ปรัชญา ไชยแก้ว

เรื่อง: ปรัชญา ไชยแก้ว จากกรณีที่สำนักศิลปากรที่ 7 พบจารึกประตูท่าแพหลังหายไปร่วมกว่า 40 ปี ที่สร้างตื่นเต้นปะปนไปกับคำถามพร้อมกับการตั้งข้อสังเกตไว้ว่าเหตุใดจารึกที่มีความสำคัญเช่นนี้ถึงหายได้กว่า 4 ทศวรรษ จารึกประตูท่าแพมีความสำคัญแก่เมืองเชียงใหม่เป็นอย่างมากในฐานะของเสาประตูเมือง โดยสันนิษฐานว่าถูกสร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าติโลกราช โดยมีตัวเลขที่จารึกอยู่บนจารึกประตูท่าแพคือเลข 829 ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็น จุลศักราช 829 หรือ พ.ศ. 2010 โดย ข้อมูลของ จารึกประตูท่าแพ จาก สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมและล้านนาสร้างสรรค์...

9 พฤศจิกายน 2477 หรือเมื่อ 89 ปี ที่แล้ว ถือเป็นฤกษ์งามยามดีที่ครูบาเจ้าศรีวิชัย ได้ริเริ่มบุกเบิกสร้างถนนขึ้นดอยสุเทพ โดยทำหน้าที่ ‘นั่งหนัก’ เป็นประธานระดมทุนทรัพย์และพลังของผู้มีจิตศรัทธามาช่วยสร้างถนนขึ้นดอยสุเทพ ทั้งนี้สิ่งที่น่าสนใจของการสร้างถนนขึ้นพระธาตุดอยสุเทพนั้น ไม่มีการใช้งบประมาณจากภาครัฐเลย แต่อุดมไปด้วยแรงศรัทธาของประชาชนแทบทั้งสิ้น ความคิดที่จะสร้างถนนขึ้นดอยสุเทพนั้นมีมาก่อนหน้านั้น เมื่อประมาณปีพ.ศ. 2460 พลโท หม่อมเจ้าบวรเดช กฤดากร อุปราชเทศาภิบาลมณฑลพายัพ ได้ให้นายช่างกองทางทำการสำรวจเส้นทางและพิจารณางบประมาณค่าใช้จ่ายการทำถนนขึ้นดอยสุเทพ แต่พบว่า จำเป็นต้องใช้งบประมาณถึง...

เรื่องและภาพ: ปรัชญา ไชยแก้ว ‘มะเขือเทศ’ เราอาจจะนิยามไม่ได้ว่าเป็นผักหรือผลไม้ แต่พืชชนิดนี้เป็นพืชที่คนกะเบอะดิน หมู่บ้านชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโปว์ ท่ามกลางหุบเขา ในอำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ ทำการเพาะปลูกและส่งออกไปทั่วจังหวัดเชียงใหม่หรือทั่วประเทศไทย ไม่แน่ซอสมะเขือเทศที่เราทุกคนเคยกินอาจจะเป็นรสชาติกะเบอะดินก็ได้ มะเขือเทศ หรือที่ชาวกะเบอะดินเรียกว่า ย่าง ชาย พืชเศรษฐกิจหลักที่สร้างรายได้ให้กับคนในชุมชนมามากกว่า 20 ปี ทั้งยังสืบทอดรุ่นสู่รุ่น ส่งออกไปยังหลายจังหวัดไม่ว่าจะเป็น จังหวัดปทุมธานี จังหวัดตาก และจังหวัดเชียงใหม่ ทั้งยังถูกส่งไปยังโรงงานปลากระป๋องในอำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่...

เรื่อง: ปรัชญา ไชยแก้ว ความเชื่อเกี่ยวกับ ‘ผี’ นั้นมีความแตกต่างหลากหลายกันอย่างมาก บ้างก็ถูกเล่าเรื่องเล่าเป็นตำนานในแต่ละพื้นที่ รวมไปถึงผ่านสื่อต่างๆ หลายสิ่งเหล่านี้ก็มักจะสร้างให้ ‘ผี’ กลายเป็นสิ่งที่น่ากลัว สยองขวัญ อาฆาตมาดร้าย หลอกหลอนผู้คน สร้างความหวาดกลัวแก่ผู้คน เป็นการผลิตซ้ำความน่ากลัวที่ส่งต่อกันมาเป็นทอดๆ  แต่ในหลายพื้นที่ของประเทศไทยนั้นมีความเชื่อที่ให้การเคารพบูชานั้นถือ ผี มาตั้งแต่อดีตกาลก่อนการเข้ามาของศาสนาพุทธที่แผ่ขยายไปเกือบทั้งประเทศ ในล้านนาเองก็มีความเชื่อในการบูชาภูติผี ดั่งผู้เป็นตัวแทนของธรรมชาติ ผู้ให้ความคุ้มครองปกปักรักษา หรือบรรพบุรุษที่เสียชีวิตไปแล้ว ผ่านการทำความเคารพผ่านพิธีกรรมต่างๆ ผีบรรพบุรุษ ความผูกพันธ์ทางสายเลือดของชาวล้านนา ในล้านนามีการนับถือผีบรรพบุรุษมาอย่างยาวนาน เนื่องจากพื้นฐานมาจากสังคมแบบเครือญาติ...

เรื่อง: ปรัชญา ไชยแก้ว “ผู้ว่า CEO” คือนโยบายที่รัฐบาลเศรษฐา แถลงต่อรัฐสภาส่วนหนึ่งของการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นที่ปรับเปลี่ยนให้ผู้ว่าราชการจังหวัดให้เป็นแบบ CEO ซึ่งจากการสืบค้นระบุว่า นโยบายนี้จะสร้างประสิทธิภาพในการบริหารงานในแต่ละจังหวัดและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ซึ่งก็ยังไม่เห็นข้อมูลและรายละเอียดของนโยบายนี้ชัดเจนว่าจะมีทิศทางไปทางไหน ซึ่งการแถลงนโยบายของรัฐบาลเศรษฐาที่ผ่านมายังไม่เห็น นโยบาย “เลือกตั้งผู้ว่าฯ ในจังหวัดที่พร้อม” ที่เคยพูดไว้เมื่อตอนหาเสียงก่อนมีการเลือกตั้ง ซึ่งการเข้ามาแทนที่นโยบายเมื่อตอนหาเสียงของนโยบาย ผู้ว่า CEO ได้สร้างความมึนงงทั้งฝ่ายค้าน นักวิชาการ รวมไปถึงประชาชนที่พร้อมจะหย่อนบัตรเลือกผู้นำจังหวัดของตนเอง Lanner ชวนทำความเข้าใจและตั้งคำถามถึงนโยบาย ผู้ว่า CEO ว่ามีติดขัดตรงไหน...