2 พฤษภาคม 2566 เครือข่ายชาติพันธุ์ปลดแอก จาก 5 ชุมชน ได้ร่วมกัน ชุมชนกะเบอะดิน อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่, ชุมชนบ้านห้วยมะกอก อ.แม่ลาน้อย จ.แม่ฮ่องสอน, ชุมชนบ้านแม่ลาน อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่, ชุมชนสาละวิน ท่าตาฝั่ง อ.เเม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน และกลุ่มเยาวชนเบอะบาตู อ.ท่าสองยาง จ.ตาก ได้ร่วมกันอ่านแถลงการณ์โดยมีประเด็นสำคัญในเรื่องของการกำหนดอนาคตของตัวเอง
แถลงการณ์ของเครือข่ายชาติพันธุ์ปลดแอก เรื่อง ประชาชนกำหนดอนาคตตัวเองเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีและสิ่งแวดล้อมที่ดี
นี่คือเสียงของพวกเรา เครือข่ายชาติพันธุ์ปลดแอก อันประกอบด้วย ชุมชนกะเบอะดิน ชุมชนบ้านห้วยมะกอก ชุมชนบ้านแม่ลาน ชุมชนสาละวิน และกลุ่มเยาวชนเบอะบาตู ในนามประชาชนกลุ่มชาติพันธุ์และชนเผ่าพื้นเมืองผู้ถูกกดขี่ได้รับผลกระทบจากนโยบายการพัฒนาและการแย่งยึดทรัพยากรจากรัฐและกลุ่มทุน ทั้งนโยบายและกฎหมายในคราบการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ โครงการอุโมงค์ผันน้ำ และโครงการเหมืองแร่ ที่อ้างการพัฒนาและเรียกร้องการเสียสละของพวกเราเพื่อประชาชนทั้งประเทศ
เป็นเวลาหลายทศวรรษ ที่บรรพบุรุษของเราได้ก่นสร้าง แผ้วถาง ผืนดินผืนป่าแห่งนี้ให้เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยหล่อเลี้ยงชีวิตและจิตวิญญาณของเรามารุ่นสู่รุ่น และเป็นเวลาหลายทศวรรษเช่นกันที่เราได้ร่วมกันดูแลรักษาผืนดิน ผืนป่า สายน้ำ ให้คงความอุดมสมบูรณ์ด้วยเหตุว่าทรัพยากรธรรมชาติทั้งหลายล้วนมีความหมายต่อชีวิตของพวกเราและอนุชนรุ่นหลัง ไม่อาจปล่อยให้ถูกทำลายจนเสื่อมสลายไปตามการเวลาได้
แม้เราจะพิสูจน์ตัวเองมาหลายชั่วอายุแล้วว่าเราสามารถดูแล ปกป้อง รักษา และอยู่ร่วมกับธรรมชาติได้ แต่รัฐไทยกลับกล่าวหาว่าเราเป็นผู้ทำลาย ภายใต้คราบนโยบายด้านการอนุรักษ์ของรัฐบาลที่มองชีวิตของผู้คนแยกจากผืนป่าและรวมศูนย์อำนาจอยู่ที่พวกพ้องของตน รัฐไทยพยายามใช้ทุกวิถีทาง “เพิ่มพื้นที่ป่า” เพื่อผลประโยชน์ของคนบางกลุ่ม ผลักให้พวกเราต้องเป็น ‘แพะรับบาป’ ในปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม แล้วเร่งประกาศพื้นที่อนุรักษ์ภายใต้นโยบายทวงคืนผืนป่าและนโยบายของคณะกรรมการนโยบายป่าไม้แห่งชาติ ซึ่งกระทบกับสิทธิในการทำกินและการใช้ประโยชน์จากฐานทรัพยากรธรรมชาติของพวกเรา
ในขณะที่รัฐไทยอ้างแผนการอนุรักษ์จัดการกับพวกเรา รัฐบาลกลับมุ่งอนุมัติโครงการน้อยใหญ่ที่มีกลุ่มทุนและรัฐราชการเป็นศูนย์กลางบนข้ออ้างประโยชน์สาธารณะและความเจริญจอมปลอมของประเทศท่ามกลางการสูญเสียทรัพยากรส่วนรวมอย่างถาวร โดยตัดการมีส่วนร่วมอย่างแท้จริงของประชาชนผู้รับผลกระทบแบกรับความสูญเสียซ้ำซากไม่ต่างจากยุคอดีต
