‘Breath Dust In The Air’ performance art 24 ชม. ที่สั้นมาก หากเทียบกับปัญหาฝุ่นที่นานกว่า 10 ปี

28 มกราคม 2567 ณ ลานประตูท่าแพ จังหวัดเชียงใหม่ ประภัสสร คอนเมือง ได้แสดง Performance Art 24 hours durational เป็นเวลา 24 ชั่วโมง โดยเริ่มแสดงตั้งแต่วันที่ 27 มกราคม เวลา 19.00 น. จนถึงวันที่ 28 มกราคม ในเวลาเดียวกัน

Performance Art ในครั้งนี้ เป็นกิจกรรมภายใต้งาน “Breath Dust In The Air” ที่ร่วมจัดโดย KNACK กลุ่มสนับสนุนสังคมประชาธิปไตยที่เป็นธรรมและเท่าเทียม และ สภาลมหายใจเชียงใหม่ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างการตระหนักถึง “แขกที่ไม่ได้รับเชิญ” และร่วมกันหาทาง “เชื้อเชิญ” อากาศสะอาดให้กลับมาเป็นเจ้าบ้านที่อยู่คู่กับเมืองเชียงใหม่ตลอดไปอีกครั้ง โดยมีการติดตั้งนิทรรศการศิลปะ และวงเสวนาที่เกี่ยวข้องกับประเด็นฝุ่น PM2.5 อีกด้วย

ประภัสสร คอนเมือง ศิลปินจาก KNACK กลุ่มสนับสนุนสังคมประชาธิปไตยที่เป็นธรรมและเท่าเทียม ได้กล่าวถึงที่มาของการออกแบบงานครั้งนี้ว่า “มันเป็นช่วงที่ฝุ่นกำลังเยอะขึ้น ‘อีกแล้ว’ และเป็นประเด็นเร่งด่วนที่กินระยะเวลาในการจัดการจากภาครัฐที่นานจนเกินคำว่าด่วนไปมากแล้วแต่ก็ยังจัดการไม่ได้สักที เราเลยคิดว่าคงต้องทำอะไรสักอย่าง แต่ตัวเองก็ไม่ได้มีข้อมูลหรือพลังมากพอที่จะทำเป็นเรื่องเป็นราวเข้าสภาหรือสร้างข้อเรียกร้อง สิ่งเดียวที่เรามีคือ งานศิลปะ ที่เรายังเชื่อว่ามันจะสามารถสร้าง Awareness ให้กับคนในสังคมได้ มันเลยเกิดเป็นงานชิ้นนี้”

สำหรับการจัดแสดงในครั้งนี้ไม่เพียงแต่มีการสื่อสารผ่านงานศิลปะเท่านั้น แต่ยังเปิดให้ประชาชนทั่วไปมามีส่วนในการร่วมสื่อสารประเด็นฝุ่น PM2.5 ผ่านการวาดภาพด้วยเกรยอง ถ่านไม้ และสีฝุ่น เพื่อติดแสดงร่วมกับศิลปิน

“เราอยากให้เขาเข้าใจว่าเรากำลังทำอะไร กำลังสื่อสารอะไร จึงออกแบบให้คนเข้ามามีส่วนร่วมในการวาดภาพโดยจำกัดให้ใช้แค่ 3 สิ่งคือ เกรยอง ถ่านไม้ สีฝุ่น ซึ่งทั้งหมดนี้เมื่อระบายลงกระดาษจะเกิดเป็นขุยผงที่แค่จับนิดเดียวมันก็จะเปื้อนกระดาษ เปื้อนโต๊ะ เปื้อนไปหมด Elements นี้แหละที่มันเหมือนกับฝุ่นในอากาศ ต่างกันแค่เราสามารถหลีกเลี่ยงได้ว่าจะวาดยังไงไม่ให้เปื้อน แต่ฝุ่นในอากาศเราไม่สามารถเลือกได้เลยว่าจะดม สูด หายใจเอามันเข้าไปดีไหม มันมีแต่ต้องเอาเข้าไป”

ประภัสสร ยังได้ระบุเพิ่มเติมอีกว่า ระหว่างการจัดแสดง Performance Art ตลอด 24 ชั่วโมง ได้รับ Feedback รวมถึงการสอบถาม แสดงความคิดเห็นจากทั้งประชาชนที่ผ่านมาชมด้วยความสนใจ และคนที่เข้าร่วม ซึ่งสะท้อนว่าประเด็นที่กล่าวอยู่นี้เป็นเรื่องที่ทุกคนได้รับผลกระทบ ที่แม้แต่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติที่มาแบ่งปันเรื่องราวยังกว่าวว่า ก่อนการมาท่องเที่ยวจังหวัดเชียงใหม่ ได้มีการศึกษาสภาพอากาศและอุณหภูมิอย่างละเอียดเพื่อเตรียมตัว แต่ไม่อาจทราบได้ถึงปัญหาฝุ่นในช่วงเวลานี้ จนได้รับผลกระทบด้านสุขภาพซึ่งต้องแก้ปัญหาเฉพาะหน้าด้วยตนเองต่อไป

นอกเหนือจากการได้มีส่วนร่วมสื่อสารกันทั้งจากศิลปิน ผู้เข้าร่วม และประชาชนทั่วไป ‘ประภัสสร คอนเมือง’ ยังคาดหวังว่าการจัดกิจกรรมในครั้งนี้จะสามารถเป็นกระบอกเสียงของประชาชนสู่ประชาชน เพื่อสร้างการตื่นตระหนักถึงปัญหาฝุ่นควัน PM2.5 และบอกต่อกันจนเป็นกระบอกเสียงจากประชาชนถึงภาครัฐ ที่ต้องเร่งจัดการปัญหาเร่งด่วนนี้ อย่างเร่งด่วนจริงๆ เสียที

“การที่เราต้องสูดฝุ่นเข้าปอดทุกวันมันก็เจ็บปวดมากพอแล้ว แต่การที่ประชาชนต้องโทษกันไปกันมาเพื่อหาคนผิดมันเจ็บปวดเพิ่มไปอีก ซึ่งคนที่ควรต้องมีหน้าที่รับผิดชอบและชี้แจงข้อเท็จจริงคือภาครัฐ ไม่ใช่ประชาชนที่ต้องมาตอบโต้ชี้แจงกันเอง”