ประวัติศาสตร์

ทำความรู้จัก ‘อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ’ มรดกทางวัฒนธรรมแห่งเพชรบูรณ์ ก่อนขึ้นบัญชีมรดกโลก

ในประเทศของเรา นับว่ามีโบราณสถานอยู่มากมายที่เป็นหลักฐานแสดงความเชื่อมโยงประวัติศาสตร์เข้ากับปัจจุบัน ทำให้เราได้เข้าใจประวัติศาสตร์ในแง่มุมต่างๆ รวมถึงยังทำให้เห็นพัฒนาการทางวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นในอดีต ไม่ว่าจะจากการพัฒนาขึ้นในพื้นที่เดิม หรืออิทธิพลจากต่างถิ่นที่แวะเวียนเข้ามา หนึ่งในโบราณสถานอย่าง ‘อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ’ ถือเป็นอีกหนึ่งโบราณสถานที่มีความน่าสนใจและคุณค่าทางประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอยู่มาก เนื่องจากหลักฐานที่แสดงให้เห็นถึงความเชื่อมโยงและผลกระทบจากวัฒนธรรมสมัยทวารวดี และอิทธิพลจากวัฒนธรรมเขมรโบราณ โดยนอกจากจะเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ที่เปิดให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวแล้ว ก็ยังมีความพยายามของกรมศิลปากรที่ต้องการผลักดันให้พื้นที่ทางวัฒนธรรมดังกล่าวกลายเป็นมรดกโลกมาตั้งแต่ช่วงพ.ศ. 2562 จนถึงปัจจุบัน ซึ่งจะมีวาระการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 45 ซึ่งจะมีขึ้นในวันที่ 10-25 กันยายน 2566 ณ กรุงกรุงริยาด ซาอุดิอาระเบีย โดยอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพก็เป็นอีกหนึ่งรายชื่อที่รอพิจารณาขึ้นทะเบียนมรดกโลกอยู่ด้วยเช่นกัน ที่มาที่ไปของ ‘เมืองศรีเทพ’...

150 ปี เจ้าดารารัศมี จากเจ้าหญิงนครเชียงใหม่ สู่การเปิดประตูให้สยามคืบคลานเชียงใหม่

การสร้างความสัมพันธ์ผ่านการสมรสกันระหว่างเจ้าเมือง ถือเป็นหนึ่งในวิธีที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวใช้สร้างอำนาจการปกครองในช่วงแรกของการครองราชย์ และในวันนี้ (26 สิงหาคม 2566) ถือเป็นวันคล้ายวันประสูตรของ “เจ้าดารารัศมี” หนึ่งในเจ้าเมืองที่อยู่ในกระบวนการเสริมสร้างอำนาจการปกครองดังกล่าวผ่านการเป็น “เมียโปลิซี” โดย Lanner จะขอหยิบยกประวัติของเจ้าหญิงแห่งนครเชียงใหม่คนนี้มาให้ทุกคนได้อ่านกัน  เจ้าดารารัศมีประสูติ เมื่อวันอังคารที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2416 ณ คุ้มหลวง กลางนครเชียงใหม่ เป็นพระธิดาในพระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่และแม่เจ้าทิพเกสร (เทพไกรสร)...

บรรยากาศแห่เทียนพรรษาในอดีตที่เชียงใหม่

วันเข้าพรรษา เริ่มในวันแรม 1 ค่ำเดือนแปดในปีปรกติ และเริ่มวันแรม 1 ค่ำเดือนแปดหลัง ในปีที่มีเดือนแปดสองหน ซึ่งเรียกว่า อธิกมาส วันแรม 1 ค่ำ เรียกว่า วันเข้าพรรษา พรรษาสิ้นสุดในวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 ซึ่งเรียกว่า ออกพรรษา พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงบัญญัติให้พระภิกษุอยู่ประจำ ณ วัดใดวัดหนึ่งตลอดช่วงฤดูฝน...

ภาพชุดกบฎเงี้ยวเมืองแพร่

ความพยายามในการรวมการปกครองเข้าสู่ศูนย์กลางในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้สร้างความขัดแย้งขึ้นกับผู้ปกครองท้องถิ่นเดิม และการสร้างรัฐสมัยใหม่ได้กีดกันคนจำนวนหนึ่งออกไปจึงเกิดความขัดแย้งขึ้นทั่วในสยาม ทั้งกรณีเจ้าแขกเจ็ดหัวเมืองปี 2445 กบฎผีบุญในอีสานปี 2444 และกบฎเงี้ยวในภาคเหนือปี 2445 ไทใหญ่หรือเงี้ยวคือกลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มหนึ่งที่อาศัยอยู่กระจายทั่วไปตามเทือกเขาทางภาคเหนือของไทย ลาว เมียนมา และตอนล่างของจีนในปัจจุบัน พวกเงี้ยวมีความใกล้ชิดกับชาวล้านนามานานหลายร้อยปี เพราะในอดีตไม่มีการแบ่งเขตแดนตามรูปแบบของรัฐสมัยใหม่ ผู้คนจึงสามารถเคลื่อนย้ายถิ่นฐานได้สะดวกโดยไม่สนใจเส้นแบ่งพรมแดน ซึ่งก่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนและผสมผสานทางวัฒนธรรมระหว่างกันมาโดยตลอด ชาวล้านนาจึงมีความใกล้ชิดกับพวกเงี้ยวมากกว่าพวกไทย-สยาม จากความไม่พอใจเรื่องการเก็บภาษีของสยามของเงี้ยวในบังคับสยาม และการห้ามเงี้ยวในบังคับอังกฤษสร้างวัด สิ่งปลูกสร้างและถือครองที่ทำกินจากการทำสนธิสัญญาเบาว์ริ่ง ทำให้เกิดความไม่พอใจขึ้นในกลุ่มคนเงี้ยว จนปี 2445 มีข่าวลือว่ามีการซ่องสุมกำลังโจร...

รวมภาพงานฉลองรัฐธรรมนูญจังหวัดลำพูน

ภาพ:หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าฯ เชียงใหม่ เมื่อครั้งปฏิวัติสยามในปี 2475 ประเทศไทยได้เปลี่ยนแปลงระบบการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชเป็นระบอบประชาธิปไตย คณะราษฎรเล็งเห็นถึงความสำคัญที่จะปลูกฝังอุดมการณ์ประชาธิปไตยให้กับประชาชนทั่วไปเพื่อรักษาระบอบประชาธิปไตยให้มั่นคง  งานฉลองรัฐธรรมนูญจึงเกิดขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองและเผยแพร่อุดมการณ์ประชาธิปไตยไปในตัว งานฉลองรัฐธรรมนูญไม่เพียงจัดขึ้นในกรุงเทพฯเท่านั้นแต่มีในจังหวัดอื่นๆ ด้วย ซึ่งภาคเหนือก็มีงานฉลองรัฐธรรมนูญเช่นเดียวกัน จะเห็นได้จากภาพงานฉลองรัฐธรรมนูญที่จังหวัดลำพูนที่มีทั้งการเดินขบวนฉลองรัฐธรรมนูญ การจัดซุ้ม และงานเลี้ยงรื่นเริง  งานฉลองรัฐธรรมนูญสิ้นสุดลงเมื่อปี 2490 เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจภายหลังสงครามโลกและการปฏิวัติโดยคณะรัฐประหารนำโดยจอมพล ผิน ชุณหะวัณ