เมษายน 28, 2024

    ลมหนาวและเหล้าเสรี

    Share

    ในค่ำคืนที่ละอองไอของหมอกหนาว

    แทรกซอนเข้าชายคาเรือน

    และซุกซอนเข้าชายผ้าห่ม

    ทำให้ระบมร้าวในกล้ามเนื้อและแกนกระดูก

    ผมตื่นมากลางดึก

    แล้วนึกอยากดื่มเหล้าที่รสเสรี 

    เสรีในที่นี้คือรสที่แปร่งปร่าลิ้นออกไป

    ตามวัถตุดิบและภูมิปัญญาของบ้านนั้น

    ชุมชนนั้นและสูตรลับของเขาคนนั้น

    ที่มันหลากหลายรสสุนทรีย์อันมีมาแต่เดิม

    คนทำไร่ข้าวโพดบนเชิงดอยไหล่เขา 

    เขามีเหล้าข้าวโพดแก้หนาว

    ในค่ำคืนที่ฟ้าเป็นสีเทาหม่นมัว 

    คนทำสวนลำไย

    เขามีเหล้าที่หมักจากผลลำไยหวานละมัย

    ยั่วน้ำลายจากกกลิ้น 

    เพื่อนนาข้าว

    เขามีน้ำขาวที่ขม-อมหวานขื่นพอประมาณ

    และชุ่มคอ 

    คนทำตาลเขามี”ไอ้โอ๊ก” 

    ที่เป็นชื่อวิสามัญรู้กันในหมู่คนชอบน้ำตาลเมา

    ถ้าได้เชื้อแบบยีสป่าละรสเข้าท่ากว่าไหนๆ 

    คนชอบยาดองสมุนไพร ตัดด้วยดอกกัญชา

    บางค่ำคืนถึงกับต้องนอนห่มฟ้าและผิงดาว 

    ยามเช้าอาบแสงแรกของวันใหม่

    ด้วยหัวใจที่เปล่าเปลือยเลยทีเดียว

    เหล่านี้คือภูมิปัญญาของคนบนแผ่นดินนี้

    ที่มีความรู้ทางด้านชีวเคมีและศาสตร์แห่งสมุนไพร 

    กักบ่มและกลั่นกรองสุนทรียรส

    บางคราวเป็นน้ำกษัยปรุงยารักษากายให้ทุเลาจากโรคา

    โลกของทุนนิยมสมัยใหม่

    ที่มันรวมหัวกับนโยบายแห่งรัฐแบบแยบยล

    ด้วยการกีดกันองค์ความรู้ของบรรพชน

    ให้ด้อยค่าโดยตีตราว่าไม่ได้มาตรฐาน-ผิดกฏหมาย 

    และสุดท้ายเขียนกรอบไว้ให้ผู้คนเข้าไม่ถึง

    เครี่องดื่มเหล่านี้

    ควรเป็นแค่อาหารในครัวเรือนหรือเปล่า

    สักจอกสักถ้วยก่อนกินข้าว

    เรียกน้ำย่อยให้เจริญในธัญญาพลารส

    เลือดลมฉีดพล่านถึงปลายประสาทเบาสบาย

    โถๆๆๆๆ พ่อคุณเอย

    ไฉนเลยดัดจริตวจนภาษา เจรจาเลี้ยวลดคดไป

    คุยนักคุยหนา สารพัดจะคุยจะพูดจาโยกโย้

    สุดท้าย….

    เครื่องดื่มในครัวในเรือนชานแต่ทำกินกันเองไม่ได้

    คนมีอำนาจมันบังคับทางอ้อมให้ต้องซื้อจากนายทุน

    ภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษเรา

    ในการรังสรรค์จากธัญญาหาร-พลาหาร

    แต่เราทำกินกันเองไม่ได้ 

    มันควรจะเป็นเมรัยธารา

    ที่มนุษยชาติควรมีสิทธิ์ได้ลิ้มลอง

    มิใช่สิทธิ์ที่ทุนใหญ่จับมือกับกฏหมาย 

    และครองไว้แต่ผู้เดียว

    ซึ่งเขาเองก็มิใช่ต้นคิดแต่เขาได้สิทธิ์ครอบครอง

    อย่ามาอ้างว่าเพื่อสุขภาพอนามัย 

    คนจะกินหรือไม่กินไม่เห็นมีใครอยู่ค้ำฟ้าได้สักคน

    “ลมหนาวและเหล้าเสรี”

    บทกวีโดย Areerut Panthong

    ภาพโดย จิรศักดิ์ คลุมดวง

    Lanner เปิดพื้นที่ให้ทุกคนสามารถเป็นส่วนหนึ่งในการขยายพื้นที่การสื่อสารสังคมอย่างมีส่วนร่วม เพื่อร่วมกันส่งเสียงของพวกเราให้ดังขึ้น! เปิดรับต้นฉบับงานสื่อสารทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น บทความ ความคิดเห็น บทความวิชาการ สารคดีเชิงข่าว ความเรียง บทบันทึก เรื่องสั้น บทกวี Video Photo-essay และงานสื่อสารอื่นๆ ที่บอกเล่าเรื่องราวและประเด็นทางสังคมในพื้นที่ภาคเหนือและประเด็นที่เกี่ยวข้อง ​

    สามารถส่งต้นฉบับ ประวัติขนาดสั้นของเจ้าของผลงาน มาที่ lanner.editor@gmail.com ระบุ “ส่งต้นฉบับ Lanner” ​

    มาร่วมกันสร้างพื้นที่สื่อสาร สังคมประชาธิปไตย ชีวิตใหม่ที่ดีกว่าไปด้วยกัน

    Related

    อยู่-ระหว่าง-เหนือล่าง : เหนือล่างกับประวัติศาสตร์การเคลื่อนย้าย

    เรื่อง: ปองภพ ดั่นสมานฉันท์ชัย ภูมิภาคเหนือตอนล่างคือพื้นที่ระหว่างภาคกลาง (กล่าวโดยนัยคือกรุงเทพฯ) กับภาคเหนือ ภายใต้ประพัฒนาการของรัฐไทยที่เริ่มต้นในช่วงรัชการที่ 5 มาจนถึงตอนนี้ ภูมิภาคเหนือตอนล่างถูกละเลยไปจากการศึกษาทางประวัติศาสตร์ไปจนหาความต่อเนื่องได้ยาก...

    ล้านนาบ่แม่นก้าคนเมือง : สังคมพหุวัฒนธรรมในล้านนา

    เมื่อวันจันทร์ ที่ 4 มีนาคม 2567 ที่ผ่านมา สำนักข่าว Lanner ร่วมกับภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา...

    จันเสนก่อนตาคลี เมืองโบราณที่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก?

    เรื่อง: ป.ละม้ายสัน บริเวณภาคเหนือตอนล่างหรือกลางตอนบนในปัจจุบันมีแหล่งโบราณคดีที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกถึง 4) แห่ง ได้แก่ 1) อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย 2) อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย...