ประวัติศาสตร์

เรื่อง: พริษฐ์ ชิวารักษ์ หากปัจจุบันนี้ สื่อสังคมออนไลน์ (Social Media) มีทรงอิทธิพลต่อความคิดความอ่านของสังคมอย่างไร สื่อสิ่งพิมพ์โดยเฉพาะหนังสือพิมพ์ก็เคยทรงอิทธิพลต่อความคิดความอ่านของสังคมอย่างนั้นในโลกอดีตก่อนการผงาดขึ้นของอินเตอร์เน็ตและการเผยแพร่ภาพและเสียง ในโลกยุคนั้น หนังสือพิมพ์มิได้เป็นเพียงสื่อกลางในการรายงานข่าวสารที่เกิดขึ้นรายวันเท่านั้น แต่ยังเป็นช่องทางนำเสนอแนวคิดหรือข้อคิดเห็นต่อประเด็นต่าง ๆ ในสังคม อีกทั้งการเลือกประเด็นข่าวมานำเสนอของนักหนังสือพิมพ์ก็ยังมีส่วนชี้นำความสนใจของคนหมู่มากไปทางใดทางหนึ่งได้ด้วย จึงปรากฏในประวัติศาสตร์โลกหลายครั้งว่าในการเปลี่ยนแปลงอันเนื่องมาจากการเคลื่อนไหวหรือการปฏิวัติของมวลชนนั้นมักมีนักเขียนและนักหนังสือพิมพ์เข้ามามีส่วนร่วมด้วยอยู่เสมอในฐานะผู้สื่อสารความคิดแก่มวลชน นอกจากนี้ ในขบวนการเคลื่อนไหวเรียกร้องเชิงท้องถิ่นนิยมที่เรียกร้องการรักษาอัตลักษณ์รวมถึงสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ ให้แก่คนในท้องถิ่นหนึ่งที่อาจห่างไกลหรือมีชาติพันธุ์ ภาษา และวัฒนธรรมที่แตกต่างจากเมืองหลวงซึ่งเป็นศูนย์กลางอำนาจนั้น ก็มักต้องมีหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นหรือสื่อสิ่งพิมพ์ท้องถิ่นอื่น ๆ เป็นองค์ประกอบด้วยเช่นกัน ในกรณีของล้านนา...

เมื่อวันที่ 10 กันยายนที่ผ่านมา ถือเป็นวาระครบรอบ 29 ปีการจากไปของ ตาไหล กันทะจันทร์ หรือ ‘พ่อเเก้วตาไหล’ ศิลปินซอชั้นครูผู้เลื่องชื่อของจังหวัดลำพูน ผู้ใช้เสียงเพลงสรรสร้างเสียงสะท้อนของชาวบ้านผู้ทุกข์ยากจากการกระทำของภาครัฐ อีกทั้งยังเป็นผู้ขับกล่อมเพลงซอตำนานพื้นบ้านที่สำคัญต่างๆ อย่างซอตำนานช้างปูก่ำงาเขียว, ซอตำนานเมืองเก่าบ้านเวียงหนองล่อง, ซอตำนานพระธาตุห้าดวงเมืองลี้, ซอประวัติพระบาทหัวเสือเชิงดอยอินทนนท์ จอมทองเชียงใหม่ และซอตำนานเขื่อนยันฮี นายตาไหล กันทะจัน เกิด ณ บ้านศรีเตี้ย หมู่ที่...

3 กันยายน พ.ศ. 2566 คณะสังคมศาสตร์เชียงใหม่พร้อมด้วยสมาคมสืบสานล้านนาได้จัดงาน “72 ปี จรัล มโนเพ็ชร: ล้านนา ศิลปะ ประชาสังคม” ณ ‘ลานอ้ายจรัล’ สวนสาธารณะหนองบวกหาด เทศบาลนครเชียงใหม่ ซึ่งเป็นเวลา 22 ปีแล้วที่จรัล มโนเพ็ชรยอดศิลปินแห่งล้านนาจากไปอย่างไม่มีวันกลับ งานเริ่มขึ้นในเวลา 13.00 น. ด้วยการแสดงดนตรีโฟล์คคำเมืองจากคุณแมว MP3,...

ในประเทศของเรา นับว่ามีโบราณสถานอยู่มากมายที่เป็นหลักฐานแสดงความเชื่อมโยงประวัติศาสตร์เข้ากับปัจจุบัน ทำให้เราได้เข้าใจประวัติศาสตร์ในแง่มุมต่างๆ รวมถึงยังทำให้เห็นพัฒนาการทางวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นในอดีต ไม่ว่าจะจากการพัฒนาขึ้นในพื้นที่เดิม หรืออิทธิพลจากต่างถิ่นที่แวะเวียนเข้ามา หนึ่งในโบราณสถานอย่าง ‘อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ’ ถือเป็นอีกหนึ่งโบราณสถานที่มีความน่าสนใจและคุณค่าทางประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอยู่มาก เนื่องจากหลักฐานที่แสดงให้เห็นถึงความเชื่อมโยงและผลกระทบจากวัฒนธรรมสมัยทวารวดี และอิทธิพลจากวัฒนธรรมเขมรโบราณ โดยนอกจากจะเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ที่เปิดให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวแล้ว ก็ยังมีความพยายามของกรมศิลปากรที่ต้องการผลักดันให้พื้นที่ทางวัฒนธรรมดังกล่าวกลายเป็นมรดกโลกมาตั้งแต่ช่วงพ.ศ. 2562 จนถึงปัจจุบัน ซึ่งจะมีวาระการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 45 ซึ่งจะมีขึ้นในวันที่ 10-25 กันยายน 2566 ณ กรุงกรุงริยาด ซาอุดิอาระเบีย โดยอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพก็เป็นอีกหนึ่งรายชื่อที่รอพิจารณาขึ้นทะเบียนมรดกโลกอยู่ด้วยเช่นกัน ที่มาที่ไปของ ‘เมืองศรีเทพ’...

การสร้างความสัมพันธ์ผ่านการสมรสกันระหว่างเจ้าเมือง ถือเป็นหนึ่งในวิธีที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวใช้สร้างอำนาจการปกครองในช่วงแรกของการครองราชย์ และในวันนี้ (26 สิงหาคม 2566) ถือเป็นวันคล้ายวันประสูตรของ “เจ้าดารารัศมี” หนึ่งในเจ้าเมืองที่อยู่ในกระบวนการเสริมสร้างอำนาจการปกครองดังกล่าวผ่านการเป็น “เมียโปลิซี” โดย Lanner จะขอหยิบยกประวัติของเจ้าหญิงแห่งนครเชียงใหม่คนนี้มาให้ทุกคนได้อ่านกัน  เจ้าดารารัศมีประสูติ เมื่อวันอังคารที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2416 ณ คุ้มหลวง กลางนครเชียงใหม่ เป็นพระธิดาในพระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่และแม่เจ้าทิพเกสร (เทพไกรสร)...