปัญหาสิ่งแวดล้อมจากการเปลี่ยนแปลงระบบไหลของแม่น้ำและผลกระทบต่อพันธุ์ปลาในฤดูวางไข่ สมเกียรติ เขื่อนเชียงสา นายกสมาคมฯ ระบุว่า การสร้างฝายเพื่อดักสารพิษไม่ควรเป็นทางเลือกแรกของรัฐ...

เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2568 เครือข่ายประชาชนปกป้องลุ่มน้ำกก สาย รวก โขง ส่งจดหมายถึงเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทย เชิญให้ร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและลงพื้นที่กับประชาชนในจังหวัดเชียงราย เพื่อตรวจสอบและหารือถึงผลกระทบจากการปนเปื้อนสารโลหะหนักในแม่น้ำสายสำคัญของภาคเหนือ ซึ่งมีต้นน้ำอยู่ในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา เนื้อหาในจดหมายระบุว่า แม่น้ำกก แม่น้ำสาย แม่น้ำรวก และแม่น้ำโขงซึ่งไหลจากรัฐฉานเข้าสู่ประเทศไทย ได้รับผลกระทบจากการปนเปื้อนของสารโลหะหนัก โดยเฉพาะสารหนู จากกิจกรรมการทำเหมืองของบริษัทจีนที่ได้รับอนุญาตจากกลุ่มกองกำลังว้า (UWSA) และกลุ่มติดอาวุธอื่นในพื้นที่ โดยไม่มีมาตรการควบคุมตามมาตรฐานสากล ทั้งนี้ ผลการตรวจสอบคุณภาพน้ำล่าสุดของกรมควบคุมมลพิษ...