Tag: ล้านนา

25 กันยายน 2473 เป็นวันเกิดของ จิตร ภูมิศักดิ์ ปัญญาชนนักปฏิวัติ นักประวัติศาสตร์และนิรุกติศาสตร์ คนสำคัญของไทย ผู้มีอิทธิพลทางความต่อนักเคลื่อนไหวทางสังคมตั้งแต่อดีตมาจนปัจจุบัน รวมไปถึงเป็นผู้วางรากฐานทางความคิดที่ส่งต่อมาจนถึงปัจจุบัน แม้ในช่วงชีวิตของจิตร จะใช้เวลาในการผลิตผลงานวิชาการที่มีเนื้อหาเกี่ยวพันกับการตั้งคำถามและท้าทายอำนาจของศักดินาไทย รวมไปถึงเนื้อหาที่ครอบคลุมในอาณาบริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา และประเทศเพื่อนบ้านในบริเวณตะวันออกเฉียงเหนือของไทย ไม่ว่าจะเป็น กัมพูชา (เขมร) และ ลาว ซะเป็นส่วนมาก แต่กระนั้นเอง จิตร ก็เคยกล่าวถึง ‘ล้านนา’...

เรื่อง: พริษฐ์ ชิวารักษ์ หากปัจจุบันนี้ สื่อสังคมออนไลน์ (Social Media) มีทรงอิทธิพลต่อความคิดความอ่านของสังคมอย่างไร สื่อสิ่งพิมพ์โดยเฉพาะหนังสือพิมพ์ก็เคยทรงอิทธิพลต่อความคิดความอ่านของสังคมอย่างนั้นในโลกอดีตก่อนการผงาดขึ้นของอินเตอร์เน็ตและการเผยแพร่ภาพและเสียง ในโลกยุคนั้น หนังสือพิมพ์มิได้เป็นเพียงสื่อกลางในการรายงานข่าวสารที่เกิดขึ้นรายวันเท่านั้น แต่ยังเป็นช่องทางนำเสนอแนวคิดหรือข้อคิดเห็นต่อประเด็นต่าง ๆ ในสังคม อีกทั้งการเลือกประเด็นข่าวมานำเสนอของนักหนังสือพิมพ์ก็ยังมีส่วนชี้นำความสนใจของคนหมู่มากไปทางใดทางหนึ่งได้ด้วย จึงปรากฏในประวัติศาสตร์โลกหลายครั้งว่าในการเปลี่ยนแปลงอันเนื่องมาจากการเคลื่อนไหวหรือการปฏิวัติของมวลชนนั้นมักมีนักเขียนและนักหนังสือพิมพ์เข้ามามีส่วนร่วมด้วยอยู่เสมอในฐานะผู้สื่อสารความคิดแก่มวลชน นอกจากนี้ ในขบวนการเคลื่อนไหวเรียกร้องเชิงท้องถิ่นนิยมที่เรียกร้องการรักษาอัตลักษณ์รวมถึงสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ ให้แก่คนในท้องถิ่นหนึ่งที่อาจห่างไกลหรือมีชาติพันธุ์ ภาษา และวัฒนธรรมที่แตกต่างจากเมืองหลวงซึ่งเป็นศูนย์กลางอำนาจนั้น ก็มักต้องมีหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นหรือสื่อสิ่งพิมพ์ท้องถิ่นอื่น ๆ เป็นองค์ประกอบด้วยเช่นกัน ในกรณีของล้านนา...

24 กรกฎาคม 2566 เวลา 09.00 น. เครือข่ายผู้รักประชาธิปไตยแพร่ได้ทำพิธีตานขันข้าว อุทิศส่วนกุศลให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเหตุการณ์กบฏเงี้ยว เมืองแพร่ เนื่องในโอกาสครบ 121 ปี ณ วัดจองกลาง วัดพม่าประจำจังหวัดแพร่  จากการต่อสู้ของชาวเงี้ยว หรือไทใหญ่หรือไทเขิน กลุ่มชาติพันธุ์หนึ่งที่อาศัยอยู่ในดินแดนล้านนามาหลายร้อยปี เกิดความไม่พอใจรัฐบาลสยาม จากปัญหาสืบเนื่องจากสนธิสัญญาเบาวริ่ง ว่าด้วยการห้ามมีสิทธิในที่ดินทำกิน และที่อยู่อาศัย หากเป็นคนในบังคับของอังกฤษ ทั้งสยามเองก็ใช้กฎหมายดังกล่าวอย่างเคร่งครัด กอปรด้วยการปฏิรูปมณฑลพายัพของสยาม...

เรื่องและภาพ: ธันยชนก อินทะรังษี การหลอมรวมรัฐในพื้นที่ดินแดนล้านนากำลังก่อตัวขึ้น เป้าหมายสำคัญที่สุดของรัฐสยาม คือ การสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน หรือที่เรียกกันว่าเป็นการสร้าง “ความเป็นไทย” หากแต่ตอนนั้นสยามยังมีมุมมองต่อล้านนาในลักษณะเป็นอื่น เหตุเพราะไม่มีความใกล้ชิดผูกพัน อีกทั้งสื่อสารกันด้วยภาษาที่ไม่เข้าใจ และลึก ๆ นั้น ยังมองล้านนาเป็นคนที่แตกต่าง ไม่เหมือนกับสยาม ดังนั้นการที่จะเข้ามาปกครองพื้นที่นี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องมีการควบคุมในทุกด้าน รวมไปถึงการบังคับให้เข้าโรงเรียนสอนหนังสือไทย และสื่อสารด้วยภาษาไทย โดยท้ายที่สุดแล้วก็เพื่อเป็นตัวเชื่อมความสัมพันธ์ สร้างสำนึกร่วม สลัดทิ้ง “ความเป็นอื่น”  สยามอยู่คู่ฟ้าอย่าสงสัย จากบทความรัฐสยามกับล้านนา พ.ศ....