กองบรรณาธิการ

“รัฐไทยมีปัญหา 2 แบบนั่นคือ Over-centralized รวมศูนย์อำนาจมากเกินไป และ Over-fragmented รวมศูนย์เข้าไปแต่กลับแตกกระจายกัน” รศ.สมชาย ปรีชาศิลปกุล อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ชี้ให้เห็นว่าการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 นั้น ไม่สามารถพิจารณาเพียงแค่ในมิติของสิ่งแวดล้อมเท่านั้น แต่ยังต้องวิเคราะห์ผ่านโครงสร้างอำนาจของรัฐ ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อประสิทธิภาพของมาตรการแก้ไขปัญหา สมชายเผยมุมมองในส่วนของปัญหาระดับชาติว่า การที่นักวิชาการที่ศึกษารัฐสมัยใหม่มอง “รัฐชาติ” (Nation-State) ว่ามีขนาดที่ไม่เหมาะสมต่อการแก้ปัญหาบางประเภท กล่าวคือ รัฐมีขนาด...

ปัญหามลพิษทางอากาศ โดยเฉพาะฝุ่น PM 2.5 เป็นประเด็นที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนในหลายพื้นที่ของประเทศไทยและภูมิภาคอาเซียน โดยมีสาเหตุมาจากทั้งปัจจัยภายในประเทศและปัจจัยข้ามพรมแดน กรกนก วัฒนภูมิ ตัวแทนเครือข่ายติดตามการลงทุนไทยและความรับผิดชอบข้ามพรมแดน ETOs Watch ได้กล่าวถึงการรับมือกับปัญหานี้ ทั้งในมุมมองของภาครัฐและภาคธุรกิจ รวมถึงข้อท้าทายและแนวทางการแก้ไขที่จำเป็นต้องดำเนินการอย่างจริงจัง กรกนกตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับการดำเนินงานของภาครัฐ โดยวิเคราะห์ข้อมูลจากเว็บไซต์ ครม. พบว่า หากค้นหาคำว่า ‘มลพิษทางอากาศ’ ตั้งแต่วันที่ 10 เมษายน 2566 จนถึงปัจจุบัน...

“ปัญหาใหญ่ของฝุ่นควันภาคเหนือ คือการที่ผู้ว่าราชการไม่มีอำนาจหน้าที่ในการจัดการต้นตอของหมอกควัน เพราะหน่วยงานที่ดูแลคือส่วนกลาง”  ผศ.ดร.ณัฐกร วิทิตานนท์ อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พูดถึงการกระจายอำนาจของรัฐกับการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 ในภาคเหนือ ซึ่งเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่มีความซับซ้อนสูง และมีความเกี่ยวข้องกับหลายภาคส่วน ทั้งในระดับท้องถิ่น ระดับภูมิภาค และระดับประเทศ แต่ยังไม่สามารถแก้ปัญหาที่ต้นเหตุได้อย่างแท้จริง ณัฐกรเล่าว่าในอดีตเขาเคยมองว่าการกระจายอำนาจเป็นแนวทาง ที่สามารถช่วยแก้ปัญหา PM2.5 ได้ แต่เมื่อเขาได้ศึกษาให้ลึกลงไป ก็พบว่าการกระจายอำนาจเพียงอย่างเดียวไม่สามารถแก้ปัญหาได้ทั้งหมด เนื่องจากยังมีข้อจำกัดด้านโครงสร้างอำนาจ การบริหารงาน และทรัพยากร “เรื่องนี้ผมได้อยู่กับมันมานานและเริ่มเข้าใจถึงความยากในการแก้ปัญหา...

วันนี้ (19 กุมภาพันธ์ 2568) เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก ลงพื้นที่สำรวจห้วยแม่ฮ่างและห้วยแม่กืม ซึ่งเป็นแม่น้ำสายหลักหล่อเลี้ยงชีวิตชาวบ้าน ต.แม่สาว อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ เพื่อดูความเรียบร้อยตามประกาศอุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก ที่ให้สวนส้มรื้อถอนท่อออกจากเขตอุทยานฯ ปรากฎว่าเจ้าของสวนส้มได้ทำการรื้อถอนออกเกือบหมด แต่ยังคงค้างนิดหน่อย เนื่องจากเป็นลำห้วยที่คดเคี้ยว โดยเจ้าหน้าที่อุทยานฯ ได้ควบคุมดูแลอย่างใกล้ชิด  จากกรณีที่ นพรัตน์ นวลอนงค์ หัวหน้าอุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ได้ปิดประกาศหนังสือให้ผู้ประกอบการสวนส้มในเขตอุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก ให้ทำการรื้อถอนท่อ...

ความล่าช้าของรัฐบาลในการกำหนดนโยบายระดับประเทศอย่างการจัดการปัญหาวิกฤตฝุ่น PM2.5 ที่ส่งผลกระทบต่อประชาชนเป็นวงกว้างที่เรื้อรังและนับวันก็รุนแรงมากยิ่งขึ้น ทำให้เในวันที่ 19 มกราคม 2567 เครือข่ายประชาชนภาคเหนือยื่นฟ้องนายกรัฐมนตรี (พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา) และคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ จนนำไปสู่คำพิพากษาของศาลปกครองเชียงใหม่พร้อมมีคำสั่งให้นายกรัฐมนตรีและคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติเร่งจัดทำแผนฉุกเฉิน เพื่อควบคุมและบรรเทาปัญหาฝุ่นพิษในภาคเหนือให้แล้วเสร็จภายใน 90 วัน แต่กระบวนการดำเนินการกลับล่าช้าออกไป เนื่องจากคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติได้ยื่นอุทธรณ์ต่อศาลปกครองสูงสุดเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2567 ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2562 คณะรัฐมนตรีมีมติให้กำหนดให้เป็นวาระแห่งชาติและจัดทำ...