25 มกราคม 2567 เวลา 11.00 น. ชาวบ้านและผู้เลี้ยงสัตว์ ชุมชนบ้านห้วยสัก ตำบลยางฮอม อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย ได้เดินแจ้งความร้องทุกข์ที่สถานีตำรวจภูธรขุนตาล เพื่อให้เจ้าหน้าที่ตำรวจดำเนินการตรวจสอบการตัดไม้ไถ่หน้าดินโดยบริษัทเอกชนแห่งหนึ่ง ในเขตป่าชุมชนที่เป็นทุ่งเลี้ยงสัตว์กว่า 2,000 ไร่
โดย วิชาญ ภิวงศ์ แกนนำชาวบ้านและผู้เลี้ยงสัตว์กล่าวว่า นายทุนมีการกว้านซื้อที่ดินของชาวบ้าน ตั้งแต่ปี 2530 ผ่านทางนายหน้าที่เป็นคนในพื้นที่โดย เฉพาะ กำนันและผู้ใหญ่บ้าน บริษัทเอกชนใช้วิธีการซื้อที่ดินรอบนอกเพื่อบีบให้คนข้างในที่ดินออกมา
การแจ้งความร้องทุกข์ในครั้งนี้สืบเนื่องมาจาก ตัวแทนของชุมชนได้นำเรื่องการตัดไม้ไถ่หน้าดินบริเวณดังกล่าว ไปร้องเรียนยังที่ว่าการอำเภอขุนตาล เพื่อระงับการปรับพื้นที่ โดย สำนักข่าว MAXTV THAILAND ONLINE รายงานว่า ช่วงเดือน ธันวาคม 2566 ที่ผ่านมา ตัวแทนของชุมชนได้นำเรื่องการปรับที่ดินบริเวณดังกล่าวไปร้องเรียนยังที่ว่าการอำเภอขุนตาล เพื่อระงับการปรับพื้นที่ และต้องการให้มีการตรวจสอบพื้นที่และชี้จุดพื้นที่ของบริษัทและพื้นที่ป่าชุ่มน้ำของชุมชนว่าอยู่ในจุดใดบ้าง และต้องการให้ออกเอกสารเป็นพื้นที่ป่าหรือที่ดินสาธารณะประโยชน์ (นสล.) เพื่อป้องกันการรุกพื้นที่ โดยในขณะนั้นทางบริษัทเอกชน ได้หยุดการปรับพื้นที่และนำเครื่องจักรออกไป จนกระทั่งในช่วงต้นเดือน มกราคม 2567 ที่ผ่านมา ได้มีการนำเครื่องจักรเข้ามาปรับพื้นที่อีกครั้ง ทำให้ชาวบ้านเกิดความไม่สบายใจ และต้องการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาทำการรังวัดที่ดิน เพื่อชี้จุดให้ชัดเจน เนื่องจากพื้นที่ดังกล่าวเป็นพื้นที่สาธารณะ ซึ่งประชาชนหลายหมู่บ้านร่วมกันอนุรักษ์ไว้ใช้ประโยชน์ร่วมกัน โดยพื้นที่นี้เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ ติดกับแม่น้ำอิง ยังคงมีความอุดมสมบูรณ์และมีต้นไม้ที่เป็นอัตลักษณ์พิเศษหนึ่งเดียวของลุ่มน้ำอิง โดยมีต้นไม้ประเภทต้นชุมแสง ต้นข่อย ต้นขนาดใหญ่เป็นจำนวนมาก
สำหรับป่าชุ่มน้ำของชุมชนบ้านห้วยสัก ตำบลยางฮอม อำเภอขุนตาล จังหวัดเชียงราย เป็นระบบนิเวศพื้นที่ชุ่มน้ำประเภท (palustrine) เป็นที่ลุ่มชื้นแฉะ หรือ หนองน้ำ ได้แก่ พื้นที่ที่มีน้ำท่วมขังอยู่ตลอดเวลาหรือบางฤดู มีความลึกไม่เกิน 2 เมตร และมีพืชน้ำปกคลุมมากกว่าร้อยละ 30 ของผิวน้ำ พื้นที่ชุ่มน้ำแห่งนี้มีหนองน้ำตามธรรมชาติ มากกว่า 11 แห่ง เนื่องจากเป็นที่ลุ่มน้ำท่วมขัง (flood plain) น้ำเอ่อล้นตลิ่งเข้ามาท่วมขังในพื้นที่ป่าริมน้ำ ซึ่งจะมีระบบนิเวศย่อยทั้งหนองน้ำ บึง ร่องห้วย กระจายในพื้นป่าชุมชน กลายเป็นพื้นที่เพาะพันธุ์ปลาของแม่น้ำอิง ที่เชื่อมโยงกับแม่น้ำโขง ซึ่งมีความสำคัญต่อการเป็นแหล่งวางไข่ เพาะพันธุ์ และอนุบาลปลา สัตว์น้ำวัยอ่อนต่างๆ ก่อนที่จะกลับลงไปในแม่น้ำอิง และแม่น้ำโขง พื้นที่หนองน้ำในพื้นที่หลายแห่งในอดีตถูกบริษัทดังกล่าวห้ามไม่ให้ชาวบ้านเข้าไปใช้ประโยชน์ โดยบริษัทอ้างว่าเป็นพื้นที่ของบริษัท ห้ามเข้าบุกรุก หากผู้ใดจะเข้าไปในพื้นที่ต้องแลกบัตรเข้าออกเพื่อป้องกันการสูญหายทรัพสินย์ของทางบริษัท สร้างความไม่พอใจและความเดือดร้อนให้กับกลุ่มชาวบ้านผู้เลี้ยงสัตว์ แม้ว่าในปัจจุบันได้คลี่คลายลง โดยกลุ่มผู้เลี้ยงสัตว์ยืนยันว่าชาวบ้านสามารถใช้ประโยชน์ร่วมกันได้เนื่องจากเป็นที่ดินสาธารณะที่ใช้ร่วมกันได้ของชาวบ้าน และชุมชนได้ร่วมกันดูแลรักษามาตั้งแต่อดีต
การปรับที่ดินและไถตัดต้นไม้ในครั้งนี้ชาวบ้านจึงเกรงว่าจะกลับไปสู่ความขัดแย้งเหมือนเช่นในอดีตและเสี่ยงต่อการบุกรุกพื้นที่สาธารณะประโยชน์ ป่าชุมชน ที่ชาวบ้านใช้ร่วมกันซึ่งยังอยู่ในข้อพิพาทเรื่องขอบเขต และแนวเขตที่ดิน ซึ่งอยู่ในขั้นตอนของการไกล่เกลี่ยเรื่องที่ดินแห่งนี้ในระดับอำเภอ โดยทางอำเภอขุนตาลรับทราบให้มีการระงับการดำเนินการไว้ก่อน และให้มีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเพื่อชี้แนวเขตและตรวจสอบที่ดินพื้นที่ดังกล่าวไว้ก่อน ชาวบ้านตำบลยางฮอมระบุหากไม่มีความชัดเจนของการเจรจาไกล่เกลี่ยในระดับอำเภอ จะยื่นเรื่องต่อผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในระดับจังหวัดและรัฐบาลต่อไป
หลังจากที่ชาวบ้านและผู้เลี้ยงสัตว์ชุมชนบ้านห้วยสัก เข้าไปแจ้งความร้องทุกข์กับทาง สถานีตำรวจภูธรขุนตาล เจ้าหน้าที่ตำรวจและชาวบ้านและผู้เลี้ยงสัตว์ ที่ได้รับผลกระทบก็ได้เข้าไปตรวจสอบพื้นที่ดังกล่าว แต่ทางเจ้าหน้าที่ตำรวจยังไม่รับแจ้ง เพราะไม่ใช่เจ้าทุกข์ เข้ามาแจ้งความ ต้องให้ทางเทศบาล หรือทางที่ว่าการอำเภอขุนตาลมาแจ้งความ เนื่องจากเป็นผู้ดูแลพื้นที่และเป็นเจ้าทุกข์
ทีมข่าวที่ประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลาย บ้างก็มาจากทะเล บ้างก็มาจากผู้เขา แต่สุดท้ายก็ลงเอยที่ภาคเหนืออยู่ที่ Lanner นี่แหละ...
- Lanner Editorhttps://www.lannernews.com/author/editor-lanner/
- Lanner Editorhttps://www.lannernews.com/author/editor-lanner/
- Lanner Editorhttps://www.lannernews.com/author/editor-lanner/
- Lanner Editorhttps://www.lannernews.com/author/editor-lanner/
