ประวัติศาสตร์

‘ครูบาเจ้าศรีวิชัย’ รูปที่มีทุกบ้าน

21 กุมภาพันธ์ 2567 ครบรอบ 86 ปี ครูบาเจ้าศรีวิชัย มรณภาพ นักบุญแห่งล้านนาที่ประชาชนให้ความเลื่อมใส ศรัทธาในตัวนักบุญล้านนาผู้นี้มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ที่สร้างคุณูปการต่อวงการสงฆ์ของล้านนาเป็นอย่างมาก รวมไปถึงการต่อต้านอำนาจของรัฐไทยในห้วงของรวบอำนาจเข้าสู่ส่วนกลางภายก่อนและหลังการปฏิวัติ 2475 ครูบาเจ้าศรีวิชัย นั้นเกิดในปีขาล เดือน 9 ตรงกับวันขึ้น 11 ค่ำ จ.ศ.1240 เวลาพลบค่ำ ซึ่งตรงกับวันที่ 11 มิถุนายน...

มะเมียะ: เรื่องราวรักร้าวของเจ้าชายล้านนา

ภาพปก: หอสมุดแห่งชาติ: เจ้าอุตรการโกศล (ศุขเกษม ณ เชียงใหม่) หรือเจ้าน้อยศุขเกษม ถ่ายภาพกับเจ้าบัวชุม ณ เชียงใหม่ ผู้เป็นภรรยา “มะเมี๊ยะเป๋นสาวแม่ก้า คนพม่าเมืองมะละแมง  งามล้ำเหมือนเดือนส่องแสง คนมาแย่งหลงฮักสาว  มะเมี๊ยะบ่ยอมฮักไผ มอบใจ๋ฮื้อหนุ่มเจื้อเจ้า  เป๋นลูกอุปราชท้าวเจียงใหม่” (จรัล มโนเพ็ชร, 2524) ความรักอันบริสุทธิ์ แต่ปราศจากหนทางแห่งความสมหวัง ท่วงทำนองคำร้องบทเพลง “มะเมี๊ยะ” จากศิลปินโฟล์คซองคำเมืองชื่อดังอย่าง จรัล มโนเพ็ชร บทเพลงได้ทำหน้าที่เดินทางไปยังกลุ่มมวลชน...

ต่างจังหวัดในแดนไทย: การควบคุมพื้นที่ ความรู้ และความทรงจำนอกกรุงเทพฯ

เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2567 MAIIAM pavilion (ใหม่เอี่ยมพาวิลเลี่ยน) ได้จัดเวทีเสวนาหัวข้อ “ต่างจังหวัดในแดนไทย: การควบคุมพื้นที่ ความรู้ และความทรงจำนอกกรุงเทพฯ” ขึ้น ณ MAIIAM pavilion ร้านหนังสือเวียงทองเก่า จังหวัดเชียงราย โดยมี ภิญญพันธุ์ พจนะลาวัณย์ อาจารย์ประจำภาควิชาสังคมศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง...

เชียงแสน Secret: ย้อนรอยประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรมล้านนาจากอดีตสู่ปัจจุบัน

เรียบเรียง: สุรยุทธ รุ่งเรือง เมื่อวันที่ 4 มกราคมที่ผ่านมา ได้มีการจัดเวทีเสวนาพิเศษ Thailand Biennale Chiangrai 2023 : ความลับของเชียงแสน ณ พิพิทธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงแสน จ.เชียงราย โดยมี อ.ภูเดช แสนสา จากสถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, ดร.เพ็ญสุภา สุขคตะ (เพ็ญ...

ความสัมพันธ์ 125 ปี สยาม-ล้านนา (2442-2567): 125 ปี ก่อน สยาม-ล้านนา (พ.ศ. 2317-2442)

ตอบบางคำถามที่น่าสนใจ ก่อนที่เราจะเดินหน้า  มีคำถามบางข้อจากคนสงสัย เช่น หนึ่ง  เหตุใดผู้นำการรื้อฟื้นเวียงเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2339 (ครบรอบวาระ 500 ปีสร้างเมืองเชียงใหม่พญามังรายในปี พ.ศ. 1839) และการนำขบวนกอบกู้ล้านนาโดยเฉพาะเชียงใหม่จากพม่า การระดมสะสมกำลังเตรียมการรื้อฟื้นเมืองเชียงใหม่ซึ่งใช้เวลาราว 20 ปี (พ.ศ. 2319-2339) เวียงป่าซาง ก่อนการกลับรื้อฟื้นเวียงเชียงใหม่ในปี 2339 จึงเป็นฝีมือการนำของพญากาวิละ ซึ่งเป็นคนลำปาง แต่เหตุใดจึงไม่มีผู้นำคนเชียงใหม่มาดำเนินการนี้ คำตอบคือ มีผู้นำชาวเชียงใหม่คือ...