07/07/2022
ชาวปกาเกอะญอชุมชนบ้านแม่จอก อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ หวั่นถูกอุทยานแห่งชาติยึดที่ทำกินไปปลูกป่า เผยถูกขู่ดำเนินคดีหากไม่คืนพื้นที่ ด้านอุทยานฯ นัดคุยผู้นำชุมชน 8 ก.ค. นี้
7 ก.ค. 2565 ชาวปกาเกอะญอบ้านแม่จอก หมู่ที่ 8 ต.ป่าแป๋ อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ เปิดเผยกับผู้สื่อข่าวว่าชุมชนกำลังได้รับผลกระทบจากการปลูกป่าทับพื้นที่ทำกิน ดำเนินการโดยอุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง ซึ่งมีพื้นที่เป้าหมายคือไร่หมุนเวียนของชุมชน ชุมชนย้ำ กังวลใจ หวั่นกระทบวิถีชีวิต
ใจ ตาดี ชาวบ้านแม่จอก หมู่ที่ 8 ต.ป่าแป๋ อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ เล่าว่า ก่อนหน้านั้นชุมชนได้คืนพื้นที่บางส่วน โดยเป็นพื้นที่ไร่หมุนเวียนเดิมที่ชุมชนไม่ประสงค์จะทำกินต่อแล้ว ซึ่งเกิดขึ้นในระหว่างการเดินแนวเขตร่วมกับอุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดังจนได้ข้อยุติ อย่างไรก็ตามหลังจากนั้นกลับมีความพยายามกดดันให้ชาวบ้านต้องคืนพื้นที่ทำกินบางส่วน โดยเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดังกล่าวว่าจะนำพื้นที่ไปปลูกป่า ซึ่งได้สร้างความกังวลให้กับชุมชนว่าจะไม่สามารถดำเนินวิถีชีวิตดั้งเดิมได้ และจะต้องเสียพื้นที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
“ชุมชนจะได้รับผลกระทบในเรื่องที่ดินทำกินที่ลำบากขึ้น ชาวบ้านกังวลว่าอุทยานฯ มาพูดแบบนี้ ก็อยู่กันแบบไม่มีความสุขแล้ว ที่ผ่านมามันมีเป้าหมายยึดคืนหรือปลูกป่าเยอะอยู่ครับ สุดท้ายเวลาที่เขาทำจริงๆ เราจะไม่ปลอดภัย ไม่ได้เข้าไปทำกินแล้ว เราขออยู่กันตามวิถีชีวิต ผมว่ามันไม่มีความเป็นธรรม เพราะอย่างที่ชาวบ้านทำมา เราคืนพื้นที่ไปเยอะแล้ว เราก็รู้สึกกังวลมากกับความไม่เป็นธรรมที่เกิดขึ้น เขาบอกว่าถ้าเราไม่คืนเขาจะดำเนินคดี เราก็ไม่รู้จะทำอย่างไร” ใจกล่าว
ชาวบ้านแม่จอกยังเผยว่า เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดังได้เชิญตัวแทนของชุมชนไปพูดคุยที่ อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ ในวันที่ 8 ก.ค. 2565 โดยคาดว่าเป็นการเจรจาขอคืนพื้นที่ไปปลูกป่า ซึ่งชาวบ้านเคยถูกเจ้าหน้าที่ข่มขู่ว่าหากไม่คืนพื้นที่จะมีการดำเนินคดีแล้ว เกรงว่าบรรยากาศในการพูดคุยจะเป็นการกดดันทำให้ชาวบ้านต้องสูญเสียที่ดินทำกิน จึงย้ำว่าไม่อยากให้อุทยานฯ มายึดพื้นที่ เพราะชุมชนสามารถจัดการกันเองได้
“ชาวบ้านต้องการว่า ไม่ต้องมายึดที่ ไม่ต้องมาปลูกป่า ปล่อยให้ชาวบ้านทำกินแบบนี้ จัดการกันเอง เราจัดการกันมา 20 กว่าปีแล้วก็ไม่มีปัญหาอะไร เราจัดการทำแนวกันไฟ ไม่ให้ไฟเข้าหมู่บ้าน อุทยานฯ เข้ามาไม่กี่ปี ประมาณ 2-3 ปี เราก็ไม่อยากให้อุทยานฯ เข้ามา เราอยากอยู่กันเหมือนเดิม” ชาวบ้านแม่จอกย้ำ
ชุมชนบ้านแม่จอก มีชื่อเรียกตามภาษาชนเผ่าปกาเกอะญอว่า แหม่เจาะคี คือหย่อมบ้านหนึ่งในจำนวน 3 หย่อมบ้าน ที่ขึ้นอยู่กับหมู่ที่ 8 ต.ป่าแป๋ อ.แม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ อยู่ห่างจากปากทางแม่มาลัยประมาณ 61 กิโลเมตร บนถนนสายแม่มาลัย-อำเภอปาย และแยกขวาเลยบ้านแม่แสะเข้าไป เป็นถนนดินแดง ห่างจากถนนสายหลักแม่มาลัย-ปายเป็นระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตร อุทยานห้วยน้ำดังประกาศทับเมื่อวันที่ 29 ก.พ. 2539
ข้อมูลเมื่อปี 2554 ระบุว่า บ้านแม่จอกมีสมาชิกทั้งหมดมี 44 ครัวเรือน 51 ครอบครัว รวมประชากร 234 คน แบ่งเป็นชาย 116 คน เป็นหญิง 118 คน ทิศเหนือติดต่อกับห้วยแม่จอกน้อย ทิศใต้ติดต่อกับถนนแม่มาลัย-ปาย ทิศตะวันออกติดต่อกับป่าของบ้านป่ากล้วย และทิศตะวันตกติดต่อกับป่าบริเวณหน่วยเพาะชำกล้าไม้เก่าของหน่วยจัดการต้นน้ำ มีพื้นที่ชุมชนทั้งหมด 10,713 ไร่ 3 งาน 76 ตารางวา โดยมีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าใช้สอย ป่าอนุรักษ์โดยชุมชน และพื้นที่ไร่หมุนเวียน
นอกจากนั้น ชุมชนบ้านแม่จอกยังเป็น 1 ใน 486 ชุมชน ที่ได้ยื่นคำขอดำเนินการจัดการที่ดินและทรัพยากรในรูปแบบโฉนดชุมชน ตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการจัดให้มีโฉนดชุมชน พ.ศ. 2553 ซึ่งปัจจุบันมีมติคณะรัฐมนตรีวันที่ 1 ก.พ. 2565 รองรับหลังการเคลื่อนไหวของขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม (พีมูฟ) เมื่อเดือน ม.ค. ที่ผ่านมา โดยมติ ครม. ระบุว่า เห็นชอบหลักการให้ยกระดับโฉนดชุมชนให้เป็นรูปแบบหนึ่งของการจัดที่ดินตามมาตรา 10 (4) ของพระราชบัญญัติคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ พ.ศ. 2562
#สิทธิชุมชน
#ชาติพันธุ์ก็คือคน
#Lanner