ด้วยประการทั้งหลายที่กล่าวมา ประชาชนทุกคนต้องการมีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางชีวิตและสังคมอันเป็นรากฐานในการพัฒนาความสามารถที่จะกำหนดอนาคตตนเองได้ ซึ่งหนึ่งในวิธีการมีส่วนร่วมที่ประชาชนจะกำหนดอนาคตตัวเองได้นั้น คือ การเลือกตั้งอันเป็นพื้นฐานของระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยซึ่งเป็นระบอบการปกครองที่สามารถแสดงเจตจำนงค์ความต้องการของประชาชนได้อย่างบริบูรณ์ โดยพวกเรามีความคาดหวังว่าการเลือกตั้งที่กำลังจะเกิดขึ้นในครั้งนี้จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงและเพิ่มโอกาสในการสามารถกำหนดอนาคตของตนเองเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีและสิ่งแวดล้อมที่ดีได้
ประชาชนทุกคนต้องมีความมั่นคงทางรายได้ มีอธิปไตยทางอาหาร มีที่อยู่อาศัยของตนเอง สามารถประกอบอาชีพที่มั่นคง เลี้ยงชีพเลี้ยงครอบครัวตนเองได้ และกำหนดเลือกได้ว่าสังคมต้องเป็นสิ่งที่ประชาชนทุกคนสามารถรังสรรค์ออกแบบเองได้ มีสิทธิเสรีภาพเสมอภาคเท่าเทียมกัน ได้รับสวัสดิการในเรื่องสาธารณูปโภคซึ่งเป็นสาระสำคัญของการดำรงชีวิตโดยแท้ สามารถสืบสานและรักษาวัฒนธรรมท้องถิ่นที่ซึ่งเป็นผลผลิตอันเลอค่าของแต่ละชุมชน และสามารถกำหนดการจัดสรรทรัพยากรธรรมชาติได้ด้วยวิธีการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรรมชาติอันสอดคล้องกับจิตวิญญาณของบรรพบุรุษและภูมิปัญญาท้องถิ่น
ณ ที่นี้ เราขอส่งเสียงของพวกเราในนามเครือข่ายชาติพันธุ์ปลดแอก ขอประกาศว่า เราจะยืนยันสืบทอดเจตนารมณ์ของบรรพชนที่ดูแลรักษาผืนดิน ผืนป่า สายน้ำ สืบทอดต่อไปตราบนานเท่านานสู่ลูกหลานในอนาคต เราขอประกาศทวงคืนสิทธิอันชอบธรรมในการจัดการที่ดินและทรัพยากรธรรมชาติในนามกลุ่มชาติพันธุ์และชนเผ่าพื้นเมืองผู้ก่นสร้าง มิใช่ผู้บุกรุกทำลายดังที่รัฐไทยและกลุ่มชนชั้นนำหลอกลวง เราต้องสามารถกำหนดทิศทางอนาคตในทุกด้านของพวกเราได้ด้วยตนเอง เพื่อคุณภาพชีวิตของพวกเราอันเป็นปากท้องวิถีชีวิต และเพื่อสิ่งแวดล้อมซึ่งเป็นทั้งผืนดิน ป่าไม้ สายน้ำอันเป็นทรัพยากรทางธรรมชาติที่พวกเราประชาชนคนไทยมีสิทธิในการดำรงรักษาและมีอำนาจจัดการทรัพยากรธรรมชาติเหล่านี้ และพวกเราจะยังดำรงชีวิตร่วมกับธรรมชาติอย่างสมดุล จะดูแลรักษาป่า ปกป้องต้นน้ำลำธารให้มีความอุดมสมบูรณ์ เพราะที่นี่คือบ้านเกิดเมืองนอนของพ่อแม่ เป็นที่อยู่อาศัยของจิตวิญญาณบรรพบุรุษของเรา เป็นชีวิตที่เราจะต้องพึ่งพาอาศัย โอบอุ้ม ค้ำจุนดูแล ใช้ประโยชน์ได้อย่างยั่งยืน และจะฝังร่างอันไร้วิญญาณของเราคืนแก่ธรรมชาติ เมื่อเวลานั้นมาถึง ทั้งนี้กุญแจสำคัญในการผลักดันเพื่อการเปลี่ยนแปลงให้ความหวังและความฝันของพวกเรามาถึงโดยเร็ว ยึดโยงกับการเลือกตั้งที่ใกล้เข้ามาอย่างยิ่ง เช่นนี้พวกเราจึงหวังว่าความฝันและความหวังของพวกเราจะถูกตอบสนองผ่านการเลือกตั้งที่จะเป็นไปอย่างสุจริตและเที่ยงธรรม
แด่ผืนดิน ผืนป่า สายน้ำ และทุกชีวิตบนเส้นทางการต่อสู้ของพวกเรา ประกาศ ณ แม่น้ำยวม อำเภอสบเมย 2 พฤษภาคม 2566
ทีมข่าวที่ประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลาย บ้างก็มาจากทะเล บ้างก็มาจากผู้เขา แต่สุดท้ายก็ลงเอยที่ภาคเหนืออยู่ที่ Lanner นี่แหละ...